یارگیری بینالمللی واشنگتن علیه تهران
گروسی، بورل و نماینده روسیه در وین بر ضرورت احیای برجام و بازگشت به دیپلماسی تأکید کردهاند
در آستانه برگزاری نشست حکام باز هم بحث فعالیتهای هستهای ایران داغ شده است؛ اگرچه تهران در قالب توافق جدیدش با آژانس فرصت 3ماههای جهت راستی آزمایی دولت بایدن برای لغو تحریمها لحاظ کرده است، اما بهنظر میرسد واشنگتن بیش از آنکه به احیای برجام فکر کند درصدد اجماعسازی بینالمللی علیه ایران است.
شورای حکام آژانس در وین قرار است دوشنبه پیش رو درباره ادعاهای مطرح شده درباره افزایش تولید سوخت هستهای توسط ایران و کاهش همکاریهای تهران با آژانس تشکیل جلسه دهد، در این فضا آمریکا درصدد به جریان انداختن قطعنامهای است که خروجی آن «نگرانیهای عمیق شورای حکام درباره همکاری ایران» خواهد بود.
آنطور که شبکه خبری بلومبرگ در اینباره گزارش داده است، دیپلماتهای آمریکایی اخیرا سندی را توزیع کردهاند که در آن گلایههای واشنگتن درباره فعالیتهای هستهای ایران فهرست شده و از ایران میخواهد با بازرسهای آژانس اتمی کاملا همکاری کند. این قطعنامه پیشنهادی از «یافتههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهشدت ابراز نگرانی میکند.»
براساس اخبار منتشر شده در اینباره آمریکا در این سند 3صفحهای، ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای متهم کرده و مدعی شده است که دنیا از دیرباز آگاه بوده که ایران در گذشته بهدنبال دستیابی به سلاحهای هستهای بوده است؛ لذا دولت آمریکا از کشورهای دیگر خواسته از قطعنامهای که از ایران بابت تشدید فعالیتهای هستهای این کشور انتقاد میکند حمایت بهعمل آورد.
صاحبنظران معتقدند که طرح چنین ادعایی مبنی بر ارائه اطلاعات ناکامل از سوی ایران ممکن است تبعاتی جدی مانند ارجاع مجدد پرونده برنامه هستهای ایران به شورای امنیت را دربر داشته باشد. با توجه به اظهارات مقامات آمریکا و تردید آنها در لغو تحریمها بهنظر میرسد آمریکاییها بهدنبال یک ائتلافسازی علیه ایران در نهادهای بینالمللی هستند.
فرصت گرانبهای توافق ایران و آژانس
به رغم تکاپوی آمریکا برای به انزوا کشاندن ایران در عرصه بینالملل، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیش از آغاز نشست شورای حکام با حیاتی خواندن هفتههای آینده برای برجام، به بیبی سی گفت توافق موقت آژانس با ایران یک فرصت گرانبها به دیپلماسی برای حفظ برجام داده است. گروسی دیروز اوضاع فعلی را «شکننده و حساس» توصیف کرد و گفت: تغییر در وضعیت بازرسی آژانس از مراکز هستهای اقدامی در جهت بهتر شدن اوضاع نبوده است. به ادعای مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با این توافق موقت اطمینان حاصل میشود که نقاط کوری برای بازرسان سازمان ملل وجود نخواهد داشت.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز دیروز تأکید کرد که نباید فرصت را برای احیای توافق هستهای با ایران از دست داد.او در جمع خبرنگاران گفت: بهعنوان هماهنگکننده برجام یقین دارم که فضای لازم برای دیپلماسی را داریم، ظرفیت و فرصت دیپلماتیکی برای گفتوگو وجود دارد.
تضمین احیای برجام؛ مسئولیت شورای حکام
در کنار تأکید گروسی، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در نهادهای بینالمللی در وین با اشاره به نشست دوشنبه شورای حکام در توییتی نوشت: مسئولیت مشترک ۳۵عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی این است که تضمین کند بحثها بر تلاشهای دیپلماتیک برای احیای کامل برجام تأثیر منفی نگذارد.
تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) نیز سهشنبه گذشته با صدور بیانیهای ضمن ابراز نگرانی از تصمیم ایران درباره توقف پروتکل الحاقی، حمایت خود را از تفاهم بهدست آمده میان تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تداوم نظارت و راستیآزماییهای ضروری در ایران اعلام کردند.
نکته قابل توجه آن است که در بیانیه این 3کشور اروپایی به نقض صریح قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی آمریکا هیچگونه اشارهای نشده است.
ایران از 5 اسفندماه در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، اقدامات داوطلبانه تحت برجام را متوقف کرد. در آستانه این ضربالاجل اما رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی راهی ایران شد و در مذاکرات فشرده با مقامات ایرانی به یک راه میانبری دست یافتند که برای هدف لغو تحریمها فرصتسازی میکند. توافقی که یکشنبه گذشته در خاتمه سفر او در قالب بیانیهای از سوی سازمان انرژی اتمی ایران خبرساز شد. براساس این بیانیه سازمان انرژی اتمی کشورمان از توافق 3ماهه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین ادامه نظارت ضروری بر فعالیتهای هستهای ایران خبر داد. سازمان انرژی اتمی ایران همچنین اعلام کرد که مقصود از تداوم راستیآزمایی و نظارت ضروری در پیوست توافق شرح داده شده، این است که ایران بهمدت 3ماه اطلاعات برخی فعالیتها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسیای نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی میماند. چنانچه ظرف 3ماه تحریمها بهطور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس میگذارد، در غیراینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
پیششرط بازگشت آمریکا به 1+5
مجید تختروانچی، نماینده ایران در سازمان ملل در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره اعلام کرد که جمهوری اسلامی نیازی به گفتوگو درباره بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی و پایبندی به آن در چارچوب توافق هستهای ندارد. وی افزود: «ما خواستار لغو تحریمها طی 3ماه آینده هستیم که در اینصورت ایران نیز براساس تعهداتش عمل خواهد کرد.» نماینده ایران در سازمان ملل تصریح کرد: «آنچه که ایران پس از خروج آمریکا از توافق هستهای انجام داده است، نقض برجام محسوب نمیشودوآمریکا قبل از بازگشت به گروه1+5، باید تحریمهای خود علیه ایران را لغو کند.»
گفتوگوی وزیران خارجه ایران و سوریه
محمد جواد ظریف و فیصل المقداد وزرای خارجه ایران و سوریه در تماسی تلفنی درباره تحولات سوریه، ایران، منطقه و جهان گفتوگو کردند. به گزارش ایرنا، ظریف در این گفتوگو با قدردانی از مواضع سوریه در حمایت از ایران در ارتباط با توافق برجام و خواسته این کشور برای پایان دادن به محاصره اقتصادی ایران، بر لزوم پایبندی همگان به توافقهای امضا شده در اینباره بدون هیچ پیششرطی تأکید کرد.