روزهای پرکار دیپلماتها
تنشهای اخیر در منطقه، ایران را در کانون تحرکات دیپلماتیک قرار داده است، ترور جنونآمیز سردار سلیمانی توسط آمریکا از یکسو و تحولات پس از آن از سوی دیگر در کنار تحولات مربوط به برجام باعث شده که این روزها رفتوآمدها و تماسهای دیپلماتیک به اوج خود برسد.
امیر قطر و وزیرخارجه پاکستان در 2روز گذشته با یک هدف مشترک یعنی کاهش تنش در منطقه به تهران سفر کردند. امیر قطر در نخستین سفر خود به ایران با رهبر انقلاب و رئیسجمهور دیدار کرد، عمده رایزنیهای امیر قطر بهصورت خصوصی انجام شده اما گمانههایی مبنی بر این وجود دارد که شیخ تمیم بن حمد آلثانی با مأموریتی از طرف رئیسجمهور آمریکا برای کاهش تنش در منطقه به تهران سفر کرده است. فردای روزی که آمریکاییها سردار سلیمانی را در عراق به شهادت رساندند هم وزیر خارجه قطر سرزده به تهران سفر کرده بود. از سوی دیگر عمرانخان، نخستوزیر پاکستان هم به وزیر خارجهاش ماموریت داده بود در تهران برای کاهش تنش تلاش کند.
وزارت امورخارجه پاکستان روز دوشنبه با صدور بیانیهای اعلام کرد: «شاه محمود قریشی» در تهران با «محمدجواد ظریف» همتای ایرانی خود دیدار داشته و طرفین درخصوص روابط دوجانبه، تحولات اخیر منطقه و تنشها میان تهران و واشنگتن گفتوگو کردند. حسن روحانی در دیدار شاهمحمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان با اشاره به شرایط حساس منطقه با تأکید بر اینکه بروز جنگ و تنش در منطقه میتواند بسیار خطرناک باشد، تصریح کرده بود: جمهوری اسلامی ایران ضمن آمادگی کامل برای دفاع از منافع خود، هرگز بهدنبال شعلهور کردن جنگ در منطقه نیست، از اینرو عملیاتی که علیه پایگاه آمریکایی داشتیم در واقع پاسخ به اقدام جنایتکارانه آمریکا بود.
وزیر خارجه پاکستان با تأکید بر اینکه کشورش اجازه نمیدهد که از خاک آن برای تهدید سایر کشورها بهویژه ایران استفاده شود، گفت: پاکستان خود را شریک صلح و ثبات برای جمهوری اسلامی ایران میداند و به هیچ عنوان نمیخواهد شریک مناقشهای باشد که به منطقه و مخصوصا ایران آسیب برساند. وزیران امورخارجه ایران و پاکستان هم درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه، خصوصا کاهش تنش در منطقه خلیجفارس گفتوگو و تبادل نظر کردند. وزیر امورخارجه پاکستان روز گذشته در بدو حضور در ایران، ابتدا به مشهد رفته و بارگاه امام رضا(ع) را زیارت کرده بود و پس از دیدار با مقامات ایرانی رهسپار عربستان شد.
درگذشت سلطانقابوس هم بهانهای بود تا وزیر خارجه ایران 2روز قبل سفری به عمان داشته باشد و با سطان هیثم زمامدار جدید این کشور دیدار کند. ظریف دیروز هم با حضور در سفارت عمان در تهران، دفتر یادبود سلطان فقید آن کشور را امضا کرد. به موازات رایزنیهای حضوری، سران برخی کشورها از جمله اوکراین، سوئد، کانادا و آفریقای جنوبی هم در یکی دو روز گذشته با روحانی در تماس تلفنی رایزنی کردهاند که البته محور عمده این رایزنیها سقوط هواپیمای اوکراینی در آسمان ایران و نیز تحولات برجام بوده است. 3کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان دیروز برای دومینبار در یک هفته اخیر از ایران خواستند به تعهدات خود در برجام که بهدلیل بدعهدی اروپاییها آن را متوقف کرده، بازگردد. از سوی دیگر نخستوزیر ژاپن هم که در یکسال اخیر یک پای میانجیگریهای اخیر در منطقه بوده پس از سفر خردادماه به ایران، یکبار دیگر به منطقه خلیجفارس آمده تا اینبار برای کاهش تنشها از عربستان تلاش کند. ماه گذشته حسن روحانی به توکیو سفر کرد و ملاقاتی با نخستوزیر ژاپن داشت اما ترور سردار سلیمانی مسائل مطرحشده در گفتوگوهای دو طرف را مسکوت گذاشت. نخستوزیر ژاپن امسال با ماموریت میانجیگری از طرف ترامپ به تهران آمده بود و ناظران سفر روحانی به توکیو را نیز در راستای ارسال سیگنال مبنی بر آمادگی ایران برای کاهش تنش با آمریکا ارزیابی میکردند اما ترور سردار سلیمانی ایران و آمریکا را تا آستانه جنگ نظامی پیش برد تا جایی که ترامپ علنا ایران را به حمله نظامی تهدید کرد؛ هرچند پس از شلیک موشکهای سپاه به مقر نیروهای آمریکایی در عراق به یک سخنرانی و تحریم دوباره بخش فلزات ایران بسنده کرد.