گزارش
سینمایی که حامی ندارد
گفت‌وگو با برگزیدگان جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان
عاطفه علیان - خبرنگار
پرونده سی‌وچهارمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان با معرفی برگزیدگان بخش‌های مختلف بسته شد. هر کدام از برگزیدگان در گفت‌وگویشان از سختی‌های کار در سینمای کودک می‌گویند و اینکه این سینما از داشتن حامیانی چون آموزش و پرورش و صدا و سیما محروم است.
سینمای کودکی که در سینمای ایران سهم کمی از اکران و تولید و حمایت دارد.
فیلم‌هایی متناسب با کودکان و نوجوانان
فیلم «بام بالا» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی توانست دیپلم افتخار در بخش کسب‌وکار، بهترین فیلمنامه در بخش سینما ایران و پروانه زرین بهترین فیلم پخش شده در خانه‌های جشنواره از نظر داوران کودک و نوجوان و جایزه زاون قوکاسیان را دریافت کند. بهروز مفید، تهیه‌کننده «بام بالا» که دیپلم افتخار بخش کسب‌وکار و ترغیب مخاطبان کودک و نوجوان را در این جشنواره دریافت کرده، به همشهری می‌گوید: «خوشحالم که فیلم توانست در 4بخش جایزه بگیرد. از آنجا که کمتر به سینمای کودک و نوجوان در کشور توجه می‌شود، برگزاری جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان به ما یادآوری می‌کند که به این طیف از جامعه باید توجه ویژه‌ای کرد. از آنجا که تماشای محصولات تصویری تولیدشده در خارج از کشور، اوقات‌فراغت کودکان و نوجوانان را پر می‌کند، باز هم ضرورت توسعه تولید فیلم‌های سینمایی متناسب با نیازهای واقعی کودکان و نوجوانان احساس می‌شود.»
تهیه‌کننده فیلم «بام بالا» با تأکید بر اینکه نباید حمایت از سینمای کودک به جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان محدود شود، ادامه می‌دهد: «اگر سینمای کودکان و نوجوانان، بازده منطقی و اقتصادی نداشته باشد نمی‌تواند برای سرمایه‌گذاری در این بخش جذابیت ایجاد کند و همین موضوع باعث شده که بسیاری از تهیه‌کنندگان و کارگردانان به سمت ساخت فیلم‌های سینمایی در ژانرهای دیگر بروند.»
وی اضافه می‌کند: «در این فیلم هم با دقت در انتخاب فیلمنامه و بازنویسی چندباره آن، سعی شد که به ذائقه کودکان و نوجوانان توجه ویژه‌ای شود تا با مخاطب‌شناسی صحیح، نظر مخاطبان به فیلم معطوف شود.»
لیپار؛ صدای ناشنیده سیستان و بلوچستان
فیلم ملودرام اجتماعی «لیپار» به کارگردانی حسین ریگی، هم در این دوره توانست پروانه زرین بهترین کارگردانی و پروانه زرین بهترین دستاورد فنی و همچنین دیپلم افتخار بهترین فیلم در ارائه تصویر متفاوت از نوجوانان خطه سیستان‌و‌بلوچستان را بگیرد.
حسین ریگی، کارگردان فیلم لیپار به همشهری می‌گوید: «سینمای ایران نیم‌قرن به خطه سیستان و بلوچستان بدهکار بود و از اینکه فیلم لیپار در جشنواره سی‌وچهارم فیلم کودکان و نوجوانان توانست نظر مخاطبان را به‌خود جلب کند، خوشحالم. از اینکه توانستم فضایی ایجاد کنم که از زاویه دیگری به سیستان و بلوچستان نگریسته شود هم خرسندم و امیدوارم در اکران عمومی هم این استقبال تداوم داشته باشد.»
کارگردان فیلم لیپار با اشاره به اینکه جوایز فیلم «لیپار» به خانواده علی لندی تقدیم شد، یادآور می‌شود: «با توجه به جوایز گرفته شده در این فیلم، مسیر برای ساخت فیلم‌ها در آینده، دشوار می‌شود و باید با دقت بیشتری فیلم‌های بعدی را بسازم.»
توجه به سینمای کودک و نوجوان
فیلم دیگری که در این دوره مورد تقدیر قرار گرفت، فیلم «پسران دریا» به تهیه‌کنندگی بهروز نشان بود. این فیلم پروانه زرین بهترین فیلم سینمای ایران را در این جشنواره دریافت کرد. وی درباره این فیلم به همشهری می‌گوید: «با توجه به مهم بودن مفهوم کودک و نوجوان در سراسر دنیا، اهمیت برگزاری جشنواره‌ای مانند فیلم کودک دوبرابر می‌شود.»
نشان با اشاره به اینکه بخش مهمی از تجربیات تهیه‌کنندگی سینمای کودک و نوجوان را در اصفهان و زیرنظر زاون قوکاسیان گذرانده، ادامه می‌دهد: «سطح آثار در این دوره از جشنواره بالا بود و خوشحالم در بین تولیدات فاخر این دوره از جشنواره، برگزیده شدم. در آینده هم، با توجه به علاقه شخصی به سینمای کودک و نوجوان، در همین بستر با رویکرد توسعه نیروی انسانی در تولید فیلم‌های سینمایی کودکان و نوجوانان متمرکز خواهم شد.»
وی با گلایه از عدم‌حمایت آموزش و پرورش و صدا و سیما از جشنواره‌هایی چون فیلم کودک می‌گوید: «بهتر بود وزارت آموزش و پرورش هم در کنار وزارت ارشاد اسلامی و بنیاد سینمایی فارابی، از سینمای کودک و نوجوان حمایت کند.»
بازیگر 10ساله‌ای که پروانه زرین گرفت
آندیا یحیی‌پور 10ساله هم توانست در این جشنواره، پروانه زرین بهترین بازیگر کودک و نوجوان را برای بازی در فیلم «در میان صخره‌ها» از آن خود کند و مختار عبداللهی، کارگردان فیلم هم توانست پروانه زرین بخش مسابقه سینما ایران را در این دوره از جشنواره از هیأت داوران بگیرد. آندیا یحیی‌پور که از اهالی شهرستان لردگان چهارمحال و بختیاری است، به همشهری از بازیگر شدنش اینطور می‌گوید: «از طریق فراخوانی متوجه شدم که فیلمسازی نیازمند یک بازیگر خردسال است. برای تست بازیگری مراجعه کردم و توانستم از بین بیش از 300داوطلب برگزیده شوم.» این بازیگر کودک به تجربه دوری‌اش از خانواده اشاره می‌کند و می‌گوید:« با تمام این سختی‌ها دوست دارم که به بازیگری ادامه دهم.» مختار عبداللهی، کارگردان فیلم «در میان صخره‌ها» هم درباره فیلمش که جایزه ویژه داوران را دریافت کرده، به همشهری می گوید: «80دقیقه کار مداوم با 2کودک نابازیگر و حیوانات که هردو از مقوله‌های دشوار فیلمسازی است، فیلم «در میان صخره‌ها» را ممتاز کرده است و به دلیل همین سختی مشقت ساخت این فیلم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.»
