مقصد را دریاب

هانی چیت‌چیان- مدرس تدبر در قرآن - بخش سوم

توجه به تجربه‌های زندگی، بسیاری از معارف را برای ما باز می‌کند. ادعیه و قرآن برای گفتن مطالبی که واضح نیست نیامده‌اند، اینها برای ذکر و یادآوری آمده است. انسان با فطرتی پاک آفریده شده و مطالب حق را درون خودش پیدا می‌کند. اگر کنکاش کنیم به آنچه در عمق وجودمان قرار داده شده، می‌رسیم. وقتی در این فرازها عمیق می‌شویم مطلب قابل پیدا‌کردن درون ماست. آیا در زندگی عادی می‌شود یک نفر کار بد و خوب انجام دهد و بگوید من آدم خوبی هستم‌؟‌ پذیرفته شده است یک نفر همسرش را دوست داشته باشد اما او را گاهی بزند؟ یک جای کار اشکال دارد! می‌شود آدم عاقل بگوید خدا یگانه است و اخلاص دارد و کارها را پنهانی انجام می‌دهم اما یکسری کارها را از روی ریا می‌کنم. سوره کافرون به ربع قرآن معروف است. براساس این سوره اگر کسی به خدا اعتقاد دارد بر شیوه‌ای که خدا فرموده زندگی می‌کند نه شیوه کافران. نمی‌شود شیوه زندگی کافران در سبک زندگی من باشد اما بگویم خدا را می‌پرستم. نمی‌توان عمل شر انجام دهم اما بگویم به قلبم نگاه کنید من آدم خوبی هستم. به همان اندازه که می‌رویم دنبال کاری خوب، باید از کاری بد فاصله بگیریم. به همین دلیل علما تأکید دارند باید از محرمات فاصله گرفت. به خوبی نزدیک شویم و از بدی هم در عین حال دور شویم. از دلایلی که زندگی‌مان حیات طیبه نیست همین است. بسیاری از حال بد ما آدم‌ها به‌خاطر چند کار نادرست است که آن را حذف نمی‌کنیم. خیلی از ما، انسان‌های بدی نیستیم کارهای خوب زیادی داریم اما زندگی‌مان عادت و تکرار است چون یک باور یا عمل نادرست در زندگی‌مان وجود دارد اما آن را کنار نمی‌گذاریم‌؛ مثل فضله موش در یک غذا. در زندگی‌مان بگردیم و ببینیم چند کار کوچک و نادرست داریم. یا اعتقادی که داریم درست نیست‌؟ برایمان سخت هم نباشد، ‌راحت آنها را بگذاریم کنار اما طبق همین دعا از خدا بخواهیم در انجام این کار کمک‌مان کند.
در ادامه این دعا آمده است : « خدایا من را به‌خودت برسان». همه ما هر مسیری که می‌رویم برایمان مهم است که به انتهایش برسیم. هیچ انسان عاقلی بدون رسیدن به هدف در مسیر قرارنمی‌گیرد. بعضی از زندگی‌ها اما اساسا هدف و انتهایی برایش تعیین نشده است. مسیر گاهی فقط در جاده رفتن است و اگر به جایی نرسیم می‌گوییم از توان و وقت و بنزین‌مان رفت اما مسیر زندگی آدم اینگونه نیست. خیلی فرق دارد که کسی بعد از 40سال بگوید به جایی نرسیدم. برخی افراد در سنین بالاتر برای همین حالشان در زندگی بد است. احساس می‌کنند عمرشان رفت و به جایی نرسیدند. در سنین کمتر که به تعبیر قرآن آدم‌ها دچار مستی جوانی‌اند نمی‌دانند کجا می‌روند برای همین فرصت‌هایشان از دست می‌رود. شما در مسیر زندگی در حال جریانید و به انتها نزدیک‌تر می‌شوید. بعد از ما می‌پرسند این عمر گذاشتی که به کجا برسی؟ همه ما در مسیر هستیم اما بعضی از ما در همین مسیر، هدفی نداریم. این پایان هولناک است که اتفاقی در ما رخ نداده باشد. هولناک‌تر آن است که آن تمام‌شدن، ‌آغاز یک مسیر دیگر باشد؛ مثل جنین که به دنیا می‌آید و پایان جنینی‌اش آغاز یک زندگی است. 9ماه فرصت است که اعضای بدنش تکمیل شود اگر چشمش تکمیل نشود یک عمر چیزی نمی‌بیند. 9ماه است اما اگر هدف مشخصی در آن نباشد و محقق نشود یک عمر با همه نبودها باید زندگی کند. بعد از تولد کودک، معمولا نخستین سؤال مادرها این است که سالم است؟‌ دست و پا و تعداد انگشتانش درست است؟ چشمانش می‌بیند؟ مادر می‌داند که در این 9ماه این بچه باید به جایی برسد و اگر این اتفاق نیفتد و نرسد یک عمر باید با نرسیدن زندگی کند. مثال دنیا در مورد آخرت دقیقا شبیه رحم مادر است نسبت به دنیا.
در دنیا 40سال، 50سال، 60سال فرصت داریم توانمندی‌هایی ایجاد کنیم. اگر کسی چشم قلبش در دنیا باز نشود، یک عمر باید کور زندگی کند. باید اهمیت مقصد را فهمید. مثل ماجرای رحم است. اگر چشم در جنین به‌وجود نیاید، این دنیای زیبا برای او جهنم می‌شود. به بیان دیگر، ‌جهنم حاصل کوری و کری خود آدم‌هاست. جهنم وجود دارد اما حاصل اعمالی است که خود آدم انجام داده و خودش را کور کرده است. در قرآن می‌گویند هر کس در این دنیا کور زندگی کند در قیامت کور خواهد بود، ‌منظور کوری چشم نیست. منظور این است که ما یک مدت در دنیا فرصت داریم که آن یکی چشم‌مان را فعال کنیم، ‌آن یکی گوش و قلب‌مان را فعال کنیم. اگر کردیم بعد که به دنیای دیگری می‌رویم صدای ملائک و صحنه‌های بهشت را می‌بینیم و برایمان لذتبخش است اما اگر چشم و گوش و قلب دیگرمان را فعال نکردیم، نه چیزی می‌بینیم نه چیزی می‌شنویم و این برایمان جهنم است. جهنم وجود دارد اما ما آن را برای خودمان درست کردیم. خداوند می‌فرماید آتش‌زنه یا هیزم جهنم خود آدم‌ها هستند. ما خودمان هیزم را فراهم می‌کنیم چون هنوز به این نتیجه نرسیده‌ایم که این زندگی انتهایی دارد. ما باید به مقصد و هدف توجه کنیم. توجه کنیم و ببینیم چقدر از کارهایمان براساس مقصد است. ببینیم چقدر از کارهایمان هدف بلند دارند و چقدر برای اهداف‌مان کاری انجام می‌دهیم. ابتدا باید دارای مقصد و هدف شویم.