سیر تا پیاز کشاورزی دهگلان

محمد توفیق مشیرپناهی|  دهگلان- خبرنگار:


4 ماه از سال 98 سپری شده است. فصل بیشترین فعالیت کشاورزی در حوزه باغ و زراعت در این چهار، پنج ماه اول سال است. در میان اخبار گرانی کالاها و مایحتاج عمومی، محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی، پیاز، گندم، هویج و برخی میوه‎ها نیز به چشم می‎خورد. برخی از این محصولات مصرف روزانه دهک‎های پایین جامعه است و گران شدن آن به منزله کاهش قدرت خرید این لایه‎های جامعه است. بیشترین پرسش‎های مردم در مورد سیب‎زمینی بود، محصولی که در زمین‎های کشاورزی قروه، دهگلان، دیواندره، کامیاران و بیجار کشت می‎شود، چرا باید غیرمتعارف گران شود. افت‌و‌خیز قیمت‎های این محصولات در دست کیست و چرا مسئولان جهاد کشاورزی و تعزیرات بر بازار مصرف‌کننده نظارت ندارند؟ 

دهگلان از آب‌و‌هوای معتدل در فصل تابستان برخوردار است و به دلیل تکامل خاک و نبود شوری در آن، زمین‌های کشاورزی این منطقه حاصلخیز است و بستری برای کاشت انواع محصولات باغی و کشاورزی فراهم ساخته، به‎عبارتی دهگلان قطب کشاورزی استان در برخی محصولات است. در ادامه گفت‎وگوی همشهری را با «سید حامداحمدی» رئیس جهاد کشاورزی شهرستان دهگلان می‎خوانید.


دهگلان چه نوع کشت و محصولاتی دارد؟ 

از اراضی منطقه دهگلان حدود 160 هزار هکتار به صورت دیم زیر کشت انواع گندم، جو، آفتابگردان قرار گرفته و همچنین بیش از 18 هزار هکتار از اراضی مناطق مختلف دهگلان در کنار گندم و جو به صورت آبی برای کشت سیب‌زمینی، کلزا، آفتابگردان، خیار، هویج، شبدر، پیاز، ذرت علوفه، هندوانه، کدو، گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز، انواع سبزی و... قرار گرفته است و این آمار و فراوانی محصول بیانگر تلاش کشاورزان، همت مهندسین و بهره‌گیری از علم روز دنیا در زمینه کشاورزی نوین بوده که در اصلاح الگوی کشت‌و‌کار در منطقه تاثیرگذار بوده و رونق کشاورزی را به همراه داشته است. 

بیش از 138 هکتار باغ میوه به صورت دیم و حدود 742 هکتار باغ به صورت آبی در منطقه دهگلان وجود دارد که انواع میوه‌ درختی شامل زردآلو، سیب، گردو، بادام، گیلاس، آلبالو، هلو، انگور در این باغ‌ها وجود دارد که سالانه مقادیر زیادی میوه روانه بازار شهرهای مختلف استان می‌شود. 

همچنین در سال جاری برای دومین سال متوالی، 2 هکتار از اراضی دهگلان زیر کشت زعفران رفت که این مهم در زمینه کشاورزی گام مهمی محسوب می‌شود و به دلیل این‌که عمل‌آوری و میزان درآمد آن نسبت به سایر محصولات مناسب است، موجب علاقه‌مندی کشاورزان به کشت زعفران شده.

 از این رو جهاد کشاورزی دهگلان با آموزش‌های لازم، ارائه تسهیلات کافی و در اختیار قرار دادن پیازچه مرغوب زعفران به کشاورزان سعی در رونق کشاورزی و درآمدزایی برای این قشر جامعه دارد و پیامد‌هایی مانند تحقق اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل شکل زنده به خود می‌گیرد. 

چه مشکلاتی سر راه کشاورزان منطقه است؟

به دلیل ناآگاهی کشاورزان از بیمه کشاورزی و بهره‌مندی از مزایای آن، بسیاری از شرکت‌های بیمه به اجرای تعهدات خود در قبال کشاورزان پایبند نیستند و این امر موجب وارد آمدن خسارات مالی به کشاورزان شده است. 

