بلوای زبان

  احسان بهرام‌غفاری  

در اوایل مردادماه1317، اسماعیل مرآت به‌جای علی‌اصغر حکمت وزیر معارف شد که به همه کارهای فرهنگی کشور شتابی عجیب‌وغریب داد. به‌طور مثال طی 2سال، یک هزار لغت جدید از سوی فرهنگستان ساخته و ابلاغ شد. افرادی چون دکتر قزوینی و ملک‌الشعرا از این شتاب بی‌دلیل گلایه کردند اما گوش مرآت به این حرف‌ها بدهکار نبود. از طرفی تعداد لغاتی که هر‌ماه ابلاغ می‌شد آن‌قدر زیاد بود که مردم نمی‌توانستند آنها را حفظ کنند و جامعه آموزشی کشور هم با مشکلات زیادی مواجه شده بود، به‌طوری‌که فهم کتاب‌های درسی بسیار مشکل شده بود. ادارات نیز دست‌کمی نداشتند، واژه‌های عجیب‌وغریب بی‌اساس جای نامه‌نگاری‌ها و واژگان هزارساله را گرفته بود و نوشتن یک نامه ساده یا یک دستور، به مرز محال رسیده بود. این موضوع باعث شد که در سال1320 کم‌کم دامنه اعتراضات چنان بالا بگیرد که فرهنگستان مورد ناسزا قرار گرفت. فرهنگستان عاقبت کوتاه آمد و بسیاری از واژگان جدید را حذف کرد و اجبار را هم در استفاده از لغات جدید برداشت.