مرگ در حصر؟

سیاوش فلاح پور_خبرنگار

 توییتی که تنها چند دقیقه پس از انتشار حذف شد، جنجال گسترده‌ای به‌پا کرد؛ حساب کاربری اداره امور زندان‌های عربستان سعودی در توییتر، عصر روز گذشته نوشت: «اخبار مربوط به مرگ شاهزاده محمد بن‌نایف تکذیب می‌شود. ایشان روز گذشته بعد از سکته قلبی فورا به واحد رسیدگی‌های ویژه پزشکی منتقل شده است. کادر پزشکی متخصص به‌طور دائم وضعیت سلامت شاهزاده بن‌نایف را زیرنظر دارد».
محمد بن‌نایف، ولیعهد سابق عربستان سعودی است که تقریبا یک سال پس از پادشاهی سلمان بن‌عبدالعزیز به شکل نامتعارفی از قدرت کنار گذاشته شد تا به این ترتیب راه برای ولیعهدی محمد بن‎سلمان هموار شود. با وجود آنکه بن‌نایف یکی از مهم‌ترین مدیران اجرایی و امنیتی عربستان سعودی به شمار می‌رفت، اما عملا از سال 2017به حاشیه رفته و نامی از وی در هیچ‌یک از مناصب و مناسبت‌های حاکمیتی به چشم نمی‌خورد. البته ماجرا به همین    محدود نماند؛ چرا که از ابتدای‌ماه گذشته بن‌نایف و چهره‌های شاخص دیگری ازجمله احمد‌بن‌عبدالعزیز، آخرین وارث مؤسس پادشاهی عربستان سعودی دستگیر شده‌اند و در اماکن ویژه‌ای زیرنظر سازمان اطلاعات عربستان سعودی نگهداری می‌شوند. علت این فشارها در طول سال‌های گذشته، نگرانی محمد بن‌سلمان و حامیانش از توطئه رقبای سیاسی علیه او و وقوع تحولاتی نظیر کودتا عنوان شده است. در چنین شرایطی، انتشار کوتاه‌مدت توییت اداره امور زندان‌های عربستان، نگرانی‌ها درباره سرنوشت محمد بن‌نایف را دو چندان کرده است.
تمام اینها در حالی است که شبکه العربیه، ساعاتی بعد از انتشار این توییت در خبری فوری مدعی شد حساب توییتر اداره امور زندان‌های عربستان برای ساعاتی توسط افراد ناشناس هک شده است! این شبکه همچنین به نقل از یک منبع در وزارت کشور سعودی اعلام کرد پیگیری‌ها برای شناسایی عاملان رخنه در حساب‌های اینترنتی این سازمان ادامه دارد. حساب توییتری اداره امور زندان‌ها هم در توییتی جداگانه با تأیید این مطلب نوشت: اطلاعاتی که درباره وضعیت سلامت شاهزاده بن‌نایف طی ساعات گذشته در این حساب منتشر شده به کلی کذب است.
سعد الفقیه از چهره‌های شاخص معارض نظام سعودی که ساکن لندن است و گاهی اوقات اطلاعات ویژه‌ای از تحولات داخلی خاندان حاکم بر عربستان منتشر می‌کند در این‌باره نوشت: محمد بن‌سلمان عامدانه می‌خواهد با اهمال در رسیدگی به وضعیت جسمی شاهزاده بن‌نایف، زمینه را برای مرگ طبیعی وی در حصر فراهم کند؛ سناریویی که یادآور رفتار ژنرال سیسی با محمد مرسی، رئیس‌جمهور مخلوع مصر است. اما مخالفین وی در سازمان اطلاعات برای دقایقی توانستند افکار عمومی را از شرایط جسمی وخیم بن‌نایف مطلع کنند؛ امری که دست‌کم هزینه اجرای برنامه‌های بن‌سلمان را بالا می‌برد.
شبکه الجزیره قطر نیز در این‌باره می‌نویسد: بازگشت سریع حساب کاربری اداره امور زندان‌ها تردید‌برانگیز است، چرا که در چنین مواردی بازگرداندن حساب‌های کاربری دست‌کم چند ساعت زمان می‌برد. این نکته، فرضیه داخلی بودن رخنه را در حساب توییتری اداره امور زندان‌ها تقویت می‌کند؛ تلاشی که احتمالا توسط نیروهای همچنان وفادار به شاهزاده بن‌نایف صورت گرفته است.
علاوه بر محمد بن‌نایف، همسر و فرزندان وی نیز دست‌کم طی یک‌ماه گذشته در حصر خانگی به‌سرمی‌برند. به گزارش شبکه الجزیره، خانواده شاهزاده بن‌نایف به شکل جداگانه در خانه‌ای در شهر جده محصور‌ند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در واکنش به حواشی توییت اداره امور زندان‌ها بار دیگر ضمن ابراز نگرانی از سرنوشت زندانیان سیاسی در عربستان سعودی نوشت: مسئولیت هرگونه حادثه‌ای برای زندانیان و چهره‌های محصور متوجه رهبران عربستان و شخص ولیعهد این کشور است. دیده‌بان حقوق بشر ازجمله نهادهای بین‌المللی به‌حساب می‌آید که از سال 2018و بعد از قتل وحشیانه جمال خاشقجی در کنسولگری سعودی در استانبول، فشارهای حقوقی گسترده‌ای را علیه عملکرد محمد بن‌سلمان در زمینه حقوق بشر اعمال کرده است.

   برنامه جدید دولت عربستان؛ از افزایش مالیات تا حذف کمک‌های معیشتی
محمد‌الجدعان، وزیر امور مالی عربستان روز گذشته برنامه جدید دولت این کشور را برای جبران کسری عظیم بودجه در سال میلادی جاری منتشر کرد؛ برنامه‌ای که در صدر آن، افزایش مالیات بر ارزش افزوده تا 15درصد و همچنین قطع بخش عمده کمک‌های معیشتی به کارمندان دولت دیده می‌شود. به گفته الجدعان، هدف از اجرای این برنامه، تامین دست‌کم 3میلیارد دلار منابع برای جبران کسری بودجه دولت است. براساس گزارش بلومبرگ، دولت عربستان تنها در 4‌ماه اول سال 2020، 9میلیارد دلار کسری بودجه داشته است. بحران کرونا، سقوط شدید قیمت نفت به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد دولت عربستان و همچنین هزینه‌های جنگ یمن دلایل اصلی کسری بودجه سنگین این کشور در سال‌جاری بیان شده است. الجدعان پیش از این گفته بود دولت سعودی برای عبور از بحران‌های مالی سال 2020ناچار است تصمیمات سختی را اتخاذ کند. تمام اینها در حالی است که به‌نظر می‌رسد وخیم‌تر شدن بحران مالی عربستان، چشم‌انداز توسعه ولیعهد این کشور، مشهور به برنامه 2030را به‌طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد، تا جایی که براساس گزارش‌های منتشره در رسانه‌های عربی، تمامی پروژه‌های مرتبط با شهر تکنولوژیک نئوم در ساحل دریای سرخ از ابتدای‌ماه میلادی گذشته متوقف شده است.