صنایع کوچک، جایگزین کشاورزی در اصفهان

نفیسه زمانی‌نژاد| اصفهان- خبرنگار:

آن‌گونه که «صادق نجفی» مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، خبر می‌دهد بیش از ۹۰‌درصد صنایع کشور کوچک هستند و به همین نسبت در اصفهان به‌عنوان صنعتی‌ترین استان کشور نسبت به استان‌های دیگر کشور شاهد حضور صنایع کوچک بیشتری هستیم. اخیراً مسئولان استان به این باور رسیده‌اند که به منظور حمایت از توسعه مناطق محروم استان با توسعه صنایع کوچک، گام‌های مهمی در توسعه صنعتی و اشتغال‌زایی در بخش‌های کمتر برخوردار برداشته می‌شود. در همین زمینه، چند هفته پیش بود که استاندار از ایجاد ۶۳ هزار نفر اشتغال پایدار در مناطق مختلف استان به ویژه شرق اصفهان که به دلیل کمبود آب، کشاورزی منطقه را با مشکل مواجه کرده، خبر داد. محسن مهرعلیزاده با بیان اینکه این برنامه شامل طرح‌هایی از جمله صنایع کوچک مثل صنایع تکمیلی، صنایع مربوط به بخش کشاورزی و صنایع دستی است، تصریح کرد: براساس برآورد صورت گرفته، اجرای این طرح به هفت هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و هم چنین ارائه تسهیلات دولتی و بانکی تامین مالی و اجرا می‌شود.
 

ایجاد اشتغال در مناطق محروم

صنایع کوچک نقش مهمی در اقتصاد دنیا و سهم بالایی در اشتغال‌زایی دارند و 14‌درصد از کل صنایع کوچک کشور در اصفهان استقرار یافته‌اند. صنایعی نظیر لوازم خانگی، مواد غذایی و آشامیدنی، پوشاک و نساجی، دخانیات، مبلمان و دکوراسیون داخلی، لوازم‌التحریر، بهداشتی و آرایشی، الکتریکی و... از این صنایع هستند که می‌توانند علاوه بر تأمین نیازهای داخلی با گرفتن شرکای تجاری قدرتمند و صاحب نام، هم برندینگ خود را توسعه دهند و هم این که با تولید مشترکی که انجام می‌دهند با برندهای دیگر در بازارهای جهانی وارد رقابت شوند. 
موضوع جالب توجهی که در مورد این‌گونه از صنایع در استان ما وجود دارد آن است که بسیاری بر این باورند که با توجه به تغییرات اقلیمی و محدود شدن فعالیت‌های کشاورزی، باید برای توسعه این‌گونه صنایع در مناطق کم‌برخوردار اقدام شود زیرا توسعه صنایع کوچک و متوسط یکی از راهکارهای اصلی ایجاد اشتغال و افزایش درآمد سرانه در مناطق محروم و کمتربرخوردار است. برخی از این مناطق حتی فعالیت‌های کشاورزی هم ندارند. 


فراهم کردن زیرساخت‌ها

در این باره «محمدجواد بگی»، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان، با اشاره به سهم 92‌درصدی صنایع کوچک در کشور می‌گوید: حمایت از تولید و صنایع کوچک و متوسط به منظور توسعه اشتغال، موضوعی ضروری است. وی اظهار می‌کند: برای حل مشکل اشتغال جوانان، حمایت از این بخش‌های تولیدی بسیار پراهمیت است. این مسئول توضیح می‌دهد: از آن‌جا که خشکسالی‌های اخیر و کمبود آب، یکی از موانع توسعه بخش‌های اقتصادی به‌ویژه بخش کشاورزی است، می‌توان با توسعه صنایع کوچک در مناطق مختلف، جایگزینی برای افرادی که قادر به ادامه کشاورزی نیستند، ایجاد کرد.  

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان می‌افزاید: به عبارتی با حمایت از توسعه این‌گونه صنایع، شرایط مناسبی برای اشتغال‌زایی و کمک به بهبود سطح معیشتی در مناطق محروم و روستایی فراهم می‌شود. به گفته این مسئول با توجه به سیاست‌های فعلی کشور مبنی بر جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر و توسعه مناطق کمترتوسعه‌یافته روستاها، تأمین زیرساخت‌ها در این مناطق و همچنین فعال شدن واحدهای صنعتی و تولیدی، عامل ایجاد اشتغال در مناطق روستایی خواهد بود. 


ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت

بگی بر این اعتقاد است که برای توسعه صنایع کوچک در مناطق محروم لازم است مشوق‌ها و تسهیلات مناسب و ارزان‌قیمتی در اختیار صاحبان این صنایع گذاشت و می‌افزاید: یکی از سیاست‌های تشویقی که برای سرمایه‌گذاران این‌چنینی در نظر گرفته شده آن است که افرادی که مصمم به راه‌اندازی صنایع هستند برای راه‌اندازی واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی از معافیت‌های ۷و ۱۳ساله برخوردار می‌شوند. به علاوه ضمانتنامه صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک برای طرح‌های اجرایی در مناطق محروم صادر می‌شود. 
در ادامه مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان با اشاره به مشکلات کم‌آبی برای ساکنان شرق اصفهان بیان می‌کند: با توجه به بحران کم‌آبی در سال‌های اخیر و تأثیر ناخوشایند این وضعیت بر کشاورزی، ضرورت توسعه صنعتی منطقه شرق اصفهان بسیار احساس می‌شود. وی اظهار می‌کند: به دلیل کم‌آبی سال‌های گذشته، بخش کشاورزی در منطقه شرق استان آسیب فراوانی متحمل شده است. با این اوصاف، لازم است برای ممانعت از کاهش جمعیت، با توسعه صنعتی به ایجاد اشتغال و درآمدزایی پایدار همت کرد، به‌طوری که مازاد نیروی کار مناطق روستایی جذب اشتغال در صنایع شود. 
 

ممانعت از افزایش بیکاری و مهاجرت

همچنین «سیدکمال مدنی»، رئیس اتحادیه صنف ماشین‌ساز و فلزتراش شهرستان خمینی‌شهر، در این زمینه می‌گوید: صنایع کوچک، مکمل صنایع بزرگ است و بدون فعالیت این کارگاه‌های خرد، چرخ صنعت کشور هرگز نخواهد چرخید و تمام بخش‌های اقتصادی به نوعی به این بنگاه‌های تولیدی کوچک وابسته هستند.  وی می‌افزاید: توسعه این صنایع کوچک و زودبازده در نواحی روستایی استان ضروری است، زیرا با خطر افزایش بیکاری کشاورزان و مهاجرت مردم به دلیل خشکسالی مواجه هستیم. 
این کارشناس صنفی تصریح می‌کند: استقرار کارخانه‌های بزرگ در این مناطق با انواع مشکلات مالی و اداری در وضعیت سخت اقتصادی فعلی منطقی نیست بلکه ساخت چند کارگاه کوچک صنعتی هزینه کمتری دارد و البته وقتی این بنگاه‌ها در بین تعدادی روستای نزدیک به همدیگر ساخته شود تا حدی بیکاری جوانان را کاهش خواهد داد. 

وی با تأکید بر پرداخت تسهیلات بانکی با سود اندک برای این اقدام، می‌گوید: توسعه کارگاه‌های تولیدی و خدمات فنی گوناگون فقط محدود به فعالیت در همین زمینه‌ها نیست بلکه برای کشاورزی و دامداری منطقه نیز سود دارد. این مقام صنفی اظهار می‌کند: ایجاد کارگاه‌های فلزکاری، تراشکاری، جوشکاری و... باعث می‌شود کشاورزان برای تعمیرات ماشین‌آلات خود دیگر راهی شهرک‌های صنعتی یا مرکز استان و شهرستان‌ها نشوند و در خود منطقه این امور انجام شود. ضمن آن که توسعه کارگاه‌های کوچک در نواحی محروم روستایی به تدریج ارتباط بین صنعتگران این مناطق را با فعالان بزرگ اقتصادی در شهرها و شهرک‌های صنعتی فراهم می‌کند و در درازمدت کسب و کار و اشتغال را توسعه خواهد داد. 

موانع توسعه صنایع کوچک و متوسط

با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته برای ایجاد مشوق‌ها و برطرف کردن مشکلات بنگاه‌های صنعتی کوچک و متوسط، امروز این بخش از اقتصاد کشور با مشکلات بسیاری روبه‌روست؛ مشکل تهیه مواد اولیه مناسب، محدود بودن بازارها، نداشتن اطلاع کافی از روش‌های بازاریابی مناسب، رقابت با صنایع بزرگ به جای مشارکت، فناوری ارتقانیافته، به کار بردن روش‌های قدیمی، عدم همکاری و مشارکت واحدهای صنعتی بزرگ و برخی قوانین دست و پاگیر داخلی از این موانع است.