قرنطینه و افزایش خشونت علیه زنان

فرشته چراغی ـ روزنامه‌نگار

«هلاله» نام یک گل در شهر ماست که با طرح و نقوشی که دارد، نماد زیبایی محسوب می‌شود.
 هلاله قصه‌ ما هم زیباست و نقوش مختلفی بر صورت و بدنش دارد. نقوشی که گاهی خود را با کبودی‌های مختلف نشان می‌دهند و باید تقصیر این کبودی‌ها به گردن بی‌احتیاطی هلاله در بالا رفتن از پله‌ها بیفتد.
در روزهای قرنطینه که هلاله نقش و وظایفش را پر رنگ‌تر ایفا می‌کند، کبودی‌های روی صورت و بدنش هم پر رنگ‌تر شده‌اند و حالا در کنار این نقش و کبودی‌های غلیظ، باید اعتراض‌هایش کم‌رنگ‌تر از هر زمان دیگری باشد.
هلاله در این روزها تنها زنی نیست که شکنجه دوران قرنطینه را تحمل می‌کند، او مثال کوچکی از هزاران زنی است که کابوس‌های زندگی‌شان دو چندان شده و حالا رنج حبس‌شدن در متراژ کوچک جهنم زندگی‌شان را نیز باید تحمل کنند. زنان زیادی در سراسر جهان این روز‌ها باید زیر سقفی بمانند که از آن گریزانند و هوایی را استنشاق کنند که بوی خفگی و خشونت می‌دهد.
هفته‌هاست مقام‌های بلندپایه بسیاری از کشورها، برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا (موسوم به کووید- ۱۹)، ویروسی که حالا بیش از ۳میلیون نفر در جهان به آن مبتلا شده‌اند، راه‌حل قرنطینه را انتخاب کرده‌اند و با تعطیل‌کردن چرخ زندگی و جنب و جوش جهان، انسان‌ها را با شعارهای مختلف به ماندن در خانه تشویق می‌کنند. 
البته در خانه ماندن و اعمال قرنطینه، تنها یک روش تشویقی در قالب درخواست نیست، بلکه در بسیاری از کشور‌ها به‌صورت قوانین سختگیرانه درآمده است که انجام عملی خلاف آن، مجازات‌های سنگین دارد. برای هلاله و هزاران زن دیگر نیز‌ قوانین سختگیرانه‌ای وجود دارد که قانونگذاران آن‌ممکن است برادر، پدر و شوهر باشند.
در این روزهای قرنطینه، تنها زنان از جانب برادر، پدر و یا شوهرشان مورد خشونت قرار نمی‌گیرند بلکه ممکن است کودکی از جانب مادر و حتی خواهرش مورد خشونت، اذیت و آزار جسمی، فشار روانی و روحی نیز قرار بگیرد. پس باید این را دانست که خشونت تنها برای زنان نیست و کودکان و سالمندان نیز در این روزهای قرنطینه، ممکن است قربانی خشونت‌های مختلف باشند، اما تأکید بر مسئله خشونت خانگی در دوران قرنطینه علیه زنان، برای این است که طبق آمارها، زنان بیشترین قربانیان خشونت خانگی هستند و به همین علت باید به مسئله خشونت تحمیلی بر آنها بیشتر پرداخت.
حال‌ در این روزهای قرنطینه که صفحات شبکه‌های اجتماعی مملو از تصویر روزمرگی افرادی شده که در خانه‌های خود حبس شده‌اند و با وجود این می‌رقصند و در کنار خانواده بودن و ماندن را برای نجات جهان با روش‌های مختلف جشن می‌گیرند و از کیک، دست‌ساخته‌ها و کتاب‌های خاک‌خورده‌ای که حالا مشغول خواندن آنها هستند عکس منتشر می‌کنند، کسی از لایه‌های زیرین و نقطه مقابل این تصاویر ویترینی شاد خبری ندارد.
آمارهای رسمی از تشدید میزان خشونت خانگی در دوران قرنطینه خبر می‌دهند، آمارهایی که تنها در قالب چند کلمه و عدد هستند اما ظرفیت گنجاندن درد واقعی و فشار روحی و روانی تحمیل شده به زنان و کودکان در دوران قرنطینه را در خود ندارند. با چند عدد، کار دشواری است که معنای واقعی خشونت را نشان داد زیرا نه می‌توان رنج واقعی را به خواننده منتقل کرد و نه می‌توان حس واقعی قربانیان این خشونت را نشان داد. اما طبق آمارهای رسمی و به گفته بسیاری از مسئولان، میزان خشونت خانگی رشد چشمگیری داشته است.
بسیاری از کشورها از افزایش خشونت خانگی در دوران قرنطینه خبر داده‌اند، برای مثال در کشورهایی همچون فرانسه و هند، تنها در هفته اول اعلام اعمال منع تردد و خروج از خانه، آمار خشونت‌های خانگی به‌ترتیب در فرانسه یک سوم افزایش داشته و در هند آمار این خشونت‌ها دوبرابر شده است.
در برخی کشورها علاوه بر رشد آمار خشونت‌های خانگی، قتل نیز گزارش شده است. در ترکیه از ابتدای قرنطینه تاکنون دست‌کم ۱۰ زن کشته شده‌اند.
افزایش خشونت‌های خانگی تنها مختص به کشور‌های خارجی نیست و باید گفت با توجه به داده آماری مؤسسه مطالعاتی گالوپ(معروف‌ترین مؤسسه نظرسنجی در جهان) در سال ۲۰۱۷ که ایران از لحاظ خشونت در بین ۱۴۲ کشور رتبه اول را به‌دست آورد، باید انتظار افزایش آمار خشونت خانگی در دوران قرنطینه در کشور را داشته باشیم.
بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور، از افزایش 3برابری تماس‌های اختلافات زوجین در قرنطینه با صدای مشاور(۱۴۸۰) خبر داده و گفته است که ۶۰درصد این تماس‌ها مربوط به مشکلات خانوادگی بوده است.
وحیدنیا، مشکلات اقتصادی و بیکاری در دوران کرونا را یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیر‌گذار در افزایش خشونت‌های خانگی می‌داند.
محمود علی‌گو، مدیرکل دفتر آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با بیان اینکه هنوز آمار دقیق تماس‌ها با خط اورژانس اجتماعی (۱۲۳) مشخص نشده است، اما از افزایش تماس‌ها با اورژانس اجتماعی خبر داده و این تماس‌ها را به‌معنای افزایش کودک آزاری و همسرآزاری دانسته است.
در کنار اطلاعات منتشر شده توسط این 2مقام مسئول، حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در گفت‌وگو با ایلنا، با تکذیب موضوع افزایش خشونت خانگی، از نبود «تفاوت معنادار» تغییر آمار خشونت خانگی نسبت به قبل از شیوع کرونا خبر داد.
با استناد به اطلاعات منتشر شده توسط مدیرکل دفتر آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور و مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی و با توجه به خشونت پنهان در کشور (خشونت‌هایی که به شکایت و ثبت نمی‌انجامند)، باید آمار خشونت‌های خانگی را بیشتر دانست و قطعا در این میان اورژانس اجتماعی و نهاد‌های مربوطه، باید فعالیت فشرده‌تری نسبت به قبل داشته باشند تا از بروز خشونت خانگی و اتفاقات ناگوار (قتل و شکنجه) جلوگیری کنند.