ضربه چند هزار میلیاردی به مافیای زباله

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

زباله یا پسماندهای خشک اعم از کاغذ، پلاستیک و ... به طلای کثیف معروف شده است، متاسفانه بخش بزرگی از این پسماندها خارج از حیطه شهرداری خرید و فروش می‌شوند و مدیریت این چرخه، یعنی تفکیک زباله‌ها از داخل مخازن توسط زباله‌گردها تا خرید از آنها، پردازش، فروش و ... توسط گروه مافیا انجام می‌شود. مافیایی که کودکان را استثمار می‌کنند و از معامله طلای کثیف سالانه 3هزار میلیارد تومان گردش مالی دارند. فعالیت آنها نه‌تنها سودی برای شهر و شهروندان ندارد، بلکه مسائل زیست‌محیطی به معابر تحمیل می‌کنند. در ادوار گذشته مدیران شهری طرح‌هایی را در راستای ساماندهی زباله‌گردها و جلوگیری از فعالیت کودکان کار و خیابان و برچیده شدن بساط مافیا در حوزه پسماند، اجرا کردند، اما گویا چندان مؤثر نبوده‌اند، چرا که همچنان شاهد برقراری امپراتوری مافیای پسماند، استثمار کودکان و زباله‌گردی در پایتخت هستیم. مدیریت شهری دوره ششم باور دارد برای برون‌رفت از معضلات و آسیب‌های اجتماعی باید راهکارهای اساسی ارائه شود تا طرح‌هایی که اجرایی می‌شوند، نتیجه‌بخش باشند. در حوزه پسماند بخشی از کارها توسط شهرداری تهران پیگیری می‌شود، اما در برخی از موارد مانند برخورد با مافیا نیاز به حضور ضابطان قضایی است. در راستای ایجاد هم‌افزایی، تفاهمنامه همکاری شهرداری تهران با وزارت دادگستری در حوزه مقابله با زباله‌گردی و پیشگیری از به کارگیری کودکان امضا شد. مدیریت شهری امیدوار است با توجه به زیرساخت‌های فراهم شده و مشارکت دادگستری، بتواند برای همیشه بساط مافیای طلای کثیف را از تهران جمع و شهر را از حضور زباله‌گردها پاک کند تا شهروندان شاهد تهرانی بدون زباله‌گرد باشند.

فروش زباله به شیوه هوشمند
در آیین امضای تفاهمنامه همکاری شهرداری تهران با وزارت دادگستری در حوزه مقابله با زباله‌گردی و پیشگیری از به‌کارگیری کودکان کار، سکینه بدرلو، معاون فرهنگی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران ابتدا به تشریح طرح «نوماند» پرداخت و گفت: «این طرح یا اپلیکیشن در واقع راه ارتباطی شهروندان با بخش خودرویی جمع‌آوری پسماند خشک است. شهروندان با تفکیک زباله‌های خشک و جمع‌آوری آنها می‌توانند از طریق این اپلیکیشن درخواست فروش را ثبت کنند. در زمان تعیین شده خودروها برای دریافت زباله‌ها به مقابل در منازل شهروندان مراجعه و آنها را دریافت می‌کنند.» به‌ گفته او دسترسی به این اپلیکیشن روی سوپراپلیکیشن شهرزاد فراهم شده و هزینه خرید پسماندها قابلیت شارژ روی کیف پول را دارد که شهروندان می‌توانند آن را نقد یا برای پرداخت هزینه بلیت اتوبوس و مترو استفاده کنند. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، جمع‌آوری پسماندهای خشک روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و پنجشنبه انجام می‌شود. بدرلو در ادامه تأکید کرد: «با اجرایی شدن طرح نوماند در مناطق 22گانه تلاش می‌کنیم تا با جلب مشارکت شهروندان در موضوع تفکیک زباله از مبدأ، معضل زباله‌گردی را کاهش دهیم و به حداقل برسانیم.»

