انتظار همیاران طبیعت برای حفظ محیط‌زیست‌

این روزها که جنگل‌های زاگرس در آتش‌سوزی‌های عمدتا عمدی می‌سوزد و تالاب‌ها بدون تحقق حقابه‌ها به شوره‌زار تبدیل می‌شوند، عده‌ای از افراد محلی بدون چشمداشت دست به‌کار شده‌ و به کمک محیط ‌زیست آمده‌اند.
آنها به استناد ماده 50قانون اساسی، از جان مایه می‌گذارند و حداقل انتظارشان از سازمان‌های دولتی این است که در امر حفاظت به کمک‌شان بیایند و فرایند‌ها را ساده‌تر کنند. امید سجادیان، رئیس شبکه تشکل‌های زیست‌محیطی، در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: بخش‌های زیادی از زاگرس در هفته‌های اخیر درگیر آتش‌سوزی بود که با کمک داوطلبان خاموش شد، اما نکته این است که مهار آتش‌سوزی تخصصی است و نیروهای داوطلب باید آموزش ببینند.
دیگر آنکه سال گذشته در حمایت از همیاران طبیعت قانون خوبی تصویب شد که لازمه استفاده از آن داشتن کارت عضویت است. صدور این کارت اما به کندی صورت می‌گیرد و سازمان‌های محیط‌زیست و جنگل‌ها و مراتع می‌گویند حتی با داشتن کارت، داوطلبان صرفا درصورت صدور فراخوان از این سازمان‌ها می‌توانند به‌عنوان همیار در کنترل بحران‌های محیط‌زیستی کمک کنند و از مزایای این اقدام بهره‌مند شوند. درحالی‌که با وجود آتش‌سوزی‌های وسیعی که رخ داده است تاکنون این سازمان‌ها فراخوان همیاری منتشر نکرده‌اند.
ژیلا مهدی آقایی، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست مطبوعاتی و مجازی روز گذشته درخصوص بررسی مشارکت‌های مردمی می‌گوید: صدور کارت‌های همیار طبیعت، باید از سوی یگان حفاظت محیط‌زیست صادر شود. ولی بدون آموزش نمی‌توان از همیاران طبیعت خواست جانشان را به‌خصوص در آتش‌سوزی‌های زاگرس که عمدتا هم در مناطق صعب‌العبور رخ می‌دهد به خطر بیندازند.
جلسات متعدد برای هماهنگی‌ در شرایطی برگزار می‌شود که آتش، دامنه‌های زاگرس را درمی‌نوردد و جامعه محلی نمی‌تواند صرفا ناظر از دست رفتن اکوسیستم شکننده‌ای باشد که برای احیا به صدها سال زمان نیاز دارد. معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در این‌باره می‌گوید: از سال گذشته برنامه‌ آموزش برای نیروهای مردمی داشتیم که به آتش‌سوزی‌های امسال نرسید. ولی این کار زمانبر است و آن را پیگیری خواهیم کرد.
معاون آموزش‌ و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره مدارس طبیعت که تعطیل شده‌اند می‌گوید: صدور مجوز برای فعالیت این مدارس به‌ لحاظ حقوقی جایگاهی در سازمان حفاظت محیط‌زیست نداشت و دفتر حقوقی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با صدور مجوز توسط دفتر مشارکت‌های مردمی مشکل داشت و این کار را غیرقانونی اعلام کرده بود. متولی ایجاد مدرسه در کشور فقط وزارت آموزش و پرورش است و به ما نیز اعلام کرده بودند که نمی‌توانیم برای فعالیت مدارس طبیعت مجوزی را صادر کنیم. درحال حاضر نیز سازمان حفاظت محیط‌زیست برنامه‌ای برای از سرگیری فعالیت مدارس طبیعت ندارد و این مسئله در حوزه فعالیت‌های وزارت آموزش و پرورش است. اما امیدواریم ارتباط کودکان با طبیعت به شکل‌های دیگر در قالب اردوهای آموزشی با طبیعت برقرار شود.
آقایی در ادامه درباره ارائه آموزش به کشاورزان درخصوص مدیریت مصرف آب توضیح می‌دهد و می‌گوید: چند ماهی است که با همکاری دهیاران، آموزش‌هایی را در زمینه مدیریت منابع آب، دفع سموم و... برای کشاورزان داشته‌ایم. از سوی دیگر در 2 استان ازجمله خوزستان برنامه آموزش کشاورزان به‌صورت پایلوت در دستور کار قرار گرفته است. چنانچه فعالیت‌ها نتیجه‌بخش باشد، می‌توان آنها را در سایر مناطق نیز اجرایی کرد.
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در بخش دیگری از این نشست درباره سند خودارزیابی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیست و منابع طبیعی می‌گوید: این سند تدوین شده است. هدف اصلی ما از این کار استانداردسازی فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد توسط خودشان است. ما می‌گوییم که ۱۰۲۵ سازمان مردم نهاد در کشور داریم. باید بررسی کرد که این سمن‌ها درچه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند و پس از آن سند ارزیابی سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیست و منابع طبیعی به روزرسانی و تبدیل به پیش‌نیازی برای تخصصی شدن سازمان‌های مردم نهاد می‌شود.