5پرده از نمایش «صلحسازی»
مونیخ در طول 2روز برگزاری کنفرانس امنیتی، عرصه تظاهرات گسترده شهروندانی بود که به آتشافروزی سیاستمدارانشان اعتراض داشتند
ابراهیم فاتحی-روزنامهنگار
پنجاهونهمین کنفرانس امنیتی مونیخ در روزهای 28، 29 و 30بهمنماه با حضور سران حدود 40کشور و هیأتهای نمایندگی ارشد 90کشور برگزار شد؛ کنفرانسی که بیشاز آنکه از جنبه تصمیمسازیها برای حلوفصل بحرانهای جهانی مورد توجه قرار گیرد، حاشیههایش برجسته شد.بهگزارش همشهری، این حاشیهها در شرایطی است که کارشناسان معتقدند این کنفرانس از اهداف ادعایی خود با محوریت «تعمیق صلحجهانی» فاصله گرفته و بیشاز هرچیز با تبدیل شدن به عرصهای برای فرافکنی علیه دولتهایی مانند ایران و روسیه، در حال دامن زدن به بحرانهای موجود در سطح نظام بینالملل است. کنفرانس امنیتی مونیخ که به «داووس امنیتی» شهرت یافته و به نشستی با هدف تأیید روندهای غربی حاکم بر ساختار نظام جهانی بدل شده است، از سال1963 بهصورت سالانه برگزار میشود؛ کنفرانسی که بهنوعی میتوان آن را محصول جنگ سرد دانست.در این میان پنجاهونهمین کنفرانس امنیتی مونیخ در شرایطی برگزار شد که با وجود عدمدعوت از مقامهای ایرانی، برخلاف رویه سالهای گذشته، مباحث مربوط به ایران، از اصلیترین محورهای این کنفرانس بهشمار میرفت و آمریکا و تروئیکای اروپایی تلاش ویژهای کردند تا با دعوت از برخی چهرهها و جریانهای معاند، ضمن مشروعیتبخشی به آنان، به رویکرد بحرانسازی برای جمهوریاسلامی که در ماههای اخیر بهصورت مستمر پیگیری شده است، ادامه دهند. با وجود این، اما برگزاری این نشست با حاشیههایی پررنگتر از متن همراه بود که در ادامه به بررسی برخی از آنها میپردازیم.
شکست پروژه اپوزیسیونسازی
دولتهای غربی امسال و در جریان برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ تلاش کردند گامهای بلندتری در مسیر «اپوزیسیونسازی برای جمهوریاسلامی» بردارند؛ رویکردی که البته ناکام ماند و موفقیتی دراین زمینه برای آنان بههمراه نداشت. طرح انتقادهای گسترده نسبت به مواضع ضدایرانی چهرههای معاند حاضر دراین نشست ازسوی ایرانیان، بهویژه در رسانهها و شبکههای اجتماعی نشان داد دعوت از چهرههایی مانند رضا پهلوی، نازنین بنیادی و مسیح علینژاد که راهبرد مشروعیتزدایی از جمهوریاسلامی را پیگیری میکردند نهتنها با دستاوردی همراه نبوده، بلکه به عرصهای برای نمایش عمق اختلافهای موجود درمیان جریانهای برانداز تبدیل شده است.
تدابیر امنیتی بیسابقه
کنفرانس امنیتی 3روزه مونیخ امسال در شرایطی برگزار شد که برگزارکنندگان در اقدامی بیسابقه، از مقامهای روس و ایرانی برای حضور در این کنفرانس دعوت نکرده بودند. در مقابل اما حضور معاون اول و مشاور امنیتی رئیسجمهور، وزیر دفاع، وزیر امورخارجه و چند مقام بلندپایه دیگر آمریکایی در کنار ۶۰سناتور و نماینده کنگره این کشور، نشاندهنده رویکرد واشنگتن در قبال کنفرانس امسال بود. بررسیها نشان میدهد در ۶دهه گذشته هرگز چنین هیأت بزرگی از آمریکا در کنفرانس مونیخ شرکت نکردهاست. بر این اساس خبرها از برقراری تدابیر امنیتی بیسابقه در این شهر حکایت داشت و حدود 5هزار پلیس برای برقراری امنیت این کنفرانس بهکار گرفته شده بودند.
مکرون و سردرگمی معاندان
در شرایطی که جریانهای معاند در روزهای اخیر حساب ویژهای روی حمایت دولتهای غربی باز کردهاند، اما سردرگمی راهبردی مقامهای اروپایی در مواجهه با جمهوریاسلامی، کنفرانس مونیخ را به عرصهای برای رسوایی جریانهای معاند تبدیل کرد؛ موضوعی که سخنان رئیسجمهور فرانسه یکی از نمودهای آن بهشمار میرود. امانوئل مکرون که در ماههای اخیر و در گفتوگوهای مختلف با چهرههای ضدانقلاب، ازجمله مسیح علینژاد بر حمایت این کشور از آنان تأکید کرده بود، در جریان کنفرانس مونیخ گفت که به «تغییر رژیم» اعتقادی ندارد. او به این نکته هم اشاره کرد که از نظر وی، تغییر رژیم در سایر کشورها نتوانسته درگیریها را حل کند و یک شکست کامل بودهاست.
اعتراض گسترده به جنگافروزی
با وجود اینکه دولتهای غربی تلاش کردند کنفرانس مونیخ را به عرصهای برای موجسازی علیه ایران و روسیه تبدیل کنند، اما تظاهرات گسترده مخالفان این نشست سالانه در خیابانهای مونیخ، از مخالفتهای گسترده با رویکردهای دولتهای غربی حکایت داشت. هزاران معترض با تجمع در خیابانهای مونیخ، خواستار توقف ارسال سلاحهای غربی به اوکراین شدند. تظاهرکنندگان در مونیخ با سردادن شعارها و در دست گرفتن پلاکاردهایی، دولتهای غربی را بهدلیل دامنزدن به آتش درگیریها در اوکراین محکوم کردند. ازسوی دیگر رسانههای آلمانی، کنفرانس مونیخ را فرصتی برای ریختوپاشهای مالی از جیب مالیاتدهندگان این کشور ارزیابی کرده و اعتقاد دارند این نشست تاکنون هیچ برایندی برای صلح جهانی نداشتهاست.
دیکتاتوری با نقاب دمکراسی
پنجاهونهمین کنفرانس امنیتی مونیخ با حاشیههای جالبتوجه بسیاری همراه بود، اما اظهارات چهرههای معاند جمهوریاسلامی که به این نشست دعوت شده بودند، در رسانههای اجتماعی بازتاب گستردهای یافت و با انتقادهای بسیاری همراه شد. رضا پهلوی طی مصاحبهای در حاشیه این کنفرانس تمایلات استبدادی خود را پنهان و اظهارکرد که باید بتوان راه نوآورانهای برای «سلطنت انتخابی» پیدا کرد. نظریهپردازی عجیب او اما با واکنشهای گستردهای در شبکههایاجتماعی همراه شد که بیشاز هرچیز برخورد طنزآمیز کاربران ایرانی بهچشم میآید. نظریهپردازی برای حاکمیت دیکتاتوری، آنهم با نقاب دمکراسی، تناقض فاحشی بود که انتقادهای فراوانی را بهدنبال داشت.