1300000شهردار برای تهران

فرناز محمدزاده-روزنامه‌نگار

طرح «من شهردارم» در شهرداری تهران از سال گذشته کلید خورد و مرحله دوم اجرای این طرح از 11 آذرماه آغاز و تا 8 دی ماه ادامه دارد. این طرح با هدف مشارکت شهروندان در اداره امور شهر آماده شده و در نهایت منجر به بودجه‌ریزی مشارکتی خواهد شد، برهمین اساس با آغاز به کار مدیریت ششم شهر این مهم در راس تصمیم‌گیری‌های معاونت برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شوراهای شهرداری تهران قرار گرفت. این معاونت در گام نخست اجرای طرح، تهرانی‌ها را به سمت اعلام‌نظر برای اولویت‌بندی پروژه‌های شهری دعوت کرد و سامانه‌ای «من شهردارم» طراحی شد.  شهروندان سال گذشته از میان 2080 پروژه شهری 1080 پروژه را انتخاب کردند. از آنجا که این طرح در مرحله ابتدایی مورد توجه شهروندان قرار گرفت و استقبال خوبی برای مشارکت در اداره شهر داشتند، شهرداری تهران را بر این داشت تا گام دوم طرح «من شهردارم» را آغاز و با تغییرات در جوهره این طرح، باب تازه‌ای را به‌سوی شهروندان باز کند. درواقع طرح «من شهردارم2» در‌حالی آغاز می‌شود که شهروندان می‌توانند ایده‌ها و نظرات خود را برای اجرای یک پروژه در منطقه‌ای خاص ارائه داده و مجددا این ایده شهروندان در معرض دید عمومی برای انتخاب و اولویت‌بندی قرار گیرد. در مرحله دوم این طرح، علاوه براینکه 3580 پروژه در مناطق 22گانه در اختیار شهروندان قرار گرفته تا انتخاب کنند مردم خودشان طراحان پروژه‌های شهری در پایتخت خواهند بود و این یعنی مشارکت مردمی در اداره شهر وارد فضای جدی‌تر و عمیق‌تری شده است.
در طرح «من شهردارم2» دیگر شهروندان صرفا یک انتخاب‌گر نیستند، بلکه خودشان نقش‌آفرینی خواهند داشت. با معاون برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شوراهای شهرداری تهران صحبت کردیم. مجید باقری جزئیاتی از طرح «من شهردارم 2» را تشریح کرد که در ادامه می‌خوانید.

در ابتدا درباره طرح من شهردارم توضیح دهید.
پویش یا طرح «من شهردارم» با هدف مردمی‌سازی‌ اداره امور شهر، توسط شهرداری تهران در این دوره مدیریت شهری کلید خورد و امروز می‌توان از آن با عنوان یکی از مهم‌ترین افتخارات مجموعه مدیریت شهری برای جلب مشارکت شهروندان در امور شهر یاد کرد. درواقع بنده باور مستحکم و متقن دارم یکی از مترقی ترین الگوواره‌های دوره جدید مدیریت شهری (برنامه من شهردارم) است و این برنامه یکی از مستحکم‌ترین اقدامات نوین برنامه‌ریزی شهری در جهان است و نظریه های بي‌یدیلی در حوزه سیاستگذاری عمومی این رویکرد را پشتیبانی می‌کند. نخستین مرحله این ابرپروژه سال گذشته با استقبال خوبی از سوی شهروندان مواجه شد برهمین اساس تصمیم‌ گرفتیم این طرح را در سال جاری با قدرت و برنامه‌ریزی دقیق‌تر اجرا کنیم. در طرح من شهردارم هر شهروند یک شهردار است و هر کدام از شهروندان می‌توانند با مراجعه به سامانه من شهردارم پروژه‌های مدنظر خود را برای اجرا ثبت و ضبط کنند.

