از جامعه امن تا جامعه امنیتی

امنیت در جامعه به‌عنوان یک نیاز اساسی با جامعه امنیتی دو مقوله بسیار متفاوت است. در واقع یک جامعه می‌تواند امن باشد، اما امنیتی نباشد و در مقابل یک جامعه ممکن است دارای ساختار امنیتی باشد، اما امن نباشد. در اروپا برخی کشورهای اسکاندیناوی در مقوله کشورهای امن غیرامنیتی دسته‌بندی می‌شوند و در مقابل فرانسه با وجود دارا بودن شاخصه‌های حداقلی برای یک جامعه امن، همزمان در مقاطعی (از جمله شورش جلیقه‌زردها در سال 2018) با وضعیت کاملا امنیتی مواجه شد.

جوامع امن: همانگونه که گفته شد، شاخصه‌های جامعه امن در حوزه‌های مختلف ازجمله امنیت فردی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به‌طور کامل مشخص است و در نوشته‌های دیگر به انواع امنیت و مزیت‌های وجود امنیت در جوامع مختلف اشاره شده است.

 حرکت جوامع امن به‌سوی جوامع امنیتی: در مقاطعی به‌صورت موقت یا دائم ممکن است برخی جوامع شرایط امنیتی به‌خود بگیرند. امنیتی دیدن (Securitization) یک مفهوم یا وضعیت (Situation) در جامعه حاکی از اعتبار بسیار زیاد آن است.
معمولاً موضوع عادی هنگامی امنیتی دیده می‌شود که یک یا چند مؤلفه از ارزش‌های اساسی (Vital Values) در معرض تهدید یا آسیب پذیری قرار گرفته باشند. در سال 1993یعنی در پایان رقابت ایدئولوژیک شرق و غرب، مرکز ثقل رقابت از ایدئولوژی به تعلقات قومی و مذهبی سرایت کرد و همزیستی اقوام مختلف و رابطه گروه‌های مذهبی، دینی و قومی با دولت به‌عنوان یک معضل مطرح شد. این معضل باعث شد تا در برخی جوامع حتی در غرب تعلقات قومی برجسته شود(نمونه جنگ بوسنی از 1992به بعد) و مسائل قومیتی صورت‌بندی امنیتی به‌خود بگیرد. طی دو دهه گذشته نیز آنچه بیش از همه به امنیتی‌تر شدن برخی جوامع منجر شده، موضوع ترور در اشکال مختلف آن است. برای بسیاری از جوامع اروپایی و آمریکا مسئله ترور همچنان یک تهدید جاری است که باعث می‌شود وضعیت امنیتی در برهه‌هایی در این جوامع برقرار شود. در وضعیت امنیتی، نیروهای امنیتی می‌توانند دست به دستگیری‌ها و برخی بازداشت‌ها خارج از ضوابط عادی قضایی بزنند. کمتر از یک سال پیش در بهار 2024، بالاترین سطح هشدار امنیتی در فرانسه صادر شد و به‌دنبال آن «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه اعلام کرد که داعش بارها تلاش کرده به خاک ما حمله کند و فرانسه در وضعیت امنیتی قرار دارد.