فومیو کیشیدا؛ صدمین نخستوزیر ژاپن
پارلمان ژاپن، طبق برنامه در جلسه ویژه فردا، فومیو کیشیدا را بهعنوان نخستوزیر جدید این کشور انتخاب خواهد کرد. او هفته پیش در انتخابات داخلی حزب حاکم لیبرال دمکرات، بهعنوان رهبر جدید انتخاب شد و حالا بهعنوان سومین نخستوزیر کشورش در یک سال گذشته، جانشین یوشیهیده سوگا میشود.
سوگا بهدلیل نارضایتی شدید مردمی از عملکردش از سمت خود کنارهگیری میکند. او سپتامبر گذشته جانشین شینزو آبه، نخستوزیر دیرپای کشورش شد.
کیشیدا که از مدتها پیش سودای نخستوزیری داشت و سرانجام به آرزویش میرسد، در انتخابات داخلی با فاصله یک رای، بالاتر از تارو کونو چهره سرشناس حزب قرارگرفت. کونو در توییتر 2.5میلیون فالوور دارد و باور عموم این بود که در انتخابات درون حزبی برنده خواهد شد اما حزب در دور اول کیشیدا را به او ترجیح داد. در دور دوم هم کیشیدا از حمایت قاطع اعضای حزب که در پارلمان عضو هستند برخوردار بود و در نهایت برنده انتخابات درون حزبی شد.
کیشیدای 64ساله از خانوادهای میآید که سابقه زیادی در پارلمان دارد؛ پدر و پدربزرگش هم پیش از این عضو پارلمان بودهاند.
کیشیدا در کودکی، بهخاطر ماموریت دولتی پدرش، 3سال در نیویورک زندگی کرد و در آنجا به مدرسه رفت. او بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه معتبر واسدا در رشته حقوق، مدتی بانکداری کرد اما در سال1993 وارد مجلس شد.
او در دولت شینزو آبه، وزیر خارجه بود و از سال2012 تا 2017 در این سمت حضور داشت؛ در همین دوران، زمینه دیدار باراک اوباما از هیروشیما را فراهم کرد. این نخستین بار بود که رئیسجمهور آمریکا از هیروشیما و پارک یادبود صلح آن دیدن میکرد.
کیشیدا در توکیو متولد شده اما اهل هیروشیماست و در مجلس هم نماینده مردم این شهر بوده و بهعنوان کسی که تنها چند سال بعد از جنگ جهانی و انفجار هستهای در هیروشیما متولد شده، بهصورت دست اول، تجربه ویرانی هستهای را لمس کرده است. با این حال او بهعنوان وزیر خارجه، از سیاست ژاپن برای بیرون ماندن از پیمان منع تسلیحات هستهای دفاع کرد. او اینگونه توجیه میکرد که ژاپن به قدرت هستهای بازدارنده آمریکا بهعنوان متحد نزدیک خود نیاز دارد و نباید از این پیمان حمایت کند.
بعد از آنکه کونو در دولت آبه وزیر خارجه شد، کیشیدا به وزارت دفاع رفت و بعد از مدتی، از دولت بیرون آمد و تمرکزش را روی فعالیت حزبی بیشتر کرد و مسئول ارشد سیاستگذاری حزب لیبرال دمکرات شد.
همین فعالیت او در حزب بود که در نهایت به پیروزیاش در انتخابات درونحزبی اخیر کمک کرد. انتظار میرود که او در ایجاد اجماع، موفقتر از کونو عمل کند.
کیشیدا از نظر شخصیتی با کونو، آبه و سوگا، سبک زندگی بازتری دارد و ریاضتهای خاص سبک زندگی آنها را ندارد. منتقدان میگویند که کیشیدا چندان قاطع و مصمم نیست و همین باعث میشود روسای بخشهای مختلف حزب روی او تأثیرگذار باشند، بهخصوص رهبران بخش ناسیونالیست نزدیک به آبه.
نفوذ بیشتر از این بخش از حزب در نهایت باعث خواهد شد تا فشار برای اصلاحات قانون اساسی در راستای در پیش گرفتن سیاستهای دفاعی جنگطلبانهتر شتاب افزونتری بگیرد و اصلاحات گسترده در زمینه برابری جنسیتی، که مورد خواست عموم مردم کشور است، بیشتر به تعویق بیفتد.
