جهان‌نما
اوبرگیت؛ افشاگری رسانه‌ها علیه سیاسیون غربی
افشای هزاران برگ سند، از لابی غیرقانونی سیاستمداران اروپایی و آمریکایی به نفع تاکسی اینترنتی اوبر حکایت دارد
انتشار بیش از 124هزار فایل طبقه‌بندی شده فاش کرده که شرکت «اوبر» چگونه از مسیرهای غیرقانونی و غیراخلاقی به یکی از بزرگ‌ترین غول‌های فناوری جهان تبدیل شده است. این اسناد نشان می‌دهد که اوبر چگونه از طریق لابی با سیاستمداران، میلیاردرها و چهره‌های شناخته شده رسانه‌ای، قوانین کشورهای مختلف را در جهت منافع خود تغییر داده، از خشونت علیه رانندگان سوءاستفاده کرده و پلیس را فریب داده است.
شرکت ۴۳میلیارد دلاری اوبر در بیش از ۴۰کشور دنیا فعالیت دارد. این شرکت همواره متهم بوده که قوانین کشورهای میزبان را زیر پا گذاشته و از رانندگان خود سوءاستفاده می‌کند. اکنون بیش از ۱۸۰روزنامه‌نگار در ۴۰رسانه ازجمله لوموند، واشنگتن‌پست، گاردین و بی‌بی‌سی قرار است مجموعه‌ای از گزارش‌های تحقیقی درباره این غول فناوری را در روزهای آینده منتشر کنند. گفته شده، در فهرست سیاستمدارانی که به‌طور مخفیانه با اوبر همکاری و ارتباط داشته‌اند نام امانوئل مکرون وزیر سابق اقتصاد و رئیس‌جمهوری فعلی فرانسه، جو بایدن معاون سابق رئیس‌جمهور و رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا، اولاف شولتز شهردار سابق هامبورگ و صدراعظم فعلی آلمان، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی، جورج آزبورن وزیر دارایی وقت انگلیس و اندا کنی نخست‌وزیر ایرلند، دیده می‌شود.
اسناد فاش شده مربوط به سال‌های 2013 تا 2017میلادی است؛ دوره‌ای که اوبر توسط «تراویس کالانیک» اداره می‌شده است. در این اسناد، مشخص شده که به‌عنوان مثال، چطور مکرون به‌طور محرمانه به توسعه این شرکت در فرانسه کمک کرده است. در این اسناد مشخصا به تماس‌های مدیران اوبر با مکرون در زمان آغاز اعتراض‌های خشونت‌آمیز اتحادیه‌های تاکسی‌داران فرانسه علیه فعالیت‌های اوبر اشاره شده است. در آن زمان مکرون در پیامی به رئیس اوبر به او اطمینان داده که از تمام اختیاراتش برای تغییر و اصلاح قانون به نفع اوبر استفاده خواهد کرد. مکرون در مقام وزیر اقتصاد چندی بعد قانونی را امضا کرد که براساس آن، صدور مجوز برای رانندگان اوبر تسهیل شد. نیلی کروس، کمیسر پیشین اتحادیه اروپا، نیز ازجمله سیاستمدارانی بوده که به اوبر اطلاع داده برای تسهیل فعالیت این شرکت در هلند دخالت خواهد کرد.
در گزارش گاردین، به نفوذ اوبر بر جو بایدن معاون وقت رئیس‌جمهوری آمریکا اشاره شده که هیاهوی بسیاری در آمریکا به پا کرده است. در این گزارش به تغییر متن سخنرانی بایدن در مجمع جهانی اقتصاد در داووس اشاره شده و آمده که بایدن پس از دیدار با مدیران اوبر در داووس، متن سخنرانی خود را تغییر داد تا از شرکتی صحبت کند که «به میلیون‌ها کارگرش آزادی داده تا هر چقدر می‌خواهند کار کنند و هر طور می‌خواهند زندگی کنند».
با توسعه فعالیت اوبر در اروپا در سال2014 بسیاری از تاکسی‌داران اروپایی علیه این شرکت آمریکایی با یکدیگر متحد شدند چراکه بخش زیادی از قوانین و رویه‌های کاری آن با قوانین کشورهای اروپایی تطابق نداشت. از همین جا بود که اوبر با لابی گسترده تلاش کرد از طریق برقراری ارتباط با سیاستمداران قوانین کشورهای اروپایی را به‌نفع خود تغییر دهد. گفته شده، اوبر فقط در سال2019میلادی، 90میلیون یورو برای این کار هزینه کرده است.
شرکت اوبر با کارشکنی در روند تحقیقات قانونی، پلیس را نیز فریب داده است. به‌عنوان مثال، مدیران این شرکت در کشورهای مختلف زمانی که دفترشان مورد حمله پلیس قرار می‌گرفت با ارسال دستورالعمل‌هایی از کارکنان می‌خواستند تا ارتباط رایانه‌ها با داده‌های اصلی شرکت را قطع کنند تا پلیس نتواند به اسناد شرکت دسترسی پیدا کند. شرکت اوبر همچنین با هدف شکل دادن به مباحث سیاسی، صدها هزار دلار به استادهای دانشگاه‌ها پرداخت کرده تا تحقیقاتی را انجام دهند که از ادعاهای این شرکت مبنی‌بر فواید مدل اقتصادی اوبر حمایت کند.
البته لابی‌های پرهزینه اوبر همیشه هم موفق نبوده است. در برخی کشورها لابی اوبر موفق بوده و این شرکت توانسته دولت‌ها را متقاعد کند که قوانین‌شان را بازنویسی کنند اما برخی موارد نیز وجود داشته که فعالیت‌هایش با مخالفت گسترده از سوی صنایع و اتحادیه‌های تاکسیرانی روبه‌رو و متوقف شده است.
اوبر در واکنش به افشاگری رسانه‌ها با انتشار بیانیه‌ای ضمن اذعان به گام‌های نادرست این شرکت اعلام کرده که رویه این شرکت تحت رهبری جدید تغییر کرده است. در بیانیه اوبر آمده: «ما برای رفتارهای گذشته که آشکارا با ارزش‌های کنونی‌مان همخوانی ندارد بهانه‌ای نیاورده و نمی‌آوریم. در عوض از مردم می‌خواهیم که ما را براساس آنچه در 5سال گذشته انجام داده‌ایم و در سال‌های آینده انجام خواهیم داد، قضاوت کنند.»
بالاگرفتن انتقادها از مکرون
گزارش گاردین آتش انتقادها از امانوئل مکرون در فرانسه را شدیدتر کرده است. گرچه دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه ارتباط مکرون در مقام وزیر اقتصاد با شرکت‌های مختلف را «امری معمول» خوانده، اعضای احزاب اپوزیسیون حمایت مکرون از اوبر را «غارت فرانسه» در دوران ریاست‌جمهوری فرانسوا اولاند خوانده‌اند. آنها مکرون را لابی‌گر شرکت آمریکایی اوبر خوانده که هدفش تغییر دائمی قانون کار در فرانسه بوده است. حزب کمونیست فرانسه نیز افشاگری‌ها درباره نقش مکرون در تسهیل فعالیت اوبر در این کشور را شرم‌آور توصیف کرده است.
رافائل بهر روزنامه‌نگار گاردین، نوشته: «مدارک افشا شده درباره شرکت اوبر یک حقیقت ساده را بیان می‌کند؛ اینکه دمکراسی در گروی مهار غول‌های فناوری مزدور است.»
