بیمه
شرایط ویژه بیمه اجتماعی برای کشاورزان شهرنشین
امکان بهره‌مندی از خدمات صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر برای شهرهای بزرگ هم فراهم شده است
مجتبی خدایی| تبریز – خبرنگار:
صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با هدف جلوگیری از مهاجرت بی‌‌رویه روستاییان به شهرهای بزرگ، کاهش اختلاف طبقاتی و بالا بردن سطح زندگی روستاییان و عشایر راه‌اندازی شده است. این بیمه به‌منظور تامین امنیت اجتماعی و بازتوزیع عادلانه درآمد در کشور و در آذربایجان شرقی زیر نظر وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی فعالیت می‌کند اما در سال‌های اخیر با وجود مزیت‌های متعدد، این بیمه چندان مورد قبول جامعه هدف خود قرار نگرفته است؛ آن هم در حالی که از مجموع جامعه هدفی که می‌توانند از مزایای این بیمه استفاده کنند کمتر از 50 درصد در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر ساکنند و عشایر نیز استقبال چندانی از این طرح نکرده‌اند. «محمد نظری» مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان در گفت‌وگو با همشهری از ارائه خدمات این بیمه به ساکنان شهرهای بزرگی مانند تبریز اشاره کرد که صحبت‌هایش را در ادامه می‌خوانید.
چه کسانی و با چه سنی می‌توانند در این صندوق بیمه شوند و چه مزایایی دارد؟
کف و سقف سنی برای بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر مردان 18 تا 55 سال و برای زنان 18 تا 50 سال است. روستاییان و عشایر با 18 سال سن تمام می‌توانند عضو این صندوق شوند. عضویت در صندوق بیمه اجتماعی مزیت‌های متعددی از جمله حقوق بازنشستگی، مستمری دوران سالمندی، مستمری بازماندگان فوت ناشی از کار و فوت غیرکار و از کارافتادگی کلی دارد که می‌تواند به دنبال حادثه باشد و یا ناشی از کار نباشد. امکان عضویت در این صندوق علاوه بر روستاییان و عشایر برای کشاورزان غیرساکن در روستا، رانندگان حمل و نقل بار و مسافران بین شهری ساکن در شهرهای زیر 20 هزار نفر، اعضای نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و نظام دامپزشکی وجود دارد.
وضعیت پرداخت و دریافت حق بیمه و مستمری چگونه تعریف شده است؟
برای حق بیمه روستاییان، کشاورزان و عشایر کشور 8 سطح درآمدی در نظر گرفته شده است که 2 برابر حق بیمه‌ای که افراد پرداخت می‌کنند، دولت پرداخت خواهد کرد. کف درآمدی که روستاییان تعیین می‌کنند 200 هزار تومان است که حق بیمه سالانه آن 120 هزار تومان می‌شود و 2 برابر این میزان را دولت به عنوان بیمه اجتماعی روستاییان به صندوق پرداخت خواهد کرد. هر سال درآمد روستاییان به شکل پلکانی افزایش پیدا می‌کند و در نهایت میانگین دو سال آخر برای دستمزد بازنشستگی در نظر گرفته می‌شود.
با این مزایا چرا تعداد بیمه‌شده‌ها در این صندوق کم است؟
در یکی دو سال اخیر آذربایجان شرقی توانسته است رکورد افزایش تعداد ثبت‌نام‌کنندگان در این بیمه را به نام خود ثبت کند زیرا از مجموع 361 هزار نفر جامعه هدف حدود 171 هزار نفر عضو این صندق در استان هستند. این تعداد 47 درصد جامعه هدف را شامل می‌شود و در یک سال اخیر رشد 5/8 درصدی را در این حوزه شاهد بوده‌ایم. اما مهم‌ترین علت کم بودن استقبال جامعه هدف با وجود مزیت‌های بسیار نبود اطلاع‌رسانی کامل است. برخی روستاییان این بیمه را با بیمه عمر یکسان می‌دانند در حالی که این صندوق یک نهاد حمایتی است.
برخی روستاییان و عشایر نبود دسترسی به دفتر این صندوق در تبریز را علت عضویت نداشتن در آن می‌دانند، در این زمینه چه برنامه‌ای دارید؟
برای حل این مشکل دهیاران در روستاها به یاری این صندوق آمده‌اند و عملا نقش رابط صندوق را اجرا می‌کنند. همچنین 92 کارگزار در استان فعالند و موسسات کارگزاری صندوق ملزم به اخذ تاییدیه سکونت و یا اشتغال متقاضی از سایر مراجع ذی‌صلاح نیستند و خوداظهاری فرد ملاک ارائه خدمات است. امکان دیگری که از سال گذشته فراهم شده و امسال بر توسعه آن متمرکز شده‌ایم توجه به سامانه نام‌نویسی اینترنتی است که مراجعات حضوری را به حداقل می‌رساند.
با توجه به سوء‌استفاده‌هایی که گاه از عنوان صندوق بیمه اجتماعی از سوی برخی افراد صورت می‌گیرد، برای توسعه نمایندگی‌های رسمی در شهرها چه برنامه‌ای دارید؟
در سال‌های اخیر و با روی کار آمدن دولت فعلی خدمات صندوق، توسعه زیادی پیدا کرده و برای حل مشکلات مراجعه روستاییان و عشایر از سال جاری شرکت‌های بخش خصوصی فعال‌تر شده‌اند و امکان تاسیس دفتر نمایندگی پس از تایید وزارت کار و رفاه اجتماعی فراهم خواهد شد. خدمات این صندوق علاوه بر روستاها در 49 شهر زیر 20 هزار نفر جمعیت به بیش از 230 شغل وابسته به کشاورزی ارائه می‌شود و نمایندگی‌ها می‌توانند در این شهرها فعال شوند و با کمک به توسعه اشتغال، به بهبود خدمات ارائه شده نیز کمک کنند.
آیا شهروندان ساکن در شهرهای بزرگی مانند تبریز هم می‌توانند در این صندوق عضو شوند؟
با در نظر گرفتن شرایط ویژه امکان بهره‌مندی تعدادی از شهروندان تبریزی و دیگر شهرهای بزرگ استان از خدمات صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر فراهم شده است. به عنوان مثال کسانی که شغلی مرتبط با کشاورزی یا دامپزشکی دارند ولی ساکن تبریزند می‌توانند در این صندوق عضو شوند. همچنین به‌صورت یک استثنا قالیبافانی که به هر دلیلی از بیمه تامین اجتماعی محروم شده‌اند می‌توانند در این صندوق عضو شوند، حتی اگر ساکن تبریز باشند. در حال حاضر و پس از ابلاغ بخشنامه صادره از سوی وزیر کار و رفاه اجتماعی 1500 نفر قالیباف عضو این صندوق شده‌اند. البته این افراد باید کارت مهارت خود را که از مراجع رسمی دریافت کرده‌اند به این صندوق ارائه دهند.
