خبر دیروز «پترا»، خبرگزاری رسمی اردن که در آن ادعا شده بود «امان» در روزهای اخیر میزبان گفت‌وگوی میان عربستان‌سعودی و ایران درباره موضوع‌های مختلف، ازجمله برنامه هسته‌ای ایران بوده‌است، از گام‌های جدید دو کشور با هدف تنش‌زدایی در روابط فی‌مابین حکایت دارد.
براساس این گزارش، کارشناسان سعودی و ایرانی در یک گفت‌وگوی امنیتی در پایتخت اردن شرکت کرده‌اند که طی آن اقدام‌های اعتمادساز میان دو کشور مورد بررسی قرار گرفته و گفته می‌شود «کاهش تهدید موشک‌ها و مکانیسم‌های پرتاب»، «انجام اقدام‌های فنی برای اعتمادسازی میان طرفین به‌ویژه درباره برنامه هسته‌ای ایران» و «همکاری در زمینه سوخت هسته‌ای» ازجمله محورهای این گفت‌وگو بوده‌است. براساس آنچه ایمن خلیل، رئیس پژوهشگاه عربی ویژه مطالعات امنیتی در گفت‌وگو با رسانه‌ها مطرح کرده، «احترام متقابل بر فضای این نشست حاکم بوده است»؛ موضوعی که به‌نظر او نشان‌دهنده تمایل دوطرف برای توسعه روابط فی‌مابین و تقویت ثبات منطقه‌ای است. البته ایمن خلیل از برگزاری نشست‌های بیشتر میان ایران و عربستان در آینده نزدیک و با هدف پیگیری توصیه‌های مطرح‌شده در نشست و نیز تدوین جزئیات هم خبر داده‌است. این نشست غیررسمی و به میزبانی پژوهشگاه عربی مطالعات امنیتی، پس از آن برگزار می‌شود که دوطرف تاکنون 4دور پیرامون اختلاف‌های موجود گفت‌وگو داشته‌اند.
راه نجات عربستان
در این میان اگرچه عربستان سعودی تاکنون هیچ اظهارنظری رسمی‌ای درباره گفت‌وگوی امنیتی در امان مطرح نکرده، اما سفیر این کشور در سازمان ملل در گفت‌وگو با روزنامه «عرب‌نیوز» از تمایل سعودی‌ها برای سوق‌دادن مسیر مذاکرات با ایران به‌سوی «مسائل مهم‌تر» خبر داد؛ مذاکراتی که دربرگیرنده مسائل منطقه‌ای باشد.
اشاره عبدالله المعلمی به تمایل عربستان‌سعودی به هدایت مذاکرات به‌سمت مسائل مهم‌تر در حالی است که به‌نظر می‌رسد تصمیم‌سازان این کشور می‌کوشند با راهکار «گفت‌وگوی مؤثر با ایران» گره کور مشکلات خود در یمن را بگشایند؛ چالشی که مهم‌ترین خواسته این کشور از گفت‌وگو با جمهوری‌اسلامی ایران است. این درحالی‌است که مقام‌های ایرانی بارها تأکید کرده‌اند راه نجات عربستان‌سعودی از بحران یمن، از مسیر گفت‌وگو با دولت نجات ملی در صنعا می‌گذرد.
ازسوی دیگر اگرچه مقام‌های جمهوری‌اسلامی ایران نیز تاکنون درباره نشست امان موضع‌گیری رسمی نداشته‌اند، اما خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد ایرانی گزارش داده هیچ مقام ایرانی دراین جلسه حضور نداشته و یک نشست رسمی نبوده است. البته شواهد موجود از برداشتن گام‌هایی میان دو کشور در مسیر تنش‌زدایی و رفع اختلافات موجود حکایت دارد؛ گام‌هایی که اگرچه در سال‌های اخیر بی‌سابقه نبوده، اما به‌نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر وارد مراحل ویژه‌تری شده‌است. در چنین شرایطی رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری‌اسلامی ایران نیز دیروز در دیدار سرتیپ ستاد عبدالعزیز بن‌عبدالله المنذری، معاون ستادکل نیروهای مسلح سلطنت عمان از دیدارهایی با مقام‌های امارات و عربستان، پیرامون مسائل منطقه‌ای خبرداد که تا حدودی هم زمینه‌ساز رفع سوءتفاهم‌ها شده است.
سرلشکر پاسدار محمدباقری در این دیدار به روابط برخی کشورهای جنوب خلیج‌فارس با رژیم صهیونیستی نیز اشاره و تصریح کرد: «دشمنی رژیم صهیونیستی با جهان اسلام و مسلمانان منطقه بر هیچ‌کس پوشیده نیست و برقراری این ارتباط، با اصرار آمریکا و توطئه‌افکنی‌هایی که می‌کنند، قطعاً آینده نابسامانی را برای منطقه درپی خواهد داشت.» انتقادهای سرلشکر باقری از توسعه روابط برخی کشورهای جنوب خلیج‌فارس با رژیم صهیونیستی در حالی مطرح می‌شود که در ماه‌های اخیر پیام‌های مثبتی ازسوی بعضی از کشورهای عربی به جمهوری‌اسلامی ارسال شده است.
علاوه بر تحرکات دیپلماتیک اخیر کشورهای عربی، ازجمله امارات و عربستان‌سعودی در رابطه با ایران، رویکرد اخیر این کشورها در قبال مذاکرات هسته‌ای در وین نیز گواه دیگری بر تغییر رویکرد تدریجی کشورهای عربی در قبال توسعه روابط با جمهوری‌اسلامی ایران است. برخلاف مذاکرات برجامی گذشته که کشورهای عربی همواره توافق هسته‌ای با ایران را تهدیدی برای امنیت خود ارزیابی می‌کردند، در روزهای اخیر شاهد تغییر لحن این کشورها نسبت به مذاکرات احیای برجام در وین هستیم. براین اساس هم بود که انور قرقاش، مشاور رئیس امارات، علاوه‌براینکه عنوان کرد «اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران، راه‌حل مناسب در گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران نیست»، گفت که امارات امیدوار است گفت‌وگوهای وین میان ایران و گروه 1+4 به نتایج موفقیت‌آمیز ختم شود.
ادعای دیدار کارشناسان ایران و عربستان در امان
اعراب در مسیر تنش‌زدایی با ایران
در همینه زمینه :
