سمفونی دلنشین آب و سنگ

مجتبی یارزمان

در دنیایی که ما زندگی می‌کنیم، طبیعت هدیه‌ای ارزشمند از سمت خداوند برای همه انسان‌هاست. این هدیه خدادادی به‌صورت یکسان در دسترس همه قرار دارد و اینکه چطور ما از آن استفاده کنیم برمی‌گردد به‌خودمان و همتی که برای رسیدن به این طبیعت خرج می‌کنیم. هرچند برخی از انسان‌ها ناعادلانه حق برخی دیگر را ضایع کرده‌اند اما باز هم این طبیعت زیبا و منحصر به‌فرد به‌قدری گسترانیده شده که برای همه قابل استفاده باشد. یکی از این زیبایی‌های طبیعی که در دل هر طبیعتی مانند نگین خروشان می‌درخشد، آبشارها هستند که هرکدام و با هر شکل و شمایلی زیبا و چشم‌نوازند. آبشارها، گونه‌ها و مدل‌های مختلف و متنوعی دارند؛ بعضی از آنها فصلی و برخی دیگر دائمی هستند. آبشارهای فصلی معمولاً با میزان بارندگی‌ها رابطه مستقیم دارند اما آبشارهای دائمی، به‌دلیل وجود منابع غنی در سرچشمه‌ها معمولاً در همه سال خروشان و فعال هستند. هرچند ممکن است در میانه‌های تابستان خروجی آنها پایین‌تر از دیگر فصل‌ها باشد اما هرگز خاموش نمی‌شوند. بسیاری از این آبشارهای دائمی به همان اندازه که در روزهای گرم سال طرفدار دارند و فعالند، در زمستان‌ها هم با توجه به یخ‌زدن قسمت‌هایی از آنها، جلوه‌ای خاص و متفاوت به‌خود می‌گیرند که دیدن‌شان هر بیننده‌ای را محو خود می‌کند. یکی از این آبشارهای بسیار زیبا که در همه سال دیدن آن به‌شدت توصیه می‌شود آبشار سنگان در نزدیکی شهر تهران است.

درباره سنگان
آبشار سنگان در روستایی به همین نام قرار دارد و برای رسیدن پای این آبشار علاوه بر پیاده‌روی باید از دل روستا هم عبور کنید. روستای سنگان از توابع بخش کن در دل کوه‌های البرز و در قسمت شمال‌غربی تهران قرار دارد. این آبشار و این منطقه از طبیعت منحصر به فرد و زیبایی بهره می‌برد که برای رسیدن به آن فقط کافی‌ است کمی برنامه‌ریزی و ساعت رفت‌وآمدتان را مدیریت کنید. به‌دلیل فاصله کم این منطقه با شهر تهران افراد زیادی هستند که در لحظه، هوس کوهنوردی و نوشیدن یک لیوان چای، پای آبشار به سرشان می‌زند و راهی این منطقه می‌شوند. برای رسیدن به آبشار سنگان به سمت بلوار کوهسار و پس از آن روستای سولقان حرکت کنید و با پیمودن حدود 10کیلومتر، تابلوی سنگان قابل مشاهده است. روستای سنگان از 2بخش بالا و پایین تشکیل شده که اگر هدف‌تان مسیر آبشار است، به سمت سنگان بالا حرکت کنید. در ابتدای ورودی روستا، بخشداری سنگان برای ارائه خدمات رفاهی به مسافران مبلغی را به‌عنوان ورودی دریافت می‌کند که اگر با خودروی شخصی تمایل دارید از داخل روستا رد شوید، باید آن را پرداخت کنید. منطقه سنگان سابقه تاریخی زیادی دارد و بیش از 500سال عمر آن را تخمین زده‌اند. روستا و آبشار سنگان علاوه بر اینکه در روزهای گرم سال پذیرای مسافران زیادی است، در زمستان هم عده زیادی را به سمت خود جذب می‌کند. جذابیت آبشار سنگان عمدتاً به مسیر زیبا و پرفراز و نشیب آن است که در هر فصلی زیبا و چشم‌نواز است و علاوه بر آن خود آبشار هم که در همه سال دیدنی ا‌ست. در تابستان برای فرار از گرما و در زمستان نشستن در کنار قندیل‌های یخی، جزو جدانشدنی این منطقه و آبشار است.

در مسیر آبشار
درخت‌ها و باغ‌ها و سرسبزی این منطقه زبانزد است و کمتر کسی می‌تواند نسبت به این طبیعت زیبا و جذاب بی‌تفاوت باشد یا خرده‌ای به آن بگیرد. مسیری که باید از محل پارک خودرو تا پای آبشار طی کنید حدود 5کیلومتر است که با سرعت حرکت متوسط حدود 3-2ساعت زمان نیاز دارد. این مسیر بین کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت یکی از جذاب‌ترین مسیرها بین کوچه‌باغ‌های اطراف تهران است که طرفداران زیادی دارد. گذر از کنار رودخانه، باغ‌های میوه، درختان سربه‌فلک کشیده و کوچه‌باغ‌های چشم‌نواز از مهم‌ترین جذابیت‌های این مسیر است. شیب رسیدن به آبشار سنگان در بیشتر راه متوسط و کم است و تنها در قسمت‌های کوتاهی از مسیر کمی تندتر از حالت عادی می‌شود که این نشانه نزدیک‌شدن به پای آبشار است. پس از طی‌کردن این شیب‌های نسبتاً تندتر چشم‌تان به آبشاری می‌خورد که بیش از 30متر ارتفاع دارد و با شدت و قدرت داخل حوضچه پایین‌دست می‌ریزد. به این قسمت از سفرتان که رسیدید، یک گوشه دنج پیدا کنید و بنشینید و روح‌تان را با این هوا و لطافتی که از رطوبت آب به‌صورت‌تان می‌خورد جلا بدهید.

