بوشهر؛ شهر رفاقت همسایهها
امروز 18اسفند است؛ روز ملی «رام اردشیر»، همان بوشهر خودمان، شهری بندری در جنوبیترین نقطه ایران و شمالیترین نقطه خلیج همیشه فارس؛ شهری که تاریخش با مقاومت علیه استعمار گره خورده و نامش با نوای گوشنواز نیانبان.
همزیستی مسالمتآمیز
بوشهر، پایتخت انرژی ایران لقب گرفته. اما پیش از اینها موقعیت تجاری مطلوب، پای مهاجران را به این شهر بندری باز کرده بود. اینجا اقوام و اقلیتها و مذاهب مختلف سالهای سال است کنار هم زندگی میکنند و همین ویژگی موجب شده بوشهر، شهری برای همزیستی مسالمتآمیز باشد. رسول غریبیجفره صیاد و یکی از شهروندان بوشهر این ویژگی را مهمترین امتیاز این شهر بندری میداند و تأکید میکند که بوشهر یک نمونه و الگوی زیبا برای یک جامعه شریف است که تحمل هم را دارند و در کنار هم با خوبی و خوشی زندگی میکنند؛ یهودی و ارمنی، ترک و لر و عرب، شیعه و سنی. او معتقد است زندگی مسالمتآمیز و تعامل زیاد شهروندان هنوز هم در کوچه و محلههای بوشهر به چشم میخورد. غریبیجفره برای این حرف خود دلیل دارد و آن، نوع معماری محلههای شهر است: «معماری کوچهها طوری است که همسایهها به راحتی از پنجره خانههایشان به هم دسترسی دارند و با هم در تعامل هستند. هماکنون هم با وجود گسترش فرهنگ شهرنشینی و آپارتماننشینی و... مثلا میبینید سر ظهر همسایهها برای هم غذا هدیه میبرند و تعاملشان برقرار است.»
پیوستگی شهری
تعامل شهروندان چیزی نیست که فقط در محلههای قدیمی مثل دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی به یادگار مانده باشد. این فرهنگ در جان و دل همه اهالی استان بوشهر ریشه دوانده. مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری بوشهر این ویژگی را به پیوستگی و انسجام اجتماعی بوشهر گره میزند و آن را نتیجه تعصب مثبت بوشهریها بر فرهنگ و تمدن دیرینهشان میداند. محمد مظفری معتقد است بوشهر با وجود اینکه از گذشتههای دور محل آمد و شد و در ارتباط با فرهنگ و تمدنهای مختلف بوده، اما کمتر دستخوش تغییر شده و اصالت خود را حفظ کرده است؛ اصالتی که در بافت اجتماعی و معماری شهری بوشهر هویداست تاجایی که شهرسازی بوشهر هم به تعامل میان شهروندان و ارتباط آنها کمک کرده. بافت شهری که مظفری از آن یاد میکند بیشتر در معماری قدیم شهر نمود داشت؛ کوچههای باریک و وجود سایه که محل گپ و گفت اهالی بود یا شناسیلهایی (بالکنهای چوبی) که با وجود کوچههای باریک فاصلهای با هم نداشت.
روزی برای معرفی ظرفیتها
بوشهر فقط تاریخ چندهزار ساله نیست. این بندر تاریخی علاوه بر اینکه فضایی برای تعامل و همزیستی بوده، چهرههای مطرحی را هم در خود پرورانده است؛ از صادق چوبک و نجف دریابندری تا منیرو روانیپور و رسول پرویزی یا چهرههای جوانتری چون مهدی طارمی. بوشهر علاوه بر نیروگاه اتمی ساحلی در خلیجفارس، خانههای تاریخی بیشمار و بافت تاریخیای دارد که با ویژگیهای معماری خود میتواند مقصد گردشگران زیادی باشد. این نکتهای است که یکی از روزنامهنگاران محلی بوشهر به آن اشاره میکند و معتقد است روز ملی بوشهر باید روزی برای معرفی این ظرفیتها باشد نه فقط چند برنامه تشریفاتی که حالا به لطف کرونا آنها هم نصفه و نیمه برگزار میشوند. علیرضا برازجانی میگوید: «روز بوشهر باید آوردهای داشته باشد تا بخشی از محرومیتهای فعلی را جبران کند. وقت آن رسیده از مرز شهر عبور کنیم و به ابعاد ملی و بینالمللی این یادبود بیندیشیم.»
گرامیداشت مجازی
بوشهر اما امسال هم مانند سال گذشته نه بزرگداشتی در حد و اندازههای ملی و بینالمللی دارد و نه حتی برنامههایی در سطح شهر. کرونا شرایط را بهگونهای رقم زد که از 40برنامه پیشنهادی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری بوشهر فقط 13برنامه آن هم بهصورت مجازی اجازه برگزاری دارند. رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری بوشهر در اینباره به همشهری توضیح میدهد: «پیش از شیوع کرونا گرامیداشت روز ملی بوشهر از 12تا 18اسفند با برنامههای شاد و مفرح برگزار میشد و با استقبال شهروندان و گردشگران یک هفته خاطرهانگیز را رقم میزد.» امسال اما روز بوشهر به برگزاری نکوداشت شهروند افتخاری و چهره ماندگار، جشنواره ملی عکس بوشهر، چاپ و رونمایی از کتاب لباسهای بوشهری، جشنواره شهروند قرآنی، چاپ بوشهرنامه، درختکاری، فعالیت رایگان اتوبوسهای شهری و درج شعار 18اسفند روی پیراهن تیم شاهین شهرداری محدود شد.