رنجرهایی با قرارداد شرکتی

زهرا رفیعی؛ روزنامه‌نگار

 روز جهانی حافظان عرصه‌های طبیعی در جهان است و در ایران این مسئولیت بین 2گروه محیط‌بانان و جنگل‌بانان زیر‌مجموعه سازمان حفاظت محیط‌زیست به مدیریت معاون رئیس‌جمهوری و سازمان منابع طبیعی به مدیریت وزارت جهاد و کشاورزی تقسیم شده است. در دنیا به حافظان طبیعت تکاور (Ranger) می‌گویند و عرصه‌های طبیعی توسط یک نیروی تخصصی حفاظت می‌شود ولی در ایران 2یگان حفاظت عملا برای یک کار مشغول به فعالیتند. فرهاد مسعودی، جنگلبان معتقد است که برای افزایش توان حفاظت از منابع طبیعی کشور، ادغام این دو نیرو به‌نظر ضروری می‌رسد. در بیشتر موارد محل کار این دو نیرو یکسان است و هر 2نیرو برای حفاظت اعزام می‌شوند.
اگر از کسی بخواهید که با دست خالی در هر ساعت از شبانه‌روز از عرصه‌های طبیعی در برابر متخلفان مسلح حفاظت کند، برای آتش‌سوزی جانش را کف دستش بگذارد، در هر شرایط آب‌و‌هوایی راهی مناطق صعب‌العبور شود و... چقدر احتمال دارد چنین کاری را با حقوق 6 تا 7میلیون تومان در ماه انجام دهد؟ چاشنی این کار جز عشق به طبیعت نیست. فرهاد مسعودی به مناسبت روز جهانی رنجرها به همشهری در مورد مشکلات این صنف می‌گوید: مسائل مالی بخشی از انگیزه کاری هر فرد است ولی در کار حفاظت بیش از مسائل مالی، مسائل معنوی نقش ‌دارد. حقوق دریافتی محیط‌بانان و جنگلبانان در برابر کاری که انجام می‌دهند کم است و بسیاری از نیروهای حفاظت مجبورند اگر توان جسمی‌شان یاری‌کند، برای امرار معاش به شغل دوم روی بیاورند.
دغدغه تمدید قرارداد در کنار مشکلات مالی و مخاطرات شغلی از اصلی‌ترین مشکلات نیروهای حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانان است. به‌گفته این جنگلبان، قرارداد سالانه مثل پوست موزی است که هرآن ممکن است زیر پای نیروهای حفاظت شرکتی قرار بگیرد و امنیت شغلی آنها را تهدید کند. اکثر جنگلبانان با قرارداد رسمی بازنشسته شده‌اند و بیشتر جنگلبانان به تعبیری، «شرکتی» هستند. نیروی شرکتی با واسطه یک پیمانکار در بخش خصوصی به استخدام درمی‌آیند. ما جنگلبانان همیشه نگران قراردادهای یک‌ساله‌ای هستیم که هر آن ممکن است تمدید نشود؛ کمااینکه در سال98 بخش عمده جنگلبانان شمال کشور به اسم تعدیل نیرو اخراج شدند و با دوندگی‌های بسیار دوباره به‌کار برگشتند. علاوه بر این اگر در یک حادثه حریق نیروی رسمی در دسترس نباشد، من به‌عنوان نیروی شرکتی به لحاظ قانونی اجازه این را ندارم که خودروی سازمان را روشن کرده و به سمت محل حادثه رانندگی کنم. از آنجا که نیروی دولتی به‌حساب نمی‌آییم نمی‌توانیم ضابط دستگاه قضایی شویم و عملا در برخورد با تخلف، کار ما «مشاهده‌» و صورتجلسه‌کردن تخلف است و حق برخورد با متخلف را بدون حضور نیروی انتظامی نداریم. از مسئولان می‌خواهیم که «قانون استخدام ایثارگران» برای نیروهای یگان حفاظت ‌محیط‌زیست و منابع طبیعی را نسبت به سایر نیروها در اولویت قرار دهند تا نیمی از نیروهای شرکتی جنگلبان، قراردادشان «تبدیل وضعیت» شود.