راهی که به سنگان می‌رسد
خودتان بهتر از هر کسی می‌دانید که برای مسیرهای پیاده‌روی باید تجهیزات متناسب با آن را هم همراه داشته باشید. درست است که می‌توانید درلحظه تصمیم بگیرید و با همکاران و دوستان راهی این آبشار در دو قدمی تهران شوید اما این را هم بدانید که لباس و کفش رسمی، مناسب رفتن به آبشار سنگان نیست. سعی کنید لباس راحت به همراه کفش مناسب در ماشین‌تان بگذارید تا اگر روزی هوای رفتن به این آبشار یا محیط‌های اینچنینی به سرتان زد، در لحظه بتوانید تصمیم بگیرید. آبشار سنگان در انتهای یک مسیر طولانی قرار دارد و در پایین آن هیچ‌گونه امکانات رفاهی و گردشگری خاصی وجود ندارد، پس حتماً از داخل روستا یا تهران هر آنچه مورد نیاز دارید را تهیه کنید و همراه داشته باشید. از دیگر وسایلی که در این مسیر نبودنش ملموس خواهد بود، عینک و کلاه آفتابگیر است که همراه داشته باشید. هر زمانی و ساعتی که به آبشار سنگان برسید، خواهید دید که عده‌ای پای این آبشار اتراق و تجهیزات کمپ برپا کرده‌اند. این منطقه برای این منظور هم بسیار مناسب است و اگر تمایل دارید شب را در کنار آبشار سنگان بگذرانید، علاوه بر اینکه تجهیزات و موادغذایی مناسب را با خودتان برمی‌دارید، از شب ماندن به‌صورت انفرادی در این منطقه خودداری کنید.

دیدنی‌های منطقه
در اطراف روستا و آبشار سنگان چندین جاذبه دیدنی وجود دارد که بهتر است سری به آنها هم بزنید و از تماشای آنها نهایت لذت را ببرید؛ دیدنی‌هایی مثل غار بیوک‌آقا، قله پهنه‌حصار، روستای مزرا، چنار هزارساله و چندین جاذبه دیگر به چشم می‌خورد که دیدن‌شان خالی از لطف نیست. غار بیوک‌آقا غاری دست‌ساز است که حدود ۵۰ سال قبل توسط شخصی به نام آقا بیوک در کنار آبشار حفر شده و امروزه جزو جاذبه‌های زیبای آبشار سنگان محسوب می‌شود. آقابیوک که فردی ترک‌زبان بوده در مورد مشقات کندن کوه و ایجاد این غار عنوان کرده که برای کندن غار تعداد ۷۵‌عدد قلم فولادی را مصرف کرده و این قلم‌های فولادی در زمان کندن کوه از بین رفته‌اند. قله پهنه‌حصار هم قله‌ای است که  به پهنه‌سار نیز شهرت دارد و در زبان محلی به این منطقه پهنه‌سار گفته می‌شود. این دشت یکی از بکرترین و زیباترین مناطق البرز در حوالی تهران است و دارای طبیعتی بسیار زیباست. پهنه‌حصار پهنه سبزی است که در آن امامزاده‌ای به نام بی‌بی قمر مدفون است و در کنار مرقد امامزاده بی‌بی‌قمر، اتاقکی برای استراحت کوهنوردان ساخته شده است.

چنار هزار ساله
روستای مزرا یکی از روستاهای بسیار کوچک سنگان است که محل دفن امامزاده عقیل است. روستای مزرا دارای چند واحد مسکونی و باغاتی است که در مجموع بیش از 50هزار متر نبوده اما دارای زیبایی‌های خاص و منحصر به فردی است. روستای مزرا در گذشته دارای جمعیت بیشتری بوده، اما پس از رسیدن امکانات شهری به سولقان، اهالی مزرا غالباً به سولقان مهاجرت کرده‌اند و از همان زمان نیز ساکن سولقان شده‌اند. همچنین یکی از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی طبیعی ایران، درخت چنار هزار‌ساله امامزاده قاسم است. این درخت چنار کهنسال از زیباترین درختان چنار تهران است که دارای تنه‌ای چند شاخه است. درخت چنار هزارساله طی سالیان دراز عمر خود، تنه اصلی را از دست داده و تنه‌های فرعی این درخت که خود هر کدام  درختانی با قطر بیش از 2متر هستند تبدیل شده است. این موضوع می‌تواند قدمت این چنار و روستای سنگان را از آنچه هست، بسیار بالاتر نشان بدهد.