اگر شهرداری وارد معرکه نشود...

احمد احمدی‌صدر*

 اینکه دستگاه‌های دیگری متولی مسائل مختلف شهر مانند آسیب‌های اجتماعی هستند، بر کسی پوشیده نیست اما چرا وقتی بررسی می‌‌کنیم، می‌بینیم که در سنوات گذشته تعداد معتادان متجاهر کم نشده و آسیب‌های اجتماعی افزایش پیدا کرده است؟ یک حلقه مفقوده‌ای وجود دارد و آن اینکه یک فرماندهی واحد و یک مدیریت یکپارچه در کلانشهر تهران برای این موضوع وجود نداشته است. دستگاه‌ها انجام وظایف خود را منوط به انجام وظایف از طرف نهاد‌های دیگر کرده‌اند به همین دلیل قرارگاه اجتماعی تهران تشکیل شد  تا دستگاه‌ها کنار هم بیایند و ظرفیت‌هایشان هم‌افزا بشود. شهرداری تهران نقش نهاد واسطه‌ای را بازی کرد که از این ارگان‌ها دعوت به همکاری کند، اما با مدل عملگرایی. وظیفه شهرداری تهران در این حوزه کمک به سازمان بهزیستی است؛ در آیین‌نامه ستاد مبارزه با مواد‌مخدر هم آمده است که شهرداری‌ها کمک کنند. ما قبول کردیم 5هزار نفر ظرفیت ایجاد کنیم اما دلایل و محدودیت‌های زیادی داشتیم که می‌توانستیم به استناد آنها این ظرفیت را در طول چند سال ایجاد کنیم. از چند دوره قبل قرار بود گرمخانه‌ای به نام گرمخانه جنرال با ظرفیت 150تخت ساخته شود. نزدیک 10سال گذشته و هنوز ساخته نشده و فقط اسکلت و مراحل اولیه ساخت پیش‌رفته است. اکنون در منطقه16 این ساختمان نیمه‌کاره قابل مشاهده است. این را مقایسه کنید با اینکه شهرداری تهران 5هزار نفر ظرفیت را می‌پذیرد و در کمتر از 8‌ماه آن را ایجاد می‌کند. مسئولیت دیگری که به‌عهده شهرداری نبود و کاملا برعهده بهزیستی و وزارت بهداشت است، «منع پذیرشی‌ها» هستند. اینها را هیچ‌کسی پذیرش نمی‌کند و از اسمشان هم مشخص است. زخم باز و عفونی‌های بالای 65سال و زیر 18سال، زنان اعصاب و روان، معلولان و...  را که کف خیابان بودند و کسی نمی‌پذیرفت، شهرداری تهران پذیرفت. این اتفاق در دهه‌های اخیر کم‌سابقه بوده است. مسئولیت دیگری که در وظایف ما نیست، آموزش و بهبود معتادان متجاهر است. ما 9گام آموزش تربیتی درمانی را پیش‌بینی کردیم تا این اشخاص بتوانند به خانواده خود بازگردند.
 در سال‌های گذشته خیابان‌های شوش و هرندی محل راهپیمایی و تجمع معتادان متجاهر بود. در زمستان چند سال گذشته به استناد پزشکی قانونی برخی شب‌ها آمار یخ‌زدگی و مردن کارتن‌خواب‌ها به 40کشته هم رسیده بود. اما در زمستان سال گذشته با وجود سرمای شدید یک کشته هم نداشتیم.  اگر شهرداری خود را کنار بکشد، این جمعیت دوباره بازخواهد گشت. در گرمخانه‌ها تا 2هزار کارتن‌خواب و بی‌سرپناه ظرفیت داریم. در مراکز ماده16 که ویژه نگهداری از معتادان متجاهر است الان از 5هزار نفر نگهداری می‌‌کنیم. درصورت تعطیلی این مراکز می‌شود تصور کرد که شهر چه چهره‌ای پیدا خواهد کرد.