توت‌فرنگی پاییزه؛ ثروتی برای کردستان
فصل پاییز هیچ منطقه‌ای در کشور جز کردستان محصول توت‌فرنگی تولید نمی‌کند و به همین دلیل کشت پاییزه این محصول سودآوری زیادی برای این استان دارد
حمیده پازوکی- خبرنگار
توت‌فرنگی به‌نام کردستان سند خورده است؛ فرقی ندارد چه فصلی از سال یا کجا باشد، هر فروشنده‌ای مدعی است توت‌فرنگی از کردستان آمده و همین ادعا نشان می‌دهد محصول توت‌فرنگی کردستان تا چه اندازه نزد مشتریان محبوب است. حالا با ورود به آذر‌ماه فصل برداشت محصول پاییزه توت‌فرنگی رسیده و به‌گفته زاهد حاجی‌میرزایی، مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی کردستان امسال 3هزار تن توت‌فرنگی پاییزه در استان برداشت شده است؛ رقمی که به‌گفته مسئولان می‌تواند بیشتر از اینها باشد.
پاییز؛ بهترین فصل در بازار توت‌فرنگی
مدیرکل جهادکشاورزی کردستان درباره تولید توت‌فرنگی در این استان به همشهری می‌گوید: 70درصد سطح زیرکشت توت‌فرنگی کشور به کردستان اختصاص دارد و 17هزار خانوار در زمینه کشت توت‌فرنگی فعال هستند.
محمد فرید با بیان اینکه قطعات زمینی که در استان به پرورش توت‌فرنگی اختصاص دارد کوچک هستند و این محصول با یک نظام بهره‌برداری خانوادگی تولید می‌شود، می‌گوید: هم‌اکنون جز نوع قدیمی توت‌فرنگی که به رقم کردستان معروف است، ارقام جدید این میوه مثل فرانسوی و پاروز هم در استان کشت می‌شود که توجه به این ارقام جدید می‌تواند شرایط توسعه کشت توت‌فرنگی را در استان فراهم کند.
وی درباره دیگر موارد مؤثر در افزایش تولید توت‌فرنگی پاییزه نیز می‌افزاید: در کنار توجه به این ارقام جدید، مینی تونل‌های پلاستیکی را هم در استان افزایش داده‌ایم زیرا نور و دمای این تونل‌ها شرایط مشابه بهار و پاییز ایجاد می‌کند و موجب می‌شود دوره گلدهی توت‌فرنگی افزایش یابد و محصولی باکیفیت قابل توجه تولید شود. به‌گفته فرید، طرح استفاده از مینی‌تونل‌ها تهیه شده است تا کشاورزانی که راغب باشند بتوانند کشت توت‌فرنگی خود را به این روش توسعه دهند و حمایت از آنها هم در دستور کار قرار دارد. مدیرکل جهادکشاورزی کردستان با اشاره به اینکه بهترین بازار توت‌فرنگی استان این فصل است، می‌افزاید: کشاورزان با کمترین هزینه می‌توانند توت‌فرنگی پاییزه تولید کنند و آن را به‌دست مصرف‌کننده برسانند.
صنایع تبدیلی به‌صرفه نیست
فرید درباره صنایع تبدیلی مرتبط با توت‌فرنگی در استان نیز می‌گوید: با توجه به کیفیت محصول توت‌فرنگی استان و بازار پرمشتری تازه‌خوری این میوه در کشور، محصولی که در اختیار کارخانه‌های صنایع تبدیلی قرار می‌گیرد میوه درجه2است و محصول باکیفیت راهی کارخانه‌ها نمی‌شود. اینکه بعضی معتقدند ایجاد صنایع تبدیلی برای توت‌فرنگی در استان به صرفه نیست هم به همین دلیل است، زیرا اصلا صرف نمی‌کند که مربا یا محصول دیگری با توت‌فرنگی درجه یک کیلویی 30هزار تومان تولید شود. ما باید در زمینه صنایع تبدیلی به سمت محصولاتی مانند پودر توت‌فرنگی یا کنستانتره آن برویم زیرا اینها ارزش صادرات دارند و در بازارهای جهانی می‌توان مشتریان خوبی برایشان پیدا کرد.
