عمومی‌ها در صدر

فهیمه پناه‌آذر - روزنامه‌نگار

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به پنجمین روز برگزاری‌اش رسید؛ نمایشگاهی که بعد از 2سال باز هم پذیرای کتاب‌دوستان است، اما شیوه برگزاری و نظم و نظامش همچون دوره‌های گذشته است و تغییری در کیفیت آن دیده نمی‌شود. بعضی از غرفه‌ها همچنان درگیر کارهای اجرایی خودشان هستند و بعضی از غرفه‌ها به‌خصوص کودک و نوجوان همچنان در حال فعالیتند که به نمایشگاه کتاب برسند.
فضای باز نمایشگاه کتاب مانند دوره‌های پیش از کروناست؛ نمایشگاه برای حاضرانش با غرفه‌های خوراکی، نوشت‌افزار و وسایل تزئینی آغاز می‌شود و بیشترین تبلیغ‌ها هم در خلأ ‌‌تبلیغ ناشران، برای ناشران آموزشی است. بازار ناشران آموزشی همچنان داغ است و رفت‌وآمد دانش‌آموزان در این غرفه‌ها دیده می‌شود.
در این چند روز گذشته ترافیک عجیب و غریبی در خیابان‌های اطراف نمایشگاه دیده نمی‌شود و ترافیک بیشتر در ساعت پایانی نمایشگاه است؛ انگار خیلی از مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند به‌خاطر کمبود جای پارک از مترو استفاده کنند و ترافیک، زیر زمین است.
در کنار بخش حضوری نمایشگاه، بخش مجازی آن همچنان دایر است. به‌نظر می رسد بیشتر کسانی که از بخش مجازی استقبال می‌کنند، علاقه‌مندان به کتاب در دیگر شهرها هستند. برخی از ناشران هم معتقدند که بخش مجازی به نفع ایرانیان خارج از کشور هم هست تا بتوانند کتاب‌های موردنیاز خود را تهیه کنند. مانند هر سال بخش ناشران عمومی مورد اقبال بازدیدکنندگان نمایشگاه است؛ ناشرانی که جای برخی از آنها هم خالی است و در این دوره از نمایشگاه حضور نیافتند. با این حال شلوغ‌ترین غرفه‌ها برای ناشران عمومی بوده؛ ناشرانی که سعی می‌کنند با وجود گرانی و هزاران مشکل، تازه‌های کتاب را عرضه کنند؛ کتاب‌هایی که عموما ترجمه است و در میان ترجمه‌ها، کتاب‌های تالیفی هم دیده می‌شود. در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران برای کاهش هزینه‌های مالی ناشران تخفیفات از ۳۰درصد به ۱۵درصد تقلیل پیدا کرده است؛ البته یکی از نکات مهم از نظر ناشران که در میزان استقبال مخاطبان سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تأثیر داشته است، مسئله حذف بن‌های خرید از نمایشگاه فیزیکی و بردن آنها به نمایشگاه مجازی است. رونمایی از برخی کتاب‌ها به‌خصوص در بخش سازمانی و دولتی و برگزاری نشست‌های روزانه مانند هر دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب، جزو برنامه‌های روتینی است که هنوز هم طرفدار خاصی ندارد و سالن این نشست‌های عمومی خالی است. بازدیدکنندگان ترجیح می‌دهند برای خرید و دیدن کتاب‌ها به بخش ناشران عمومی و آموزشی سر بزنند.
بخش بین‌الملل این دوره از نمایشگاه که در نیم‌طبقه مصلا جانمایی شده، سوت و کور است و شاید رهگذری هوس تماشای غرفه‌های این بخش را داشته باشد. البته روز گذشته چند برنامه اعم از حضور سفیر کره در غرفه کره‌شمالی، بازدید سفیر یمن و رونمایی از کتاب «سینمای ایران و ژاپن» تألیف قدرت‌الله ذاکری با حضور نویسنده کتاب همچنین حسین دیوسالار، رایزن فرهنگی پیشین ایران در ژاپن برگزار شده است.