ترویج استفاده از ماسک در مدرسه

زهرا خلجی- خبر‌نگار

ماسک زدن برای کودکان در دوران همه‌گیری کووید-19درست مانند واکسن زدن به این گروه سنی، محل مناقشه شده است. تصمیم در مورد ماسک زدن کودکان خردسال یکی از چالش‌هایی است که بسیاری از والدین و نهادهای نظارتی در سراسر جهان با آن روبه‌رو هستند زیرا این کار، تلاشی برای جلوگیری از موج‌های جدید کووید-19است و در عین حال به کودکان اجازه می‌دهد در اجتماع حاضر شوند و به رشد عاطفی برسند. در سنگاپور و بسیاری از کشورهای دیگر، استفاده از ماسک برای کودکان خردسال در برابر کووید-19معمول است اما جدا از محافظتی که در برابر ویروس ایجاد می‌کند، آیا ممکن است خطری برای رشد طولانی‌مدت آنها باشد؟

مغایرت تصمیمات کشورها
از نظر مقرراتی، از اوایل اکتبر، کشورها عمدتا در سه گروه قرار می‌گیرند. سنگاپور و کشورهای اروپایی مانند فرانسه و ایتالیا، زدن ماسک برای کودکان بالای 6سال را توصیه می‌کنند. این یکی از موارد ذکرشده در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی است که به کودکان بالای 6سال توصیه می‌کند در موقعیت‌های خاص مانند مناطقی که انتشار ویروس در بالاترین حد است، از ماسک استفاده کنند. برخی اما استفاده از ماسک را فقط محدود به اماکن سربسته خاص مانند مدرسه کرده‌اند.
سایر سازمان‌های مقرراتی مانند مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا، زدن ماسک را برای کودکان دوساله به بالا توصیه کرده‌اند و در عین حال کشورهایی هستند که استفاده از آن را در کلاس‌های درس توصیه نمی‌کنند. به‌عنوان مثال، در انگلیس نه بچه‌ها و نه معلم‌ها در مدرسه برای استفاده از ماسک، اجباری ندارند. تنها اجماع جهانی پذیرفته‌شده این است که کودکان زیر 2سال به ‌علت احتمال خطر خفگی، نیازی به زدن ماسک ندارند؛ اما درباره گروه سنی بالاتر هنوز یک دستورالعمل کلی وجود ندارد.
آداموس هاجیپانیاس، رئیس آکادمی اروپایی اطفال می‌گوید: محدودیت سنی برای استفاده ماسک در بچه‌ها هنوز تعریف علمی ندارد. مطالعات نسبتا کمی در مورد استفاده از ماسک در کودکان به‌دلیل چالش‌های اخلاقی و تدارکاتی انجام شده است. در چند مطالعه هم که روی تأثیر فیزیکی ماسک‌ بر تنفس متمرکز بود، هیچ اثر مضری پیدا نشد. اما بحث پیرامون مزایا و معایب گسترده‌تر این اقدام، داغ شده است.
طرفداران ماسک، معتقدند که این وسیله حفاظتی تنفسی، هم از کسی که آن را زده و هم اطرافیان او در برابر کووید-19محافظت می‌کند. از سوی دیگر با این تصور که کودکان، کمتر مبتلا می‌شوند نباید عوامل خطرآفرین بیماری برای کودکان نادیده گرفته شود. بیشتر کشورها هنوز کودکان زیر 12سال را واکسینه نکرده‌اند مگر در موارد استثنایی که باز هم منجر به جلوگیری از انتشار ویروس نمی‌شود.
هنوز هم طبق مطالعات، موارد ابتلای سخت به کووید-19در کودکان خردسال نسبتا نادر است. یک مطالعه پرتعداد در انگلیس که در‌ ماه جولای منتشر شد نشان داد تقریبا از هر 5هزار کودک مبتلا به کووید، یک نفر در مراقبت‌های ویژه بستری می‌شود و از هر یک میلیون، 2نفر می‌میرند. اما نوع دلتا که به‌سرعت در حال گسترش است و حداقل دوبرابر مسری‌تر از سویه‌های قبلی است، فشار مضاعفی به کشورها وارد کرده و آنها را ترغیب کرده است تا برای جلوگیری از شیوع آن، ازجمله در میان کودکان، اقدامات جدیدی وضع کنند.

نسبت مستقیم ماسک و کاهش ابتلا
دیپتی گورداسانی، اپیدمیولوژیست بالینی در دانشگاه کوئین‌مری لندن می‌گوید: «دلتا وضعیت را به‌مراتب بدتر می‌کند. پس از دلتا، ما شاهد شیوع بیشتر بیماری در مدارس سراسر جهان هستیم. اما خبر خوب این است که استفاده از ماسک با کاهش نرخ کووید-19در مدارس مرتبط است. به‌عنوان مثال، در ایالت کارولینای شمالی ایالات متحده، جایی که ماسک زدن برای دانش‌آموزان بالای 6سال اجباری است مدارس، نرخ انتقال بسیار پایین را گزارش کردند». در نظرسنجی دیگری که شامل 169مدرسه ابتدایی در گرجستان بود، محققان دریافتند زمانی که معلمان و کارکنان ملزم به پوشیدن ماسک بودند، موارد گزارش‌شده کووید-19در مقایسه با مدارس بدون ماسک 37درصد کمتر بود. آنابل دو سنت موریس، استادیار اطفال در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: «ماسک‌ها، یک لایه محافظتی اضافه در برابر کووید-19ایجاد می‌کنند و نشان داده شده است که خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند. البته، ماسک ممکن است تنها مسئول کاهش انتقال نباشد».
مارک نگ، سرپرست بالینی گروه کاری پیشگیری از عفونت و بیماری‌های عفونی در پلی‌کلینیک سینگ‌هلث در سنگاپور، می‌گوید سایر عوامل محافظتی مانند شست‌وشوی دست‌ها، رعایت فاصله ایمن و تهویه خوب محیط، ممکن است در کاهش انتشار ویروس نقش داشته باشد اما زدن ماسک، یک اقدام پیشگیرانه کارآمد و مؤثر است. احتمالا به همین دلیل است که بسیاری از والدین کودکان خردسال در سنگاپور حتی پس از اینکه مقامات جزیره، سن قانونی استفاده از ماسک را در سپتامبر گذشته به 6سال افزایش دادند، همچنان به قانون قبلی که کودکان بالای 2سال را ملزم به زدن ماسک می‌کرد، پایبند هستند. بسیاری از والدین در سنگاپور می‌گویند برایشان فرقی نمی‌کند قانون چه می‌گوید؛ آنها برای کودکشان از ماسک استفاده می‌کنند چون به آنها بابت بیمارنشدن فرزندشان، آرامش می‌دهد.