گام نخست برای حمایت از داوطلبان نجات زمین

سیدمحمد فخار- خبرنگار

خون 8داوطلبی که در 3سال اخیر در حفاظت از منابع طبیعی کشور جان باختند، شاید این‌بار ماجرای حمایت قانونی از داوطلبان حفاظت محیط‌زیست را به نتیجه برساند. چون مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به همشهری اعلام کرد: قرار است پس از آسیب‌شناسی و بررسی خلأهای قانونی پیشنهاد حمایت از داوطلبان محیط‌زیست را به دولت و مجلس ارائه کنیم.
شهریورماه سال97 بود که «شریف باجور»، «محمد پژوهی»، «امید حسین‌زاده» و «رحمت حکیمی‌نیا» در آتش جنگل‌های مریوان جان باختند. امسال نیز «البرز زارعی» در 30خردادماه سال‌جاری در مسیر مهار آتش بلوط‌زارهای زاگرسی گچساران در منطقه خائیز جان خود را از دست داد. یکشنبه 8تیرماه، همین 3روز قبل نیز «مختار خندانی»، «یاسین کریمی» و «بلال امینی» از فعالان محیط‌زیست جان خود را در برابر مهار آتش‌ در جنگل‌های پاوه از دست دادند. 23اردیبهشت‌ماه امسال بود که مجلس شورای اسلامی قانون «حمایت قضایی و بیمه‌ای از مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی» را تصویب کرد. اما طراحان لایحه اولیه این قانون، بر ضرورت حمایت از خدمات داوطلبانه نیز تأکید داشتند. سال‌هاست همیاران طبیعت، محافظان افتخاری و داوطلبان مردمی به یاری عرصه‌های‌ طبیعی کشور شتافته‌اند و در فصول گرم سال که آتش‌سوزی‌ها بلای جان طبیعت می‌شود، ارزش خدمت داوطلبان بیش از پیش به چشم می‌آید. در چنین شرایطی، هنوز قانون متقنی برای حمایت از داوطلبان آسیب‌دیده که به نجات طبیعت ایران می‌روند، وجود ندارد.
مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه همشهری می‌گوید: در لایحه‌ای که اوایل امسال در مجلس به قانون تبدیل شد، خواسته سازمان جنگل‌ها برای حمایت از داوطلبانی که در مخاطرات و بحران‌های طبیعی به یاری این سازمان می‌آیند، تامین نشد.
آنطور که رئیس سازمان جنگل‌ها به همشهری اعلام کرد، در قانون ابلاغ شده، یک بخش از ماموریت‌ها در مواجهه با متخلفان تعریف شد که وظیفه ضابطان قضایی است و کسی که برای این کار آموزش دیده، می‌تواند در این بخش اقدام کند.
منصور با قدردانی از مجلس برای تصویب قانون «حمایت قضایی و بیمه‌ای از مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی» ابراز امیدواری کرد که این قانون در آینده تکمیل شود تا بتوان داوطلبان محیط‌زیست را نیز مشمول آن کرد.
او گفت: با مردمی مواجه هستیم که در مخاطرات طبیعی، جان خود را برای حفاظت از منابع طبیعی کشور به خطر می‌اندازند و حتی فدا می‌کنند. این موضوع در بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله و... نیز مشهود است و در حوادث مرتبط با منابع طبیعی نیز به اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع اقدام می‌کنند.
رئیس سازمان جنگل‌ها تأکید کرد: در این موارد به‌دلیل آنکه داوطلبان نجات محیط‌زیست مشمول قانون حمایت بیمه‌ای و قضایی از مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی نیستند، باید به قانون مدیریت بحران تمکین کنیم که ماده20 و بندهای ذیل آن تاحدودی راهگشای مشکلات حمایتی از داوطلبان است. منصور افزود: طبق این ماده، اگر مردم به‌صورت داوطلبانه برای حفاظت محیط‌زیست به کمک آمدند یا درخواستی از سوی دستگاه‌های متولی برای حضور مردمی صورت گرفت و در مخاطراتی نظیر اطفای حریق جنگل‌ها حضور یافتند، درصورتی که آسیب ببینند یا جان خود را برای نجات طبیعت ایران از دست بدهند، «فداکار خدمت» شناخته می‌شوند و از مزایایی برخوردار می‌شوند. سازمان‌های متولی هم با استفاده از بیمه‌های بی‌نام به کمک داوطلبان می‌روند.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در پاسخ به این پرسش همشهری که «آیا عزمی برای ارائه طرح یا لایحه جدید از سوی این سازمان یا دولت برای اصلاح قانون حمایت بیمه‌ای و قضایی از مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی با هدف مشمول قانون‌شدن داوطلبان حفظ محیط‌زیست وجود ندارد؟ تأکید کرد: هم‌اکنون لایحه یا طرحی در دست ارائه یا تصویب نیست اما سازمان جنگل‌ها و دولت در آینده پس از آسیب‌شناسی این موضوع، خلأهای پیش‌آمده را در قالب پیشنهادهایی برای تکمیل یا اصلاح قانون تصویب‌شده به مجلس ارائه می‌کند.