کیشیدا بعد از جلسه رایگیری در مجلس، توسط امپراتور کشورش بهعنوان نخست وزیر ژاپن منصوب خواهد شد. نخستین کار او، تعیین کابینه است. او احتمالا چهرههای سرشناس حزب را در کابینهاش حفظ خواهد کرد و برای ایجاد تعادل جنسیتی، چند زن هم به آن اضافه خواهد کرد.
وظیفه بعدی او، کمک به پیروزی حزب لیبرال دمکرات در انتخاباتی است که کمتر از 2ماه دیگر در ژاپن برگزار خواهد شد.
محبوبیت حزب در ژاپن، بهخاطر نحوه مدیریت همهگیری کرونا و اصرار به برگزاری المپیک توکیو با وجود مخالفتهای عمومی، افت کرده اما با این حال انتظار میرود که دوباره پیروز انتخابات باشد.
کیشیدا بعد از پیروزی در انتخابات، با چالش کرونا و دوران بعد از آن مواجه است؛ او باید برنامه واکسیناسیون سراسری در کشورش را که با انتقادهای فراوانی مواجه است پیش ببرد و بهبود اقتصادی در دوران بعد از همهگیری را در دستور کار قرار دهد. کیشیدا در کارزار رهبری خود، وعده داده است که دهها تریلیون ین برای تحریک اقتصاد هزینه کند و افراد کم درآمد، مناطق محلی پرمشکل و صنعت گردشگری را در اولویت قرار دهد. این رویکرد اقتصادی، ژاپن را دوباره از سیاستهای اقتصادی آبه که به آبهنومیکس مشهور بودند دور خواهد کرد. سیاستهای اقتصادی نئولیبرال آبه، منتقدان زیادی داشت و نابرابری درآمدی در ژاپن را بدتر کرد. کیشیدا، منتقد این سیاستهاست و گفته است که این سیاستها فقط در خدمت ثروتمندان بوده است.
کیشیدا خود را به وعده ژاپن برای رسیدن به هدف کربن صفر در سال2050 متعهد خوانده اما در عین حال، از فعالیت مجدد رآکتورهای خاموش این کشور حمایت کرده و پیشنهاد کرده فعالیت در این بخش با رآکتورهای ماژولار کوچک و فناوری گداخت از سر گرفته شود.
او برخلاف کونو که بهصورت غافلگیرکنندهای در کارازر انتخاباتیاش از ازدواج همجنسگرایان در ژاپن دفاع کرد، وعدهای در این زمینه نداده است. او همچنین از جانشین مونث امپراتور دفاع نمیکند اما از تغییر قانون با این هدف که زنان بتوانند بعد از ازدواج فامیلی خود را نگه دارند حمایت میکند.
کیشیدا بهعنوان عضوی از گروه لابی ناسیونالیست نیپون کاییگی، گفته است که بازدید از معبد جنجالی یاسوکنی را درنظر خواهد گرفت. بازدید از این معبد که به کشتههای ژاپن در جنگ اختصاص داده شده، با حساسیت زیادی از سوی ژاپن و کرهجنوبی دنبال میشود و چنین کاری بدون تردید خشم آنها را به همراه خواهد داشت. امور دیپلماتیک و روابط با کشورهای خارجه، احتمالا در دولت او کمترین تغییرات را شاهد خواهد بود. کیشیدا احتمالا همچنان به ترویج فعالیتها و اهداف گروه چهارجانبه -توافق امنیتی نظامی متشکل از ژاپن، آمریکا، استرالیا و هند- ادامه خواهد داد و حتی شاید برنامه کونو برای توسعه زیردریاییهای هستهای را پیگیری کند.
ژاپن در دولت جدید، احتمالا پیشنهاد کونو برای پیوستن به ائتلاف اطلاعاتی با آمریکا و دیگر متحدان منطقهای و غربی را هم دنبال خواهد کرد.
کیشیدا، برای مقابله با حضور هجومی چین در دریای چین شرقی، نیروهای نظامی کشورش را تقویت خواهد کرد و در همین راستا، احتمالا توسعه موشکهای بلندبرد را هم پیگیری خواهد کرد. او همچنین از تقاضای تایوان برای عضویت در توافق جامع و شراکت اقیانوس آرام حمایت خواهد کرد؛ چین هم بهدنبال این است که در این پیمان منطقهای عضو شود.
با این حال کیشیدا پیگیری روابط باثبات با پکن را اولویت خود اعلام کرده چون پکن، همچنان بزرگترین شریک تجاری ژاپن است.