توجه به کودکان؛ ضامن سلامتی جامعه
مناف یحییپور؛ روزنامه نگار
از اواخر دیماه گذشته، کودکان بهعنوان قربانیان جدی موج جدید کرونا شناخته شدند. موج ششم کووید-19، با سویه اومیکرون کشور را دربرگرفت و با توان و سرعت شیوع چندبرابری، تقریبا تمام شهرهای کشور را به رنگ قرمز درآورد. هرچند این روزها شاهد کاهش آمار ابتلا هستیم، اما هنوز جدینگرفتن مخاطرات آن بهویژه برای کودکان و نوجوانان، تهدید بزرگی بهشمار میآید. نقطه تمایز موج ششم کرونا، هدفگرفتن کودکان و حتی نوزادان بود که آرامش خانوادهها را هم بههم ریخت. این تصور که کودکان به کرونا مبتلا نمیشوند، یا اگر هم مبتلا شوند، چندان خطرناک نخواهد بود، با موج ششم کاملا رنگ باخت و حالا میدانیم که باید بیش از پیش مراقب کودکان و نوجوانان باشیم. افت رعایت پروتکلها بهویژه هنگام مواجهه با این قشر، ممکن است خطرناکتر از آن چیزی باشد که تصور میکردیم. بهرغم کاهش آمار مبتلایان، هنوز شمار بیمارانی که روزانه شناسایی میشوند، بالاست و از آن تلختر، آمار فوت بالای 200نفر در روز است که مرتب زنگ هشدار را برای مردم و مسئولان به صدا درمیآورد.
در این میان، توجه به سلامتی کودکان و نوجوانان، توجه به سلامتی آینده جامعه هم هست. اما چگونگی مواجهه با کرونا به تیغ دودم تبدیل شده است. از یکسو خطر شیوع این بیماری مرموز و ناشناخته میان کودکان و نوجوانان بخشی از مردم و خانوادهها را سخت به سمت تصمیمگیری برای قرنطینهکردن کودکان و نوجوانان و دفاع جدی از تعطیلی مدارس ترغیب میکند و از سوی دیگر پیامدهای تعطیلی مدارس نیز از ابعاد کوناگون نگرانکننده است.
هنوز بشر از پیامدهای میانمدت و بلندمدت این بیماری بر سلامتی جسم و روان کودکان اطلاع چندان دقیقی ندارد و میتوان کودکان و نوجوانان را بیدفاعترین قربانیان این بیماری تلقی کرد. اما در همین وضعیت هم گزارشهای کارشناسی گوناگون و ازجمله گزارشهای یونیسف از تأثیر تعطیلی مدارس بر افت کیفیت آموزشی دانشآموزان حکایت میکند. البته همین گزارش نیز در کنار توجه به افت کیفیت آموزش، نسبت به ضرورت برنامهریزی برای بازسازی سلامت ذهنی و جسمی کودکان و نوجوانان هشدار میدهد و از تأثیر منفی این وضعیت بر سلامت روانی کودکان و افزایش نرخ اضطراب و افسردگی در میان کودکان و نوجوانان و لطمهخوردن رشد اجتماعی آنان ابراز نگرانی میکند. در چنین وضعیتی بهنظر میرسد نگرانی برای سلامتی کودکان و نوجوانان دانشآموز و خانوادههایشان و به تبع آن نگرانی برای سلامتی آینده کشور را، چندان که باید جدی نگرفتهایم. این موضوع فراتر از تصمیمگیری وزارت آموزش و پرورش درباره بازکردن یا تعطیلی مدارس باید دیده شود. در این زمینه بهنظر میرسد توجه به این نکات ضروری است:
1-برنامهریزی برای آموزش و اقناع خانوادهها درباره تصمیمها و تلاش برای مشارکتدادن آنان در تصمیمگیری؛ مخصوصا وقتی که تصمیم یکپارچه برای کل مدارس کشور گرفته نمیشود.
2- تولید و انتشار گسترده و همهجانبه مواد و مطالب آموزشی و اطلاعرسانی درباره علائم، شباهتهای علائم این بیماری به سویهها (مانند دلتا) و بیماریهای نزدیک (مانند سرماخوردگی)، راههای کاهش احتمال ابتلا و چگونگی مواجهه با علائم ابتلا و مداوا.
3- برنامهریزی برای بازگشایی مدارس و محلهای تجمع کودکان و نوجوانان در حد ضرورت و با رعایت پروتکلها.
4-به مشارکتطلبیدن روانشناسان، جامعهشناسان، مشاوران آموزشی- تربیتی و رسانهها برای یافتن راههای جبران پیامدهای ناخواسته شیوع کووید-19 و چگونگی پاسخگویی به اضطرابها و نگرانیهای کودکان و خانوادههایشان.
5-جستوجوی راهحلهای مناسب برای آموزش و ارائه مشاورههای لازم به کودکان دارای وضعیت خاص و خانوادههایشان مانند کودکان اوتیستیک و ارائه راهحلهای غلبه بر نگرانیهای این دسته از افراد.