احزاب
اصولگرایان؛ درگیر بحران تصمیم‌سازی
بحران جایگزینی و خالی‌ماندن کرسی‌های ارشد احزاب و تشکل‌های سیاسی بعد از درگذشت شخصیت اول این تشکل‌ها و احزاب، یکی از رنج‌های‌عظیم کار سیاسی و تشکیلاتی در ایران است که در چند سال اخیر و در پی فوت نامداران این عرصه، عیان شده است. چنان‌که بعد از فوت آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله محمدیزدی و حبیب‌الله عسگراولادی، جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جبهه پیروان خط امام و رهبری، دیگر آن برندگی و تأثیرگذاری گذشته را به‌دست نیاورده و نخواهند آورد.
اگرچه این کرسی‌ها در ظاهر خالی نمانده‌اند، اما چهره یا فردی که جایگزین شده است، نه از نظر سیاسی توانمندی آن چهره درگذشته را داشته و نه از چنان مقبولیتی برخوردارند که بتوانند چون گذشته تشکل را منسجم و تأثیرگذار در کنار هم نگه دارند. به همین سبب بیراهه نیست اگر بگوییم درپی فقدان چهره‌های مؤثر تشکیلاتی و سیاسی، گروه‌ها و احزاب سیاسی با بحران جایگزینی مواجه شده‌اند. عدم‌آموزش نیروی انسانی و کادر‌سازی برای استمرار فعالیت سیاسی تشکل‌ها اساسی‌ترین عاملی است که سبب بروز این بحران شده و هر تشکل را ورای خاستگاه و ریشه سیاسی‌اش با چالش روبه‌رو کرده است؛ بحرانی که بعضا به کوچک‌شدن دامنه تأثیرگذاری آن تشکل انجامیده و بعضا هم منجر به چند‌پاره‌شدن آن به مرور زمان شده است؛ چالشی که حالا با فوت آیت‌الله محمد یزدی سرنوشت و سرانجام جامعه مدرسین را به محاق برده است و از زمانی که آیت‌الله محمد‌تقی مصباح یزدی پدر جبهه پایداری در بستر بیماری به سر می‌برد، این ابهام را برای عاقبت این جریان بازطرح می‌کند.
جامعه روحانیت مبارز بدون آیت‌الله کنی
جامعه روحانیت مبارز تشکلی دینی، روحانی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است که در سال56 با انگیزه‌ای دینی و با شعار حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت. فضل‌الله محلاتی نخستین دبیر جامعه روحانیت مبارز بود و طی سال‌های 56 تا60 این مسئولیت را بر عهده داشت. پس از او آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی به دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز رسید.
اما با درگذشت آیت‌الله گزینه‌هایی همچون محمدعلی موحدی کرمانی، اکبر هاشمی رفسنجانی، علی‌اکبر ناطق نوری و حسن روحانی برای دبیرکلی این نهاد مطرح شدند. در نهایت محمدعلی موحدی کرمانی به اتفاق آرا دبیرکل جامعه روحانیت مبارز شد. اگرچه او از مؤسسان جامعه روحانیت بود و از ابتدا تاکنون به‌عنوان یکی از اعضای شورای مرکزی فعالیت داشته، اما از سال93 تاکنون این تشکل تأثیرگذار سیاسی نتوانسته به روال سابق در همگرایی نیروهای انقلابی به‌ویژه در جناح راست نقش‌آفرین باشد.
وضعیت مبهم جامعه مدرسین
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را جمعی از علما و استادان حوزه علمیه قم، با محوریت چهره‌هایی همچون حسینعلی منتظری و همراهی آذری‌قمی و ربانی شیرازی و هاشمی رفسنجانی در سال۱۳۴۰ تأسیس کردند. در پیش از انقلاب فعالیت‌های این جامعه بیشتر در جهت مبارزه با سلطنت بود، اما پس از انقلاب مشارکت در جهت تأسیس و پس از آن تثبیت جمهوری اسلامی را پیش گرفت. این تشکل از تشکل‌های نزدیک به اصولگرایان است. با گذشت بیش از نیم‌قرن بعد از تاسیس آن، تغییرات و تحولات سیاسی صورت‌گرفته این تشکل نیز از اثر‌گذاری دهه اولیه‌اش دور شده است و اعضای داخل آن به طیف‌بندی‌های درون‌گروهی سوق پیدا کرده‌اند. اوج این طیف‌بندی‌ها همزمان با یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باعث چند‌دستگی میان روحانیون برجسته جامعه مدرسین حوزه علمیه شد و تبعات منفی عمیقی روی روند کاری این تشکل گذاشت.
