استقرار تیم‌های بهداشتی و درمانی تخصصی در عراق

کمتر از 4روز به برگزاری مراسم اربعین مانده و آنطور که گفته می‌شود همچنان 70درصد از زائران ایرانی در خاک عراق به‌سر می‌برند و حرکت خودروها ادامه دارد. در کنار تمام سازمان‌ها و نهادهایی که برای برپایی مراسم اربعین، گرد هم آمده بودند، وزارت بهداشت با تشکیل کمیته‌هایی برای جلوگیری از شیوع بیماری‌‌ها و درمان زائران، تیم‌های تخصصی به سمت‌ مرزها فرستاد و براساس اعلام مسئول تیم بهداشت محیط اعزامی به عراق، 28کارشناس بهداشت محیط از سوی ایران به عراق فرستاده‌ شده‌اند و به‌گفته دبیر کمیته بهداشت و درمان اربعین، 120مهندس بهداشت و مدیریت بیماری‌ها در محل حضور دارند. تا اوایل هفته، نزدیک به 11هزار مورد گرمازدگی گزارش شده بود و آخرین گزارش‌ها حکایت از 20هزار مورد گرمازدگی طی 2 هفته دارد. با این همه اما  دبیر کمیته بهداشت و درمان اربعین به همشهری می‌گوید تاکنون مواردی از شیوع بیماری مسری در میان زائران گزارش نشده و نگرانی در این زمینه وجود ندارد. 
علی شریفان، دبیر کمیته بهداشت و درمان اربعین است و به همشهری می‌گوید که تمام موارد گرمازدگی به دلیل قرار گرفتن در فصل گرما رخ داده و  این افراد در مرحله پیش‌بیمارستانی یعنی اورژانس، درمان شدند و نیازی به اقدامات درمانی ویژه برای این افراد نبود. او می‌گوید از این پس با توجه به اینکه مراسم اربعین در فصل گرما برگزار می‌شود، موارد گرمازدگی هم هر سال گزارش خواهد شد: «موضوع گرمازدگی و انتقال بیماری‌های منتقله از آب و غذا و همچنین مصدومیت‌های ناشی از حوادث ترافیکی، بیماری‌های تنفسی و... مواردی بود که امسال برای زائران با آن مواجه بودیم. به همین دلیل وزارت بهداشت در 3حوزه اورژانس پیش بیمارستانی یا همان 115، حوزه بهداشت و درمان ورود پیدا کرد.» به‌گفته او، در اورژانس پیش‌بیمارستانی با افزایش تعداد آمبولانس‌ها و اتوبوس‌‌آمبولانس‌ها و همچنین آماده‌باش بالگردهای اورژانس در منطقه، توان بالا رفت. در حوزه درمان هم با اعزام متخصصان از سراسر کشور به بیمارستان‌های استان‌های مرزی و حفظ ظرفیت بیمارستان‌ها برای موارد اورژانسی و برپایی بیمارستان‌های صحرایی به تعداد جمعیتی که به آن منطقه تردد می‌کنند، امکانات درمانی افزایش پیدا کرد.
براساس اعلام شریفان، در کنار این اقدامات، ماجرای آموزش سلامت هم در دستور کار قرار گرفت و با اعزام 120نفر از مهندسان بهداشت و مدیریت بیماری، نظارت بر اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی تشدید شد و امکانات آزمایشگاهی برای نمونه‌گیری از موارد مشکوک افزایش پیدا کرد. همچنین تیم‌های مدیریت بیماری برای بررسی وضعیت زائران هنگام خروج یا ورود، در حوزه بهداشت فعالیت دارند.
به‌گفته دبیر کمیته بهداشت و درمان اربعین، آخرین آمار نشان می‌دهد که 3 میلیون زائر ایرانی آن‌طرف مرز هستند که از این تعداد یک‌میلیون‌و400هزار نفر به کشور بازگشته‌اند. هم‌اکنون هم روند آرام است و مدیریت جمعیت به خوبی صورت گرفته است.

