طرح چین برای بزرگ‌ترین شبکه تولید باران جهان

اگر همیشه برای جنگ‌ها و لشکرکشی‌ها پای نفت در میان بود، در چند سال آینده آب مسئله‌ای است که شاید شدیدترین درگیری‌ها در دنیا را رقم بزند. همه کشورهای جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند اما چینی‌ها با ساخت بزرگ‌ترین شبکه تغییرات آب و هوایی در جهان می‌خواهند برای خودشان باران و آب بیشتری به‌دست آورند. القاعده، حملات تروریستی، نبردهای فرقه‌ای و ناآرامی‌های خیابانی را فراموش کنید؛ دهه آینده زمان دشوار جنگ آب است و چینی‌ها در حال آماده کردن فناوری‌های خود برای این جنگ هستند.
چینی‌ها همین حالا هم سالی ۵۵میلیارد تن از باران مصنوعی آب به‌دست می‌آورند اما گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد که برنامه آنها برای آینده بسیار وسیع‌تر است. رسانه‌های این کشور گزارش داده‌اند با مجهز شدن این کشور به فناوری‌های نظامی ایجاد باران قرار است شبکه‌‌ای به وسعت سه‌برابر کشوری مانند اسپانیا در فلات تبت ایجاد شود که هدف اصلی آن کنترل تغییرات آب و هوایی و ایجاد باران است. این شبکه از واحدهایی که به‌اصطلاح مشعل خوانده می‌شوند تشکیل شده و می‌تواند میزان بارش در فلات تبت را سالانه ۱۰میلیارد مترمکعب افزایش دهد؛ رقمی که ۷درصد میزان مصرف آب چین به ‌حساب می‌آید.

شبکه‌ای سه‌برابر مساحت اسپانیا

قرار است براساس این طرح ده‌ها هزار از این به‌اصطلاح مشعل‌ها به‌صورت یک شبکه یکپارچه در سراسر فلات تبت نصب شوند که مساحتی بیش از ۱.۶میلیون کیلومترمربع را در برمی‌گیرد و بزرگ‌ترین پروژه ایجاد باران یا بارورسازی ابرها در جهان به‌حساب می‌آید. کار مشعل‌ها این است که با سوزاندن سوخت جامد یدید نقره تولید کرده و آن را در جو زمین پخش کنند. استفاده از یدید نقره برای بارورسازی ابرها کار جدیدی در جهان نیست. این کار در بیشتر کشورهای جهان با هواپیما صورت می‌گیرد اما چین در تلاش است تا این کار به‌صورت شبکه‌ای نظام‌مند صورت گیرد. درواقع مشعل‌های درنظر گرفته شده همگی تحت یک شبکه واحد با هم در ارتباط هستند و توسط سیستم ماهواره‌ای چین کنترل می‌شوند. دانشمندان چینی پس از پایان این پروژه می‌توانند اطلاعات ماهواره‌های هواشناسی را بررسی کنند و با تشخیص آماده بودن ابرهای یک منطقه یا بخش، مشعل‌های مورد نظر خود را به‌صورت انتخابی فعال کنند. یکی از محققان این پروژه در گفت‌وگو با روزنامه South China Morning Post در این رابطه گفته است: تا‌کنون ۵۰۰ عدد از این مشعل‌ها به‌صورت آزمایشی در تبت نصب شده و مشغول جمع‌آوری اطلاعات آنها هستیم. تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که نتایج بسیار رضایت‌بخش به‌حساب می‌آید. طراحی این شبکه توسط سازمان هوا و فضای چین صورت گرفته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که در ساخت این شبکه از فناوری‌های نظامی ازجمله فناوری موتور موشک استفاده شده تا سوخت جامد چگالی بالا سوخته و یدید نقره تولید شده را به ارتفاع ۵ هزار متری برساند. چین نخستین کشور جهان است که پروژه‌ای با این وسعت را برای افزایش بارش در دستور کار خود قرار داده است.

به‌صرفه است

در کشورهای دیگر (از جمله کشور ما در سال‌های گذشته) کار بارورسازی ابرها معمولا با یدید نقره صورت می‌گیرد. بسته به شرایط برای رساندن یدید نقره از هواپیما یا ایستگاه‌های زمینی استفاده می‌شود. چینی‌ها می‌گویند ساخت شبکه بارورسازی ابرهای آنها هزینه چنین کاری را بسیار کمتر می‌کند. هم‌اکنون هزینه ساخت هر کدام از به‌اصطلاح مشعل‌ها ۵۰ هزار یوآن (۸ هزار دلار) تخمین زده می‌شود که با افزایش تولید قرار است کاهش پیدا کند. در مقابل استفاده از هواپیما برای پوشش وسعتی مشابه هزینه‌ای چندین برابری دارد. در مقابل اما استفاده از این مشعل‌ها زمانی که بادی در کار نباشد خیلی کارساز نیست و جهت اشتباه باد می‌تواند مانع از رسیدن یدید نقره به ابرها شود. چینی‌ها در بارورسازی ابرها در جهان رکورددار هستند.



   بارورسازی چطور صورت می‌گیرد؟

برای اینکه قطره‌های کوچک آب (قطرک‌ها) در ابر بتوانند ببارند، باید حاوی ذرات آیروسول یا هسته‌های یخ‌ساز باشند. ذرات گردوغبار، باکتری‌هایی که به‌طور طبیعی در جنگل‌ها و باغ‌ها روی درختان وجود دارند، ‌نمک دریا و... جزو ذرات آیروسول هستند که اگر وجود نداشته باشند، ‌آب حتی در دمای منهای 20درجه یخ نمی‌زند. یدید نقره که به داخل ابر تزریق شده باشد، به این قطره‌ها کمک می‌کند که یخ بزنند. در این وضعیت، قطره‌های آب در کنار کریستال یخی قرار گرفته و باعث بارش می‌شوند. برای بارش، باید ابر تشکیل شود و شرایط بارش تا حدی مناسب باشد. چینی‌ها اطلاعات لازم را درباره ابرها با استفاده از ماهواره‌ها به‌دست می‌آورند و در منطقه‌ای که ابرها آماده باشند شبکه تولید یدید نقره را فعال می‌کنند.