مردم افغانستان، گروگان سیاسی‌کاری آمریکا

آمریکا سال گذشته میلادی و پس از توافق با طالبان، به 2 دهه حضور خود در افغانستان پایان داد؛ توافقی که لزوما به معنی به رسمیت شناختن حکومت طالبان نبود و پس از آن، تمامی دارایی‌های افغانستان توسط آمریکا بلوکه و تحریم‌های اقتصادی سنگینی علیه طالبان وضع شد. این اقدام آمریکایی‌ها اقتصاد از پیش شکننده افغانستان را در آستانه نابودی قرار داده است. درخواست‌های مکرر برای آزادسازی دارایی‌های افغانستان بی‌نتیجه مانده؛ آن ‌هم در شرایطی که فروپاشی زیرساخت‌های حیاتی، افغانستان را در آستانه بحرانی انسانی قرار داده است. طی 20سال اخیر، سیاست‌بازی‌های کاخ سفید به بهانه مقابله با طالبان چه در زمانی که آمریکا تصمیم گرفت به افغانستان حمله کند، چه زمانی که یکباره این کشور را ترک کرد و افغانستان را تقدیم طالبان کرد و چه اکنون که از آزادسازی اموال این کشور خودداری می‌کند، تنها یک قربانی داشته و آن هم مردم بوده‌اند. مردم افغانستان امروز نیازمند دریافت فوری کمک‌های مالی هستند و سیاستمداران آمریکایی به جای نشان دادن عکس‌العمل به موقع، ‌درحال بده بستان سیاسی و بازی با جان میلیون‌ها افغان هستند.

تشدید فقر
تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی شاید بتواند تا حدودی به طالبان آسیب وارد کند، اما عواقب آن برای مردم عادی افغانستان که پیش از این هم با فقر و کمبود دست به گریبان بودند، فاجعه‌بار خواهد بود. افغانستان سال‌هاست که با فقر درگیر است. در تمامی سال‌های حضور آمریکا در افغانستان، بخش بزرگی از جمعیت افغانستان به امکانات اولیه زندگی دسترسی نداشتند. طبق آمار دولتی در سال 2020دست‌کم نیمی از جمعیت افغانستان با فقر دست به گریبان بود. کشور 38میلیون نفری افغانستان پیش از سقوط کابل و آغاز حکومت طالبان هم به‌شدت وابسته به کمک‌های مالی کشورهای خارجی بود و حدود سه چهارم مخارج دولت افغانستان از محل وام‌های خارجی و کمک شرکای بین‌المللی تامین می‌شد. اکنون با قطع این کمک‌ها، همه‌‌چیز فروپاشیده است.
طی 5ماهی که از حکومت طالبان می‌گذرد، همه‌گیری کرونا، خشکسالی، ناتوانی مدیریتی طالبان، بیکاری و سرمای زمستان مزید برعلت شده‌اند تا شرایط وخیم پیشین را به یک فاجعه انسانی تبدیل کنند. اغلب سازمان‌های امدادی افغانستان را ترک کرده‌اند. طالب‌ها توانایی پرداخت حقوق کارمندان را ندارند. افغان‌های بی‌شماری به‌ویژه در بخش خدمات عمومی بیکار شده‌اند و حساب‌های بانکی آنها مسدود شده‌ است. عدم‌امنیت غذایی در مناطق شهری و روستایی به وضعیت بحرانی رسیده است. این شرایط خانواده‌ها را وادار کرده تا برای تامین هزینه‌های خود دارایی‌ها و حتی فرزندانشان را بفروشند. گزارش‌های متعددی نشان می‌دهند خانواده‌های فقیر در ازای مبالغی ناچیز در حدود 600تا 700دلار، دختران خردسال خود را به افراد ثروتمندتر می‌فروشند.
تخمین‌های سازمان ملل نشان می‌دهد درصورت تداوم این وضعیت، در سال 2022درحدود 4.7میلیون افغان، شامل 1.1میلیون کودک دچار سوءتغذیه حاد خواهند شد. مری الن مک‌گرورتی مدیر برنامه جهانی غذا در افغانستان جمعیت افغان‌هایی که تا گرسنگی مطلق یک قدم فاصله دارند را 8.7میلیون نفر تخمین زده است. برنامه جهانی غذا همچنین تخمین زده که درحال حاضر تنها 2درصد از افغان‌ها غذای کافی در اختیار دارند؛ وضعیتی که با آغاز زمستان رو به وخامت گذاشته است. آمار این نهاد نشان می‌دهد که در ادامه زمستان تعداد کودکان گرسنه افغان به 3میلیون نفر خواهد رسید.

