شیما عبدالله‌خانی ـ کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
با شنیدن جا‌به‌جا کردن اسباب و وسایل خانه از مکانی به مکان دیگر به یاد شلوغی بیش از حد خانه تا چند روز و حتی تا چند هفته می‌افتیم. اما آن چیزی که اکنون به‌دنبال آنیم، شلوغی و دردسرهای جابه‌جایی از خانه‌ای به خانه دیگر نیست. می‌خواهیم بدانیم در واقع مشغول چه کاری هستیم؟ اسباب‌کشی می‌کنیم یا اثاث‌کشی می‌کنیم یا اساس‌کشی می‌کنیم؟
شاید صدور حکمی مطلق برای درست یا غلط بودن دو واژه مرکب اسباب‌کشی یا اثاث‌کشی که به هر دو صورت در زبان معیار به‌کار می‌روند از پایه درست نباشد. اما برای اظهار‌نظر در مورد اینکه کاربرد کدامیک در فارسی درست‌تر است ابتدا باید به شناخت معنی و کاربرد این واژگان در فرهنگ لغات معتبر فارسی رجوع کنیم. یکی از معانی واژه اسباب در فرهنگ فارسی دهخدا وسایل، ابزار و لوازم منزل است و مثالی از ترجمه تاریخ یمینی در کاربرد این معنی آورده است که: « او را از خلافت خلع کرد و اسباب و اموال او با تصرف گرفت». (ترجمه تاریخ یمینی ص307).
و نیز در فرهنگ معین اسباب به معنی لوازم، ساز و برگ‌ها، مال و دارایی‌ها، کالاها و متاع به‌کار رفته است. همچنین واژه اسباب‌کشی ذیل مدخل اسباب در فرهنگ معین به‌معنای حمل‌ونقل اثاثه منزل، اسباب و لوازم منزل را از خانه‌ای به خانه دیگر بردن به‌کار رفته است. در فرهنگ فارسی عمید نیز به همین صورت واژه اسباب و اسباب‌کشی آمده است. برای بررسی اینکه کاربرد واژه اثاث‌کشی تا چه حد صحیح است باید به فرهنگ لغات معتبر مراجعه شود. گفتنی است واژه اثاث‌کشی گاهی به اشتباه در میان عامه مردم به‌دلیل شباهت تلفظ به شکل اساس‌کشی نوشته می‌شود، درحالی‌که اساس به معنی پایه و بنیان در این معنا کاربردی ندارد. در مورد معنای واژه اثاث که در اصل عربی است، لغتنامه دهخدا رخت‌خانه و قماش‌خانه را به‌کار برده، فرهنگ معین جنس و کالا و فرهنگ فارسی عمید لوازم خانه و محل کار را. در ضمن کاربرد واژه اثاث نسبت به اثاثیه درست‌تر است. اما کاربرد واژه اثاث‌کشی در هیچ‌کدام از این فرهنگ‌ها ذیل این مدخل دیده نمی‌شود. در دانشنامه عمومی اثاث‌کشی به‌عنوان نقل مکان و محل سکونت به‌کار رفته و نشان از کاربرد جدیدتر این واژه نسبت به اسباب‌کشی آن هم در زبان معیار و عامه دارد.
بنابراین می‌توان گفت با توجه به بررسی منابع معتبر فارسی واژه اثاث‌کشی کاربرد دور و درازی در ادبیات فارسی ندارد و بیشتر واژه اثاث به‌عنوان یکی از مترادف‌های اسباب به‌کار رفته است. ولی برای توصیف نقل مکان و محل زندگی استفاده از واژه اسباب‌کشی درست‌تر است. اگرچه در زبان معیار شاهد کاربرد هر دوی این واژگان هستیم.
اسباب‌کشی یا اثاث‌کشی یا اساس‌کشی می‌کنیم؟
در همینه زمینه :
