بودجه در وقت حذف و اضافه

مجلس این هفته در شرایطی ‌کلیات لایحه بودجه را به رأی می‌گذارد که پیش‌تر در رفتاری متناقض به افزایش مزد در قالب لایحه دولت رأی مثبت داده بود.
 وقت حذف و اضافه بودجه فرارسیده و اعضای کمیسیون تلفیق باید یا به اصل لایحه رأی دهند یا بنشینند و ردیف‌های هزینه‌ای را حذف کنند و بر ردیف‌های درآمدی بیفزایند. چالش اصلی مجلس البته به تصمیم‌گیری درباره میزان افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان مربوط می‌شود و برخی کمیسیون‌های مجلس به پیشنهاد دولت رأی مثبت داده‌اند و برخی اما هنوز تردید دارند که با افزایش حقوق‌ها و کسری بودجه دولت چگونه کنار بیایند. هوای مجلس در آینده بر سر بودجه تغییر می‌کند؛ شاید یک بام و دو هوا.

 هفته تصمیم
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق می‌گوید: کمیسیون تلفیق بودجه1400 در هفته جاری بعد از بحث و بررسی نهایتا تا روز سه‌شنبه درباره کلیات لایحه بودجه سال آینده رأی‌گیری خواهد کرد، این هفته کمیسیون تلفیق بودجه مجلس باید تصمیم بگیرد که روی فروش روزانه 2.3میلیون بشکه در روز یعنی پیشنهاد دولت 
حساب و کتاب کنند یا از آن کم کنند که درصورت انتخاب گزینه دوم، مسیر دشوارتر و پیچیده‌تر در روزهای آینده این خواهد بود که از کدام هزینه‌ها بزنند؟
تلفیقی‌ها از امروز صبح و بعد‌‌از‌ظهر در 2نوبت کارشان رسیدگی به آخرین لایحه بودجه پیشنهادی دولت روحانی است.  روز یکشنبه مذاکرات جدی‌تر خواهد شد، زیرا باید درباره ارقام مندرج در جداول درآمدی دولت در سال آینده تا پایان هفته به جمع‌بندی برسند.

بودجه را دوسقفی می‌بندیم
الیاس نادران، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه۱۴۰۰ در جلسه نخست این کمیسیون اعلام کرد: تدوین بودجه به‌صورت دوسقفی، راهبرد کلی ما خواهد بود. او توضیح می‌دهد: در این بودجه مجوز کسب درآمد تا یک میلیون بشکه را برای دخل و خرج به دولت می‌دهیم و مازاد آن را به شرط تحقق و با فاصله زمانی فروش نفت و واریز درآمد آن به خزانه و ارائه گزارش خزانه به مجلس درنظر می‌گیریم. به‌گفته نادران، مجوز سقف دوم بودجه هم شهریورماه درنظر گرفته خواهد شد تا دچار تلاطمات گذشته به‌ویژه در سال‌جاری نشویم.
نادران با اشاره به اینکه مجلس در بحث کلیات لایحه بودجه سال آینده هم 2نظر دارد، گفت: ابتدا رد کلیات بودجه و بحث دیگر اصلاح ساختار اساسی بودجه است.

دوصدایی مجلس و حقوق‌ها
هرچند کمیسیون تلفیق بودجه هنوز وارد جزئیات نشده، اما پیش از این کمیسیون اجتماعی مجلس به افزایش پلکانی حقوق کارکنان دولت تا سقف 25درصد رأی داده است. اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم هفته گذشته با میزان افزایش 25درصدی حقوق مربوط به کارکنان دستگاه‌های اجرایی، اعضای هیأت علمی، قضات و بازنشستگان مندرج در لایحه بودجه1400 موافقت کردند.
به‌نظر می‌رسد نمایندگان مجلس درباره مکانیسم افزایش حقوق‌ها در سال آینده هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند و دست‌کم تا حالا دو صدای مختلف شنیده می‌شود؛ یک صدا طرفدار افزایش 25درصدی تمام حقوق‌هاست و صدای دیگر طرفدار افزایش پلکانی تا سقف 25درصد، اما حسینعلی حاجی‌دلیگانی، از اعضای کمیسیون تلفیق بودجه می‌گوید: اصلی‌ترین پیشنهاد این است که میزان افزایش حقوق همه حقوق‌بگیران به یک میزان باشد اما اینکه این عدد ریالی چقدر است، باید در جلسات کمیسیون تلفیق بر سر آن بحث کرد.

سیاست دوپهلوی مجلس در تصمیم‌گیری
گفته‌های نمایندگان دست‌کم در هفته گذشته از سیاست دوپهلوی مجلس در برخورد با لایحه بودجه1400 حکایت دارد. اگر آنها کلیات لایحه بودجه را رد کنند، تصمیم‌گیری درباره بودجه به بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده موکول خواهد شد، چون دولت نمی‌تواند در مدت باقی‌مانده لایحه جدیدی به مجلس بفرستد. از سوی دیگر، تصویب‌نشدن بودجه1400 به‌معنای متوقف‌شدن افزایش حقوق‌ها و دریافتی بازنشستگان دست‌کم تا بهار سال آینده خواهد بود. از سوی دیگر، اگر نمایندگان به لایحه بودجه رأی بدهند و با پیشنهاد افزایش حقوق‌ها و هزینه‌های جاری دولت همراه شوند، پس آنها در تشدید کسری بودجه سهم دارند و می‌توان آنها را در تورم سال آینده شریک کرد. اما مجلس نمی‌خواهد دست‌کم فعلا هزینه‌ سیاسی ناشی از اصلاحات ساختاری بودجه را تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آینده بپردازد. به همین دلیل گفته‌های الیاس نادران، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس دوپهلو، مبهم و نمایانگر اراده متفاوت مجلس در برخورد با بودجه1400 است. او می‌گوید بودجه را دوسقفی می‌بندیم؛ از منظر بودجه‌ریزی، دوسقفی بسته‌شدن بودجه به این معناست که میزان هزینه‌ها و درآمدهای دولت در سال آینده براساس 2سناریوی میزان فروش نفت تعیین خواهد شد؛ یک سقف با فروش روزانه یک‌میلیون بشکه نفت و سقف دیگر بر مبنای روزانه تا 2میلیون بشکه. اما آنچه از زبان نادران بیان شده، نشان می‌دهد مجلس تصمیم دارد سقف پایین بودجه با یک میلیون بشکه نفت در روز را برای دولت فعلی درنظر بگیرد تا وقتی تکلیف دولت بعدی روشن شد، شیرهای نفت را روی بودجه باز کند. هدف روشن است؛ یک بودجه برای 5‌ماه نخست سال و تا زمانی که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری است بر مبنای فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت و یک بودجه 7ماهه برای رئیس‌جمهور آینده و احتمالا فروش روزانه 2میلیون بشکه نفت در روز؛ این یک بام و دو هوای بودجه1400 است.