نظام درمان، در حال فروپاشی
شورای امنیت سازمان ملل به تازگی با کمک‌رسانی‌های بشردوستانه به افغانستان به‌مدت یک سال موافقت کرده است. اما کارشناسان معتقدند این اقدام برای جلوگیری از فاجعه در حال وقوع افغانستان کافی نیست. روند فروپاشی زیرساختارها در افغانستان سریع‌تر از روند تصمیم‌گیری کند کشورهای غربی و سازمان‌های بین‌المللی برای کمک‌رسانی به افغانستان است. یکی از حیاتی‌‌ترین زیرساخت‌های افغانستان که در آستانه فروپاشی کامل قرار گرفته نظام بهداشت و درمان است که در دوران دولت قبل هم به‌شدت به کمک‌های خارجی وابسته بود. بیمارستان‌های افغانستان با کمبود شدید دارو و تجهیزات مواجهند. درمانگاه‌ها به‌دلیل نبود منابع مالی تعطیل شده‌اند و کادر درمان حقوق ثابتی دریافت نمی‌کنند. نظام بهداشت و درمان افغانستان در شرایطی دچار فروپاشی است که این کشور علاوه بر کرونا با شیوع اسهال، مالاریا، سرخک و فلج اطفال هم دست به گریبان است.

22میلیون نفر در معرض گرسنگی
2هفته پیش بود که سازمان ملل به‌منظور امدادرسانی به مردم افغانستان و جلوگیری از بروز فاجعه انسانی درخواست جمع‌آوری بزرگ‌ترین کمک مالی برای یک کشور را اعلام کرد. این سازمان اعلام کرد برای جلوگیری از یک فاجعه بزرگ‌ انسانی در افغانستان، ‌به 5میلیارد دلار پول نیاز دارد. این مبلغ 3 برابر مبلغی است که سازمان ملل در سال 2011برای کمک به افغانستان جمع‌آوری کرده بود. سازمان ملل می‌گوید 22میلیون افغان در داخل کشور و 5.7میلیون افغان در کشورهای همسایه در معرض تهدید گرسنگی، بیماری، سوءتغذیه و مرگ قرار دارند و نیازمند کمک‌رسانی فوری هستند؛ بحرانی که به‌گفته کمیسر عالی امور پناهجویان سازمان ملل قطعا به‌زودی ابعادی منطقه‌ای به‌خود خواهد گرفت. بخش بزرگی از فاجعه انسانی پیش آمده در افغانستان با آزادسازی دارایی‌های مسدود شده متعلق به این کشور و ازسرگیری کمک‌های خارجی قابل کنترل است. طبق اعلام برنامه توسعه سازمان ملل، درصورت تداوم وضعیت کنونی، تقریبا تمامی افغان‌ها تا اواسط سال 2022به زیر خط فقر خواهند رفت. صندوق جهانی پول هم هشدار داده تداوم وضعیت کنونی می‌تواند باعث انقباض 30درصدی اقتصاد افغانستان شود. اما آمریکا از سال گذشته تا به امروز نه‌تنها بر تصمیم خود مبنی بر بلوکه کردن دارایی‌های افغان‌ها پافشاری کرده، بلکه دیگر کشورها و سازمان‌ها را هم تشویق کرده تا روند گرسنگی دادن به مردم افغانستان را ادامه دهند.
مانع اصلی برای آزادسازی دارایی‌های افغانستان به ارزش حدودی 9.5میلیارد دلار توسط بانک جهانی این است که کاخ سفید نگران دسترسی طالبان به پول‌های آزادشده است. مایک مک‌کینلی، سفیر سابق آمریکا در افغانستان معتقد است هرنوع کمک‌رسانی به افغانستان خطر تحکیم قدرت طالبان را در پی دارد و اهرم فشار برای کنترل رفتارهای این گروه را از دست آمریکا خارج خواهد کرد. در شرایطی که میلیون‌ها انسان در افغانستان در آستانه قحطی به‌سرمی‌برند، آمریکایی‌ها پیش چشم جهان همچنان در مورد تعیین تکلیف دارایی‌های این کشور تردید دارند. تاکنون بیشترین فشاری که برای آزادسازی دارایی‌های مردم افغانستان به دولت آمریکا وارد شده، از سوی 48نماینده دمکرات کنگره آمریکا، ‌دبیر کل سازمان ملل و سازمان صلیب سرخ جهانی بوده است. با این همه نمایندگان کنگره آمریکا برسر تصمیم نهایی آمریکا برای آزادسازی یا مسدود نگه داشتن اموال افغانستان با یکدیگر اختلاف نظر دارند. گروهی به آزادسازی بی‌قید و شرط دارایی‌ها باور دارند. گروهی دیگر معتقدند بخشی از پول تنها باید به بخش خدمات عمومی مانند مدارس یا بیمارستان‌ها تزریق شود. عده‌ای دیگر از اساس با آزادسازی اموال مخالفند و در میان این اختلاف نظرها و نظریه‌پردازی‌ها، افغان‌های گرفتار در میان سیاست‌بازی کشورهای غربی و بی‌سیاستی طالب‌ها، هرلحظه به مرگ نزدیک‌تر می‌شوند.