توت‌فرنگی می‌تواند ثروت تولید کند
با وجود همه مشکلاتی که کشاورزان با آن مواجه هستند، تولیدکنندگان توت‌فرنگی به کشت پاییزه امیدوارند. توت‌فرنگی‌کار نمونه سال1393و عضو انجمن نخبگان کشاورزی ایران به همشهری می‌گوید: کشت پاییزه بسیار پتانسیل خوبی است و تولیدکنندگان استان آن را بسیار جدی میگیرند. رقبای ما در تمام ایران مثل جیرفت، کرج، زنجان، شمال کشور، مهر و آبان توت‌فرنگی کشت می‌کنند درحالی‌که ما در این زمان محصول‌مان را برداشت می‌کنیم. من توت‌فرنگی پاییزه را هر کیلوگرم 120هزار تومان در کنار مزرعه فروختم، اما از آنجا که این قیمت برای مصرف بازار مناسب نیست فقط برای کارهایی مثل شیرینیپزی استفاده می‌شود.
شاهرخ عبدالحکیمی می‌افزاید: به‌دلیل سردسیر بودن منطقه توت‌فرنگی تابستانه کردستان زمانی راهی بازار می‌شود که تولیدکنندگان نواحی گرمسیر محصول خود را فروخته‌اند و بازار هم اشباع شده است. این روند برای تولیدکننده کردستانی به صرفه نیست و برای آنکه بتوانیم کردستان را همچنان قطب توت‌فرنگی کشور نگه داریم باید به سمت تولید توت‌فرنگی پاییزه برویم.
وی با بیان اینکه توسعه کشت پاییزه نیاز به ورود ارقام جدید توت‌فرنگی به استان دارد، می‌گوید: این ارقام باید هم خوشمزه باشند و هم 2بار در سال میوه بدهند. از طرفی برای اینکه دچار خسارت ناشی از سرمای هوا هم نشویم باید روی پوشش‌های محافظتی مثل گلخانه‌ها کار کنیم.
این تولیدکننده توت‌فرنگی با بیان اینکه نقش جهادکشاورزی ایجاد مزارع پایلوت آموزشی و ارائه تسهیلات برای ایجاد تونل‌های محافظتی است، ادامه می‌دهد: اگر این شرایط ایجاد شود توت‌فرنگی‌کار نه‌تنها قدرت کسب درآمد و گذران زندگی خواهد داشت بلکه با این کار می‌تواند تولید ثروت کند.
رئیس کانون یادگیری توت‌فرنگی کردستان با بیان اینکه رقم پاروس یکی از انواع پرمحصول توت‌فرنگی برای کشت پاییزه است، اظهار می‌کند: 2رقم آلبیون و سن‌آندریاس هم جدید است و از پاروس هم بهتر عملکردهاند و می‌تواند در استان بیشتر کشت شود.
وی درباره بخش دیگری از قابلیتهای کشت توت‌فرنگی می‌گوید: تولید نشای توت‌فرنگی هم یکی از بخش‌های درآمدزای این محصول در استان است و شهرهای مثل دزفول و جیرفت صددرصد نشای لازم برای کشت توت‌فرنگی را از کردستان تهیه می‌کنند. این پتانسیل بسیار مهمی در استان است و اگر حمایت شود، می‌توانیم بازار سوریه، عراق و حتی افغانستان را در زمینه نشای توت‌فرنگی تامین کنیم.
***
حمایت از طرح‌هایی مانند کشت پاییزه در استانی مانند کردستان که با معضل بیکاری هم روبهرو است می‌تواند به افزایش درآمد و اشتغال‌زایی منجر شود و کشاورزان استان را به شغل خود امیدوار کند؛ کشاورزانی که تعدادی از آنها به‌دلیل سودآور نبودن تولید محصول به‌سوی رهاکردن این حوزه و پرداختن به مشاغل دیگر سوق یافته‌اند. این روند اما به سرنوشت همه مردم و تأمین امنیت غذایی آنان گره خورده و نیاز به توجه بسیار دارد.