همچنین در خرید تضمینی(گندم) که از سوی دولت صورت می‌گیرد، شاهد پرداخت نشدن به‌موقع مطالبات کشاورزان از سوی دولت هستیم، به طوری که کشاورزان پس از فروش محصولات خود باید تا ماه‌ها منتظر دریافت بدهی خود از سوی دولت باشند که این امر توان رقابتی و ایجاد بازار فروش را از آنان می‌گیرد. به همین علت دخالت افرادی در خرید و فروش محصولات و صادر کردن آن به استان‎های داخلی کشور و اقلیم کردستان نوسان قیمت‌های این محصول را بازار به‎ وجود آورده است. 

یکی دیگر از مشکلات در بخش کشاورزی رعایت نکردن الگوی صحیح کشت است. اکثر کشاورزان به دلیل ناآشنایی با دانش و علم روز، همچنان به صورت سنتی کشت‌و‌کار انجام می‌دهند که موجب کاهش میزان برداشت، استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و مبارزه غیرعلمی با آفات و سموم می‌شود و پیامدهای جبران‌ناپذیری را برای محیط زیست، کشاورزان و صنعت کشاورزی به همراه دارد.  

راه‎های برون‎رفت از این مشکلات چیست؟

برای این‌که شاهد رشد چشمگیر حوزه کشاورزی و باغی در این منطقه باشیم، نهادهای دولتی باید با همکاری بخش خصوصی زیرساخت‎های متناسب با این بخش را آماده کنند. این منطقه به دلیل وجود دشت‎های حاصلخیز، محصولات کشاورزی و باغی ارگانیک و باکیفیتی تولید می‌کند و با احداث کارخانه آرد و چیپس می‌توان از خروج گندم و سیب‌زمینی به صورت خام‌فروشی جلوگیری کرد و این مهم پیامدهایی مانند اشتغال‌زایی، ایجاد بازار بین‌المللی محصولات باغی و کشاورزی و... دارد و می‌تواند ثبات بازار کشاورزان و کوتاه کردن دست واسطه‌ها را فراهم سازد. 

از دیگر راه‎های برون‎رفت مشکلات برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان است که با این کار میزان آگاهی و علم آنان به کشاورزی نوین افزایش می‌یابد. هدف اصلی این دوره‎های آموزشی آشنا شدن کشاورزان با کشت مکانیزه برای افزایش محصولات کشاورزی، باغی و جالیزی با حداقل امکانات، آب مصرفی کم و جایگزینی محصولات دیگر برای بهره‌وری کافی از منابع طبیعی بوده است. کشت محصولات پاییزه در منطقه بر همین اساس و برای جلوگیری از هدررفتن آب‌های سطحی در فصل‌های بارندگی آغاز شده است. 

‌‌کشت سیب‎زمینی در این شهرستان چه وضعیتی دارد؟

در دهگلان بیش از 4 هزار هکتار زمین کشاورزی زیر کشت سیب‌زمینی است. به طور میانگین از هر هکتار 27 تن سیب‌زمینی برداشت می‌شود. این مهم به دلیل وجود مهندسین کشاورزی و انتقال دانش روز در زمینه مهندسی کشاورزی که شامل مفاهیم اصولی ساعات آبیاری، وجین علف‌های هرز، استفاده به‌موقع از آفت‌کش‌ها و سموم، نحوه و زمان برداشت محصول و... به کشاورزان است.

این میزان برداشت سیب‌زمینی در شهرستان دهگلان بیانگر توانایی و ظرفیت بالای کشاورزی در این منطقه است و نکته قابل مهم برای نگهداری(سردخانه و انبار مناسب) و حمل‌و‌نقل، فروش و حمایت از کشاورزان است که از سوی دولت باید صورت گیرد. لازم است که دولت با حمایت‌های لازم در زمینه تسهیلات بانکی، خرید تضمینی محصول، ایجاد بازار رقابتی و... زمینه ترغیب کشاورزان به کشت بیشتر را فراهم کند. همچنین تنظیم بازار مصرف سیب‌زمینی در دهگلان به صورت فصلی رخ می‎دهد که گاهی شاهد افزایش و کاهش قیمت آن هستیم.

این مشکل به سایر هزینه‌های کشاورزان که شامل مراحل مختلف کاشت تا برداشت، نگهداری و انبار و ثبات بازار فروش است، دامن می‎زند. اساسی‌ترین راه‌حل این مشکلات نیز حمایت همه‌جانبه دولت از کشاورزان است که می‌تواند علاوه بر رونق بازار دست واسطه‌ها را هم از بازار محصولات کشاورزی کوتاه کند. در مورد سایر محصولات کشاورزی نیز می‎توان همین برنامه را اجرا کرد.