نرمش استاندارد به نفع خودروسازان

چندین‌ماه از چانه‌زنی خودروسازان برای تن ندادن به رعایت استانداردهای 85گانه تولید خودرو می‌گذرد و اینک خبرها حاکی از این است که با وجود مقاومت سرسختانه سازمان ملی استاندارد، باز هم زور خودروسازان چربیده و قرار است همچنان اوضاع بر وفق مراد آنها باشد. منصور معظمی، معاون وزیر صنعت به ایرنا گفته است: در هفته گذشته با سازمان ملی استاندارد ایران درباره بازنگری در استانداردهای 85گانه خودرویی توافق شد که به‌زودی از سوی این سازمان اعلام می‌شود. به گفته معظمی، بر پایه این توافق مقرر شده استانداردهایی اجباری شود که خودروسازان قادر به پاس کردن آنها بوده و به نفع مشتریان خودرو و مصرف‌کنندگان باشد.

استانداردسازی صنعت خودروی ایران، قصه پرغصه‌ای است که حداقل در 4دهه اخیر پایان خوشی نداشته است. به گزارش همشهری، حدود یک سال پیش بود که سازمان ملی استاندارد، از افزایش تعداد استانداردهای خودرویی از ۵۵ مورد به ۸۵ مورد رونمایی و اعلام کرد: براساس زمانبندی صورت گرفته، رعایت 61مورد این استانداردها تا ابتدای دی‌ماه 96، 2استاندارد دیگر تا ابتدای تیرماه سال ۱۳۹۷ و ۲۲ مورد استاندارد باقیمانده تا دی‌ماه سال ۱۳۹۷ اجباری خواهد بود و در هر یک از این زمانبندی‌ها، اگر خودرویی نتواند استانداردهای تعیین شده را رعایت کند، با توقف خط تولید روبه‌رو خواهد شد.

آغاز چانه‌زنی خودروسازان

با ابلاغ استانداردهای اجباری 85گانه خودرو در ایران، طبق سابقه شرکت‌های خودروسازی و دست‌اندرکاران این صنعت، چانه‌زنی برای مهلت گرفتن در اجرای این استانداردها به بهانه فراهم نبودن زیرساخت‌ها و صرفه اقتصادی نداشتن این کار آغاز شد و خودروسازان رویه‌ای را که قبلاً  در اجرای برخی استانداردهای ایمنی مانند ترمز ضدقفل، کیسه هوا(ایربگ) و استاندارد آلایندگی یورو4در پیش گرفته بودند در مورد رعایت استانداردهای جدید نیز اتخاذ کردند. چانه‌زنی خودروسازان ادامه داشت تا اینکه در پنجمین همایش بین‌المللی صنعت خودروی ایران، هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو ادعا کرد: «مسئولان بنز و هیوندای هم می‌گویند نمی‌توانیم این استانداردها را پاس کنیم، نمی‌شود خودروهایی که در آلمان و کره تردد می‌کنند نتوانند استانداردهای جدید را پاس کنند، اما ما بتوانیم».

در ادامه، هنوز واکنش‌های طنزآمیز مردم به این موضوع در فضای مجازی تمام نشده بود که محسن صالحی‌نیا، معاون وزیر صنعت پیرو اعتراض خودروسازان درباره استانداردهای ۸۵‌گانه خودرویی گفت: شرایط اجرای برخی از این استانداردها که شامل استانداردهای اختیاری می‌شود، در اروپا هم فراهم نیست؛ بنابراین با سازمان ملی استاندارد هماهنگ شده که استانداردهای مربوط به ایمنی، معادل آخرین استانداردهای روز باشد اما قرار شده در ارتباط با استانداردهای اختیاری، تعادل لازم ایجاد شود که به‌نوعی می‌توان از اصطلاح بازنگری استفاده کرد.

مخالفت قاطعانه استاندارد

در این میان، نیره پیروزبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران واکنش قاطعانه‌ای به این موضوع نشان داد و با تأکید بر تداوم موضع سازمان متبوع خود درباره زمانبندی اجرای استانداردهای خودرویی، اعلام کرد: براساس مصوبه شورای سیاستگذاری خودرو، تمامی واردکنندگان و تولیدکنندگان خودرو موظف به اجرای استانداردهای مذکور، طبق جدول زمانبندی اعلام شده از سوی سازمان ملی استاندارد هستند و سازمان ملی استاندارد هم به‌دلیل اهمیت سلامت و ایمنی مردم، از این موضوع عقب‌نشینی نخواهد کرد.

پیروزبخت با اشاره به اینکه از سال ۲۰۱۴، استانداردهای مورد تأیید سازمان ملل موردپذیرش اتحادیه اروپا  قرار گرفته، تصریح کرد: ملاک سازمان ملی استاندارد ایران نیز همین استانداردهای بین‌المللی است و از سال ۱۳۹۳، موضوع این تغییرات به‌خودروسازان اعلام و درباره برنامه زمانی اجرای این استانداردها توافق شده و این توافق در شورای سیاستگذاری خودرو با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و نمایندگان خودروسازان در سال ۱۳۹۵ مورد تصویب قرار گرفته است.

به گزارش همشهری، خودروسازان ایرانی در مسیر بهانه‌جویی برای شانه خالی کردن از اجرای استانداردهای جدید در سررسید مقرر در حالی رعایت این استانداردها را از توان خودروسازان ردیف اول جهانی نیز خارج می‌دانند که به گفته رئیس سازمان ملی استاندارد، هم‌اکنون تمامی خودروهای تولیدی در اتحادیه اروپا ملزم به رعایت این استانداردها هستند. پیروزبخت معتقد است: «با توجه به تغییرات پرشتاب دنیای خودرو، در ایران نیز باید هر چه سریع‌تر امکان بومی‌سازی این فناوری‌های جدید فراهم شود و از این رهگذر قیمت تمام‌شده خودروها کاهش یابد»؛ اما خودروسازان ما که سال‌هاست با تولید و فروش خودروهای نسل دوم، کسب‌وکار پررونقی داشته‌اند، در شرایطی که دنیا به تولید خودروهای نسل پنجم روی آورده، هنوز هم به‌دنبال خرید زمان برای تداوم تولید خودروهای غیراستاندارد خود هستند؛ هدفی که اگر اظهارات معظمی، معاون وزیر صنعت تحقق پیدا کند و استانداردهای 85گانه بازنگری شود، کاملاً محقق شده و صنعت خودروی ایران همچنان در مسیر تولید خودروهای قدیمی خواهد تاخت.