چرا شهرداری به فکر این طرح و مشارکت مردم در امور شهری افتاد؟
طبق اصول ۱۰۰، ۱۰۱ و ۱۰۲ قانون اساسی اداره امور شهرها بایستی مبتنی بر مشارکت مردم باشد. همچنین جدا از اینکه دراین  طرح در فصل 7 قانون اساسی خاستگاه سریع و دقیق دارد، در قانون شهرداری و شوراهای اسلامی(ماده ۸۰ تا ۸۸) به اهمیت مشارکت مردم اشاره شده است. اداره تهران از سوی مردم در اسناد بالادست یک حق اساسی است و از حقوق مردم بر شهرداری‌هاست؛ به‌خصوص در قانون شوراها و شهرداری‌ها و برنامه‌های توسعه کشور. همچنین یکی از مهم‌ترین مطالبات رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب مشارکت مردم در اداره امور کشور است. جدا از این موارد حضور مستمر مردم در پروژه‌های سرمایه‌ای شهر، بعد فراموش شده مدیریت شهری در ایران است. تمام این موارد ما را براین داشت تا طرح من شهردارم را آغاز کنیم. حال وقتی در یک اقدام ابتکاری، مشارکت بالغ بر یک‌میلیون و 300 هزار نفر درخصوص برنامه‌ها، پروژه‌ها و اولویت‌های محله، ناحیه و منطقه ایجاد شده، یعنی مسیر کار درست است.

طرح من شهردارم بر چه مبنا و اندیشه‌ای طراحی شده است؟
مهم‌ترین سرمایه شهرداری، مردم‌اند، اگر مردم احساس کنند که دیده و شنیده می‌شوند و مدیریت شهری به ندای مردم گوش می‌دهد، سرمایه اجتماعی شهرداری و شهر شکوفا می‌شود. مهم‌ترین شاخص حکمروایی شایسته شهری و کلیدی‌ترین الگو واره مدیریت شهری در جهان مشارکت مردم است. الگوی «من شهردارم» واقعا در پی اجرایی شدن این تفکر و اندیشه است که برای تحقق عدالت، لازم است به آرای مردم رجوع شود. عدالت صرفا توزیع مناسب منابع نیست بلکه وجه کلیدی عدالت دریافت دیدگاه مردم در تعیین و اولویت برنامه‌ها و اقدامات و در انتها پروژه‌هاست. بدون شک برنامه من شهردارم، واجد نظریه‌های مستحکم و جهانی است که هم متخصصان علوم شهری و هم برنامه‌‌ریزان به آن اذعان دارند. یکی از نتایج کلیدی و بی‌بدیل برنامه مردم پایه من شهردارم، بهبود تعلق به مکان و هویت بخشی به شهر است. مردم چون خودشان انتخاب می‌کنند لذا احساس تعلق شکل می‌گیرد. برنامه‌ریزی شهری بیش از آنکه فرایندی صرفا مهندسی باشد، امری اجتماعی و هنجاری است. بنابراین مهم‌ترین ارزش کار مدیریت شهری به حساب آوردن مردم است.

در مرحله دوم این طرح شاهد چه تغییراتی نسبت به سال گذشته هستیم؟
در طرح من شهردارم یک، ابتدا این فرصت داده شد تا شهروندان در تعیین و تعریف پروژه‌های توسعه محلی ایده‌ها و نظرات و پیشنهادهای خود را اعلام کنند. با استناد به همین نظرها طرح و پروژه‌ها شناسایی و برای امکان‌سنجی در زیرساخت‌هایی چون اپلیکیشن شهرزاد و سامانه شهرداری تهران، بارگذاری شد. امسال بنا بر برنامه‌‌ریزی انجام شده دو آیتم به سامانه طرح من شهردارم اضافه شده که بر مبنای آن شهروندان می‌توانند به صورت آزاد بزرگ‌ترین مشکل را در سطح شهر تهران در این سامانه معرفی و در ادامه راهکار و یا پیشنهاد خود را برای حل این معضل یا مشکل مطرح کنند.