واکسیناسیون زائران افغانستانی و پاکستانی علیه فلج اطفال
 با اینکه گفته می‌شود میزان استفاده از ماسک و پروتکل‌های بهداشتی کرونا در میان زائران بسیار پایین است اما این مسئول تأکید می‌کند که نگرانی ویژه‌ای در ارتباط با شیوع گسترده کرونا وجود ندارد و تاکنون موارد خاصی از ابتلا به این بیماری گزارش نشده است: «به هر حال در کشور عراق، از نظر فرهنگی، میزان استفاده از ماسک پایین است. زائران ایرانی هم وقتی در آن فضا قرار می‌گیرند، کمتر از ماسک استفاده می‌کنند، البته نکته اینجاست که ما از پیک هفتم گذشته‌ایم و واکسیناسیون هم انجام شده است. کرونا در حال تبدیل شدن به یک بیماری خفیف است و تاکنون نگرانی‌ای  بابت ابتلای زائران وجود نداشته است. البته ممکن است پس از بازگشت این افراد، در میان آنها موارد ابتلا دیده شود.» او در ادامه به واکسیناسیون فلج اطفال زائران پاکستانی و افغانستانی در مرزهای ایران اشاره می‌کند و می‌گوید که این زائران از طریق ایران وارد کشور عراق می‌شوند و در مرزها تمام این افراد در برابر فلج اطفال واکسینه شدند. مجموعه این اقدامات باعث شده تاکنون مواردی از شیوع بیماری مسری دیده نشود.

بازدید از 539موکب و درمانگاه
رضا غلامی، مسئول تیم بهداشت محیط اعزامی به عراق است و به مجموعه اقداماتی که از سوی وزارت بهداشت برای کنترل شرایط بهداشتی و درمانی زائران صورت گرفته، اشاره می‌کند. به‌گفته او، آموزش خادمان و موکب‌داران در راستای رعایت پروتکل‌ها و موازین بهداشت محیطی در موکب‌ها، آموزش زائران در راستای خودمراقبتی در مقابل بیماری‌های واگیردار به‌ویژه بیماری‌های واگیردار گوارشی با اولویت وبا و بیماری‌های واگیردار با اولویت کووید-۱۹ و کنترل کیفی آب مصرفی موکب‌ها و زائران از قبیل کلرسنجی و کلرزنی درصورت نیاز از مهم‌ترین برنامه‌های این تیم اعزامی است. براساس اعلام غلامی، کارشناسان بهداشت محیط وزارت بهداشت کنترل بهداشت محیط موکب‌های ایرانی و محل‌های پخت غذا و محل‌های اسکان زائران ازجمله نظافت مستمر، تهویه، مدیریت پسماند و پساب، کنترل بهداشت فردی خادمان و موکب‌داران، کنترل بهداشت مواد غذایی ازجمله نظارت بر طبخ غذا، نگهداری مواداولیه غذایی(خوراکی و آشامیدنی) و سنجش با تجهیزات پرتابل همراه و کنترل و رصد بیماری‌های واگیردار را انجام می‌دهند. این تیم‌ها در کربلا، نجف، کاظمین، سامرا و بین راه نجف و کربلا مستقرند و در 2گروه اعزامی ۱۱ و ۱۷ نفره از ۱۶ و ۱۹ شهریور فعالیت خود را آغاز کرده‌اند .براساس اعلام او، تاکنون از ۵۳۹ موکب و درمانگاه بازدید شده است.
او به زائران توصیه می‌کند که بهداشت فردی را رعایت کنند، دست‌ها را به‌طور مرتب ضدعفونی کنند، از ماسک استفاده کنند، از آب غیرمطمئن در خارج از موکب‌ها استفاده نکنند، غذای پخته شده سرد مصرف نکنند و به اندازه کافی آب بخورند تا گرمازده نشوند. غلامی همچنین درخواست کرد تا زائرانی که نشانه‌های بیماری تنفسی یا گوارشی دارند، به درمانگاه‌های مراکز پزشکی هلال‌احمر ایران در عراق یا نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنند.