نمای نزدیک
برنج‌کاران دلخورند
برنج‌کاران معتقدند ممنوعیت کشت برنج علاوه بر نابودی بخش مهمی از کشاورزی، آسیب‌های اجتماعی نیز در پی دارد
رسول عوده‌زاده| اهواز- خبرنگار :
با ابلاغیه استانداری خوزستان، کشت تابستانه به‌ویژه «برنج‌کاری» و صیفی اعم از خیار، گوجه‌فرنگی و بامیه سبز در مناطق پایین‌دست کارون و کرخه ممنوع شده است. براساس این ابلاغیه، حقابه کشت ماهی و آبزیان نیز لغو شده است.
کشت برنج براساس مصوبه شورای کشاورزی استان، برای سال زراعی ۹۸-۹۷ در استان ممنوع و علت این تصمیم‌گیری بحران آب موجود در استان و کشور اعلام شد. در این میان، به برنج‌کاران گفته شد که به جای برنج، به دنبال کشت حبوبات و سویا و ... باشند.
طبق آمار رسمی، استان خوزستان از لحاظ کشت و تولید برنج بعد از استان‌های گیلان و مازندران قرار دارد و رتبه سوم کشور را به خود اختصاص داده است و شوش، شوشتر، اهواز، ایذه، باغملک و دشت آزادگان از عمده شهرستان‌های برنج‌خیز استان هستند. این یعنی صدها نفر در خوزستان از طریق کشت برنج زندگی خود را می‌گذرانند و ممنوعیت کشت آن ضربه بزرگی به درآمد و معیشت آنان وارد می‌کند. به گفته برخی کارشناسان، ممنوعیت کشت برنج 50 هزار برنج‌کار را بیکار می‌کند.
هفته گذشته نیز «علیمراد اکبری» معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که «بر اساس رویکرد جدید این وزارتخانه و برای جلوگیری از اتلاف منابع آبی کشور، کشت برنج فقط در استان‌های گیلان و مازندران مجاز است». انتشار این خبر آب پاکی را روی دست برنج‌کاران خوزستانی ریخت و مشخص کرد که دیگر کاری از اعتراض و انتقاد برنمی‌آید و ممنوعیت کشت کاملا جدی است.
بارندگی خوب
برنج‌کاران خوزستانی طی 5 روز با تجمع مقابل استانداری خواستار تعیین تکلیف وضعیت کشت امسال و تخصیص سهمیه آب شدند. آنها در پی اعلام ممنوعیت کشت برنج و عدم تامین حقابه مورد نیاز کشاورزان از سوی سازمان آب و برق، اعتراض خود را به ابلاغیه سازمان آب و برق به شکل مدنی اعلام کردند و این اقدام را برخلاف فرمایش‌های
مقام معظم رهبری و سیاست‌های دولت مبنی بر تقویت روند اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای تولید داخل دانستند.به گفته کشاورزان پایین‌دست کارون و کرخه، شهرستان‌های باوی، اهواز، حمیدیه، کارون، خرمشهر، آبادان، شادگان، هویزه، دشت آزادگان و بستان بیشترین ضرر و آسیب را از محل مصوبه جدید متحمل خواهند شد و این امر علاوه بر مرگ کشاورزی در این مناطق، آسیب‌های اجتماعی نیز در پی خواهد داشت.
برنج‌کاران چه می‌گویند؟
معیشت ما نابود می‌شود
«حزباوی» یکی از برنج‌کاران اهوازی، می‌گوید: مسئولان به جای اعلام ممنوعیت کشت برنج در خوزستان، مانع از اجرای طرح‌های انتقال آب به استان‌های دیگر شوند. در لنجان اصفهان کشت برنج با آب انتقالی از سرشاخه‌های کارون مجاز است، اما کشاورزان خوزستانی باید از حقوق اولیه خود محروم باشند.
او می‌گوید: با ممنوعیت کشت برنج، معیشت ما نابود می‌شود. به نظر ما، تصمیم ممنوعیت کشت برنج خیلی عجولانه بود.
این برنج‌کار ادامه می‌دهد: باران در سال زراعی جاری نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده و انتظار می‌رود که ممنوعیت کشت برداشته شود.
دولت، کشاورزان را تنها نگذارد
«امیری» از کشاورزان شهرستان باوی است و می‌گوید: انتظار می‌رود نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی از طریق رایزنی با دولت و وزارت نیرو، فورا این مشکل را برطرف کنند.
امیری ادامه می‌دهد: ممنوعیت کشت در حالی صورت گرفته که فقط به ما می‌گویند به جای برنج، سویا و گندم بکارید. اما در نظر نمی‌گیرند که در زمین‌های ما سال‌ها برنج کشت شده و تا مدت‌ها برای کشت محصول دیگری آماده نیست.
فکری برای بلاتکلیفی ما نکرده‌اند
یکی از کشاورزان اهل هویزه هم می‌گوید: ممنوعیت کاشت برنج در شرایطی که هیچ جایگزینی برایمان تعریف نشده، معیشت ما را نابود می‌کند. استانداری خوزستان هم هیچ پاسخ روشنی به ما نداده است و همچنان بلاتکلیفیم.
این کشاورز با بیان این‌که کشت برنج شغل سنتی من، پدر و برادرانم است می‌گوید: به بهانه کمبود آب، کشت برنج را ممنوع کرده‌اند، اما هیچ فکری به حال بلاتکلیفی ما نکرده‌اند.
مخالفت با محدودیت یا ممنوعیت کشت برنج
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی دشت آزادگان به همشهری می‌گوید: با توجه به این‌که کشت برنج تنها زراعت رایج و قابل کشت در تابستان است و اجرای ممنوعیت کشت این محصول غیرممکن است، سازمان آب و برق نباید ممنوعیت کشت این محصول را قبول کند.
«حسین مرمضی» می‌افزاید: صورت‌جلسه ستاد خشکسالی استان توسط نمایندگان قانونی کشاورزان، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان و رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان به امضا نرسیده و در صورت‌جلسه مذکور و در ذیل امضای آنها عبارت صرفا «جهت حضور در جلسه» ذکر شده است.
مرمضی اضافه می‌کند: در همین زمینه و به نمایندگی از جامعه کشاورزی دشت آزادگان، مخالفت رسمی خود مبنی بر هرگونه محدودیت یا ممنوعیت کشت برنج در منطقه را اعلام کرده‌ایم و به سازمان آب و برق مبنی بر به خطر انداختن معیشت هزاران خانوار هشدار داده‌ایم و مراتب اعتراض جامعه کشاورزی را هم رسما اعلام کرده‌ایم.
محدودیت آری، ممنوعیت خیر
رئیس انجمن برنج استان خوزستان به خبرنگار همشهری می‌گوید: کشاورزان برنج‌کار خوزستانی ازبلاتکلیفی و مشخص نبودن وضعیت تخصیص آب و کشت برنج امسال گلایه دارند، چون تنها ممر درآمد بسیاری از آنها کشت برنج است.
«محمد سواری» با بیان این‌که اوایل خرداد آغاز فصل کشت برنج در خوزستان است می‌افزاید: کشاورزان با صرف هزینه در حال آماده‌سازی زمین‌ها برای کشت هستند، اما هیچ پشتیبان و حمایت‌کننده‌ای ندارند و مشخص نیست که فردا چه اتفاقی می‌افتد و اجازه کشت می‌دهند یا کشت برنج ممنوع اعلام می‌شود.
وی با اشاره به این‌که ما هر سال با این مشکل مواجهیم بیان می‌کند: کشت برنج در مسائل مربوط به تخصیص آب استان لحاظ نمی‌شود.سواری اظهار می‌کند: با توجه به کمبود منابع آب ما نیز با اعمال محدودیت موافقیم. همان‌طور که برای صنعت و در کشاورزی برای نیشکر آب اختصاص داده می‌شود، برای کشت برنج هم سهمیه‌ای هرچند محدود در نظر بگیرند.
به گفته رئیس انجمن برنج استان، حدود 50 هزار نفر در خوزستان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این بخش (کشت برنج) شاغلند و اگر قرار است این بخش تعطیل شود، باید محصول یا اشتغال جایگزین به این قشر معرفی شود.
سواری می‌گوید: در حوزه تولید و فراوری برنج حدود 50 هزار نفر مشغولند. 200 کارخانه برنج‌کوبی هم در استان وجود دارد که حداقل در هر کدام از آنها 20 نفر مشغول به کارند و با تصویب ممنوعیت برنج، این عده از جمعیت استان بیکار می‌شوند. وی تأکید می‌کند: با توجه به استقبالی که از برنج ارگانیک و معطر داخلی می‌شود، به نظر می‌رسد افق آینده رفتن به سمت کشت برنج باشد، اما مسئولان ما به جای حمایت از تولیدکننده داخلی، دلارها را به جیب تولیدکنندگان برنج خارجی می‌ریزند.