جبهه پیروان و فقدان عسگراولادی
جبهه پیروان ائتلافی از ۱۷گروه سیاسی اصولگرا در ایران معروف به جریان راست است که دبیرکلی‌اش را حبیب‌الله عسگراولادی برعهده داشت. پس از درگذشت وی، نایب‌رئیس این جبهه یعنی محمدرضا باهنر، ریاست این تشکل سیاسی را برعهده گرفت. همچنین سیدکمال‌الدین سجادی، سخنگوی این تشکل سیاسی است.
در دورانی که حبیب‌الله عسگراولادی در رأس این جبهه حضور داشت، جبهه پیروان در معادلات سیاسی کشور به‌ویژه در انتخابات ریاست‌جمهوری نقش ویژه داشت. این جبهه به‌عنوان یکی از اضلاع اصولگرایی، دارای سهم در تحولات جریان اصولگرا و راست بود. با این حال، بعد از درگذشت عسگراولادی تقریبا 17تشکل ذیل این جبهه، در تحولات سیاسی اگر نگوییم به حاشیه رفتند، اما نقش و تأثیرگذاری سابق خود را از دست دادند.
جبهه پایداری و پدر‌خواندگی مصباح
جبهه پایداری انقلاب اسلامی، جریانی اعتقادی - سیاسی است که پس از وقایع انتخابات دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و ماجرای خانه‌نشینی 11روزه محمود احمدی‌نژاد در تابستان90 اعلام موجودیت کرد. مرتضی آقاتهرانی، غلامحسین الهام، صادق محصولی، علی‌اصغر زارعی، کامران باقری لنکرانی، محمداسماعیل کوثری و مهدی کوچک‌زاده ازجمله مؤسسان این تشکل هستند که وجه مشترکشان حمایت از محمود احمدی‌نژاد در انتخابات84 و 88 و شاگردی آیت‌الله محمد‌تقی مصباح یزدی است. یکی از ویژگی‌های جبهه پایداری این است که باید چند نفر از فقها مثل شورای نگهبان بر مصوبات آن نظارت داشته باشند. از این‌رو 3نفر از فقیهان عادل، زمان‌شناس، عالم و آشنا به‌نظرات و مبانی فکری ولایت فقیه در شورای فقاهتی جبهه پایداری حضور دارند تا دقیقا رفتار و کارهای آنها را با میزان ولایت فقیه تطبیق دهند؛ عاملی که به‌نظر می‌رسد از بروز اختلاف‌نظرها در این تشکل تاحدودی جلوگیری می‌کند. هر‌چند دبیرکلی این تشکل را از زمان تاسیس، مرتضی آقاتهرانی بر عهده دارد، اما بیش از آنکه این تشکل به جبهه پایداری شهره باشد، به جریان نزدیک به مصباح یزدی و پدر‌خواندگی او بر این جریان شهره است. به همین دلیل به‌نظر می‌رسد عدم حضور آیت‌الله مصباح که این روزها در بستر بیماری به سر می‌برد، در سرنوشت و سرانجام سیاسی این جمع تأثیرگذار باشد. این تشکل در انتخابات92 و 96 راه خود را از جریان اصولگرایان سنتی جدا کرد؛ مسئله‌ای که باعث شد همین تشکل متهم به شکست اصولگرایان در آن انتخابات به‌خصوص انتخابات 92 شود، با این حال پایداری‌ها در انتخابات مجلس با اصولگرایان وحدت کردند.
در همینه زمینه :