مشارکت مردم را در این طرح چه طور ارزیابی می‌کنید؟
تلاش کردیم که مشارکت شهروندان در قالب طرح من شهردارم به یک میلیون نفر برسد و مدیریت شهری بتواند پروژه‌های معرفی شده را در یک زمان‌بندی مشخص عملیاتی و اجرا کند. که خوشبختانه این هدف‌گذاری محقق شد و رای شهروندان برای مشارکت در این پروژه ازیک میلیون رای نیز عبور کرد. سال گذشته نیز با وجود اینکه این پویش برای بار اول اجرا شد استقبال خوبی از آن صورت گرفت و 354 هزار نفر از شهروندان در این طرح مشارکت داشتند. استقبال مردم برای این طرح خوب بود.

اجرای طرح من شهردارم در مناطق 22گانه و سازمان‌های تابعه در چه شرایطی قرار دارد؟
تاکنون مناطق 16، 6 و 1 بیشترین درصد مشارکت شهروندان تهرانی را در دومین دوره طرح من شهردارم به ثبت رسانده اند. همچنین از بین مناطق 22گانه تاکنون 14 منطقه (شامل مناطق 1، 2، 3، 6، 7، 9، 13، 14، 15، 16، 18، 19، 21 و 22) خوشبختانه توانسته‌اند بیش از 100درصد میزان مشارکت مورد انتظار را محقق کنند. سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری تهران وارد موضوع شده‌اند به صورت کلی، منظومه ای کلی از امکانات شهرداری تهران با رویکردی جهادی فعال شده است تا بتوانیم حداکثر جلب نظر شهروندان را داشته باشیم.

چه موضوعاتی بیشتر مورد توجه شهروندان قرار گرفته است؟
با توجه به اینکه هنوز در مرحله بررسی و پالایش داده‌ها نیستیم و فعلا در مرحله جمع‌آوری داده‌ها قرار داریم نمی‌توانیم درباره اینکه میزان علاقه مردم به کدام پروژه‌ها بیشتر است صحبتی داشته باشیم و در این شرایط هر نوع تحلیل می‌تواند روی نظرات مردم تاثیرگذار باشد؛ بنابراین فعلا وارد این بحث نمی‌شویم. سایت یک بخشی دارد که بر اساس آن، مردم در خلال رای دادن به پروژه‌های دارای اولویت، اگر ایده جدیدی داشته باشند هم می‌توانند آن را هم مطرح کنند تا آنها را نیز مطرح کرده و به رای مردم بگذاریم. درمجموع موارد مربوط به توسعه محله‌ای ازجمله تاسیس ایستگاه آتش‌نشانی و راه‌اندازی میادین میوه‌و‌تره‌بار، بوستان‌ها، بوستان‌های مادر و کودک، اصلاح هندسی و بهسازی معابرومیادین، آب‌های سطحی و زیباسازی بیشترین موارد را شامل می‌شوند.

موفقیت «من شهردارم یک» پشتوانه «من شهردارم 2»
بودجه شهر تهران محدود است، برهمین اساس باید برای اجرای پروژه‌های عمرانی در سطح کلان و محلی، اولویت‌بندی لازم را انجام دهیم. طرح من شهردارم بستری را فراهم کرده تا خود مردم پروژه‌های محل زندگی و یا کار خود را اولویت بندی کنند تا ما نیز براساس نظر مردم براساس آنچه که از مدیریت شهری درخواست داشتند، بودجه‌ریزی را انجام دهیم. این اقدام کمک خواهد کرد تا شاهد بهبود کیفیت زندگی شهروندان در محلات باشیم. «من شهردارم 1»، تجربه جدیدی بود و ثمرات قابل توجهی داشت. بر اساس آمار پروژه‌های معرفی شده در قالب طرح من شهردارم در نخستین دوره از آن در سال گذشته، پیشرفت ۶۲ درصدی را به لحاظ فیزیکی دارند. این یعنی دغدغه مدیریت شهری دغدغه شهروندان است. استقبال خوب شهروندان از این طرح، ما را دلگرم و مصمم کرده است. اکنون که این اقدام پیشران و متحول کننده در شهرداری تهران به شیوه های خلاقانه شروع شده است، امیدوارم که دال مرکزی بودجه ۱۴۰۳ همین انتخاب مردم باشد.