ناامن شدن شهر برای مافیا
در ادامه مراسم، رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از زباله‌گردی با عبارت پدیده شوم در شهر تهران یاد کرد و گفت: «این پدیده، مختص تهران نیست، امروز در سایر شهرهای کشور هم شاهد آن هستیم و برای مقابله با آن نیاز به برخی از اقدامات و فراهم کردن زیرساخت‌هاست. یکی از مهم‌ترین موضوعات در این مقوله ایجاد فضایی است که زباله‌گردی صرفه اقتصادی نداشته باشد.» به‌گفته او 154پیمانکار پسماند در تهران وجود داشت که برای بهره‌مندی از اقتصاد زباله خشک با یکدیگر رقابت می‌کردند. بنابراین نیاز بود تا این روند اصلاح شود و در راستای همین رویکرد پیمانکاران تجمیع شدند و به 14پیمانکار رسیدند. محمدی به کاهش دفن زباله‌ها هم اشاره و عنوان کرد: «براساس طرح جامع «مدیریت پسماند» کاهش میزان دفن زباله یکی از ماموریت‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران است که این موضوع از طریق تفکیک از مبدأ محقق می‌شود.» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با بیان اینکه از طریق اجرای طرح نوماند، اصلاح روند فعالیت پیمانکاران، تفکیک زباله از مبدأ و تفکیک در آرادکوه، امروز همه‌‌چیز برای کاهش زباله‌گردی به‌ویژه توسط کودکان فراهم شده است، گفت: «با این اقدامات، فضا برای مافیای زباله و زباله‌گردی ناامن شده است. اینها کسانی هستند که سالانه 3هزار میلیارد تومان گردش مالی از معامله طلای کثیف دارند، برای سود خود کودکان را استثمار می‌کنند و سیستم پسماند شهر را به هم می‌ریزند.» به‌گفته این مقام مسئول، شهرداری ضابط قضایی نیست و نمی‌تواند با مافیای زباله برخورد کند و آنها هم با علم به این موضوع بدون دغدغه از فضای امن ایجاد شده در شهر استفاده می‌کنند. رضا محمدی در پایان تأکید کرد: «برای حل این معضل از دستگاه انتظامی و قضایی کمک گرفتیم و با بخش‌های حاکمیتی، جلساتی هم داشتیم تا به یک هم‌افزایی برسیم و فضای شهر را برای مافیای زباله‌گردی ناامن کنیم.»

نوماند؛ ظرفیتی برای مقابله با زباله‌گردی
معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری هم در این مراسم گفت که زباله‌گردی مافیایی است که مقابله با آن عزم جدی و همگانی می‌طلبد و طرح نوماند، ظرفیت و بستری برای مقابله با زباله‌گردی محسوب می‌شود و با استفاده از آن می‌توان تهران خالی از زباله‌گردی را محقق کرد. در قانون مدیریت پسماند، وضعیت زباله از تولید، جمع‌آوری، نگهداری و بازیافت تعیین تکلیف شده و نظارت عالی به سازمان پسماند واگذار شده است. عسگر جلالیان با اشاره به این موضوع تأکید کرد: «شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به تنهایی نمی‌توانند این قانون مهم را اجرا کنند و به همین دلیل باید همه دستگاه‌های مربوطه کمک کنند. در وزارت دادگستری نگاه ویژه‌ای به مباحث شهروندی داشتیم و از تمام ظرفیت خود استفاده می‌کنیم تا مدیریت شهری بتواند در حوزه پسماند کارها را پیش ببرد.» او با اشاره به اینکه اعداد و ارقام غیررسمی نشان می‌دهد گردش مالی مافیا بیش از 3هزار میلیارد تومان است، گفت: «برخورد با مافیای زباله کار بزرگی است و شهرداری تهران اعلام کرده که ما اینجا نشسته‌ایم تا کارهای بزرگ انجام دهیم. این کار (برخورد با مافیا) شدنی است و البته که مردم هم باید کنار شهرداری بایستند و سایر دستگاه‌ها هم همراهی کنند.»