آمریکا درهای مذاکره درباره برجام را نبسته است

3هفته پس از خروج آمریکا از برجام، رئیس‌جمهور روسیه بالاخره به تصمیم دونالد ترامپ واکنش نشان داد و بی‌پرده به انتقاد از اقدام همتای آمریکایی‌اش پرداخت.

ولادیمیر پوتین طی سخنانی در اجلاس اقتصادی سن پترزبورگ، ضمن انتقاد از خروج آمریکا از برجام،  «تصمیم یکجانبه» دونالد ترامپ را برای اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران نادرست خواند و گفت که این اقدام «تبعات گزنده‌‌ای» خواهد داشت. پوتین در این نشست با لحنی انتقادی نسبت به دونالد ترامپ، که طی ماه‌های گذشته کمتر از او دیده شده بود، سخن گفت و تأکید کرد: «اقدامات یکجانبه کشورهایی مثل آمریکا همیشه به بن‌بست منتهی شده است.»

رئیس‌جمهور روسیه انتقادهایش را از آمریکا و شخص ترامپ به توافق هسته‌ای با ایران محدود نکرد و گفت: «بازی واشنگتن با توافقنامه‌های بین‌المللی پس از انتخاب رئیس‌جمهور جدید در آمریکا، یک فضای بی‌اعتمادی در جهان ایجاد کرده است.» ولادیمیر پوتین رفتار آمریکا را در «تحمیل قواعدش به خارج از مرزها» «غیرسازنده» خواند و گفت که جان باید برای پایان دادن به این رویکرد آمریکایی‌ها دست به‌کار شود.

اشاره پوتین به تحریم‌های ثانویه‌ای است که قرار است در بازه زمانی 90 و 180روزه علیه ایران اعمال شود. این تحریم‌ها در واقع شرکت‌هایی را هدف قرار می‌دهند که با ایران وارد تعاملات اقتصادی، مالی و تجاری می‌‌شوند. کشورهای اروپایی و دیگر کشورهایی که در حال انجام مبادلات تجاری با ایران هستند، اعمال این تحریم‌ها را به‌معنای اعمال قواعد داخلی آمریکا به دیگر کشورها می‌دانند.

رئیس‌جمهور روسیه بار دیگر به توافق هسته‌ای با ایران اشاره کرد و گفت: «اگر برجام شکست بخورد، همه ما شکست خورده‌ایم.» او در عین حال گفت که با وجود خروج آمریکا از برجام، همچنان می‌توان این توافق بین‌المللی را نجات داد. پوتین همچنین گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا باب مذاکرات را نبسته؛ من فکر می‌کنم هنوز همه‌‌چیز از دست نرفته‌است.»

خروج از برجام، نتیجه نفرت ترامپ از اوباما

رئیس‌جمهور فرانسه که برای دیدار با ولادیمیر پوتین و شرکت در اجلاس اقتصادی سن‌پترزبورگ به روسیه سفر کرده، بخشی از سخنان خود در این نشست را به موضوع توافق هسته‌ای قدرت‌های بزرگ با ایران و برجام اختصاص داد. امانوئل مکرون گفت که او طی هفته‌های منتهی به خروج آمریکا از برجام، از سوی اروپایی‌ها وظیفه داشت تا با دونالد ترامپ برای ماندن در توافق مذاکره کند؛ مذاکراتی که البته در نهایت راه به جایی نبرد. او در عین حال ابراز امیدواری کرد که ترامپ بار دیگر به مذاکرات برجام بازگردد.

با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، بیشترین ضرر به شرکت‌های اروپایی‌ وارد خواهد شد؛ شرکت‌هایی که یا طی 3سال گذشته با ایران وارد مبادلات تجاری شده‌اند یا در ایران سرمایه‌‌گذاری داشته‌اند. مجموع مبادلات تجاری ایران و اروپا طی 3سال گذشته بیش از 3برابر شده و به حجم حدود 25میلیارد دلار رسیده است. به همین دلیل، اروپایی‌ها طی روزهای گذشته تلاش‌های خود را برای حفظ برجام آغاز کرده‌اند. مکرون به روسیه رفت، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان به چین رفت و هایکو ماس، وزیر خارجه‌اش را برای مذاکرات در وقت اضافه به واشنگتن فرستاد. نشست کمیسیون مشترک برجام نیز با حضور معاونان وزرای خارجه کشورهای حاضر در برجام، نماینده اتحادیه اروپا و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین برگزار شد.

امانوئل مکرون روز پنجشنبه پس از دیدار با پوتین، ضمن اشاره به موارد اختلاف میان دو طرف گفت که برجام یکی از معدود مسائلی است که بر سر آن میان فرانسه و روسیه اتفاق نظر وجود دارد. او در سخنرانی‌اش در اجلاس اقتصادی سن‌پترزبورگ اما به واقعیت دیگری اشاره کرد. او گفت: «دونالد ترامپ به این دلیل توافق هسته‌ای با ایران را دوست ندارد که این توافق دستاورد مذاکراتی بوده که باراک اوباما پیش برده است.»

   نزدیکی اروپا و روسیه در بحران سوریه

امانوئل مکرون در جریان دیدار روز جمعه با ولادیمیر پوتین، با تأکید بر ضرورت دستیابی به راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه گفت: کشور من مواضع مشخصی نسبت به بشار اسد داشت اما بعد از سال2017 این رویکرد تغییر کرده و هم‌اکنون به‌دنبال دستیابی به راه‌حل سیاسی جامعی هستیم که به مردم سوریه قدرت انتخاب رئیس‌جمهور این کشور را بدهد. وی افزود: براساس توافقی که با رئیس‌جمهور روسیه داشتیم، چارچوبی برای حل بحران سوریه درنظر گرفته‌ایم که طی هفته‌های آینده در کنار مذاکرات آستانه، با هدف پایان جنگ داخلی سوریه آغاز به کار خواهد کرد. رؤسای جمهور فرانسه و رژیم اسرائیل در عین حال نسبت به افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل در جنوب سوریه ابراز نگرانی کردند.