روز زمین پاک، سیل و بی‌توجهی به محیط‌زیست

اسدالله افلاکی/دبیر گروه زیست‌بوم

امروز - دوم اردیبهشت برابر با 22آوریل - روزجهانی زمین پاک است؛ روزی برای پاسداشت زمین. همزمان با این روز، دوستداران محیط‌زیست در سراسر جهان طی مراسمی برضرورت حفاظت از تنها سیاره قابل سکونت تأکید می‌کنند.
 پیشینه نا‌مگذاری این روز به سال 1969بازمی‌گردد. در آن سال، جان مک مونل - فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقه‌مند به عرصه دین، علم و صلح - ایده برگزاری روز جهانی زمین پاک را مطرح و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد. در پی آن، اوتانت، دبیر کل وقت سازمان ملل (1971-1962) از ایده مک کونل استقبال کرد و  به این ترتیب، بیست‌و‌دوم آوریل به عنوان روز جهانی زمین پاک نامگذاری شد.
در ایران نیز همزمان با سراسر جهان، هفته زمین پاک که روز اول آن به نام روز زمین پاک نامگذاری شده است، از روز دوم اردیبهشت‌ماه به‌مدت یک هفته در سراسر کشور برپا می‌شود. امسال اما دوستداران محیط‌زیست و زمین، درحالی مراسم روز زمین پاک را برگزار می‌کنند که بی‌توجهی به محیط‌زیست و گرامی نداشتن طبیعت و زمین، تخریب‌های بسیاری را رقم زده و شمار قابل توجهی از شهروندان در استان‌های مختلف خانه و کاشانه و کسب و کار خود را براثر سیل‌های ویرانگر از دست داده‌اند. در واقع سیلاب‌هایی که می‌توانست گره‌ای از معضل خشکسالی‌های پی درپی باز کند براثر دخالت‌های غیرمسئولانه در طبیعت، به‌ویژه تجاوز به حریم و بستر رودخانه‌ها و به‌هم زدن اکوسیستم‌های رودخانه‌ای تبدیل به بلایی خانمان سوز شد.
 روز زمین پاک به ما یادآورمی شود که باید طبیعت را ارج نهیم و گرامی بداریم. اگر امروز گردوغبار نفس شهروندان 23استان را گاه و بی‌گاه به شماره می‌اندازد و گاه آسمان پایتخت را فرا می‌گیرد ناشی از آن است که ما هنوز برای زمین و محیط‌زیست ارزش قائل نیستیم. اگر نزدیک به 2میلیون هکتاراز مجموع 6میلیون هکتار جنگل‌های زاگرسی که بیش از 42درصد آب کشور را تامین می‌کنند براثر پدیده خشکیدگی (زوال) بلوط‌ها تخریب شده به‌دلیل بی‌توجهی به محیط‌زیست است. اگر انبوه زباله‌های رها شده در جنگل‌های شمال، این رویشگاه‌های بی‌نظیر را به محیطی ناخوشایند تبدیل کرده ناشی از بی‌توجهی به محیط‌زیست است. و سرانجام اینکه روز زمین پاک، به تک‌تک ما شهروندان یادآور می‌شود که در قبال زمین و محیط‌زیست مسئولیم و اگر با طبیعت به مهر رفتار نکنیم طبیعت هم با ما به مهر رفتار نخواهد کرد. 
یادمان باشد سیل اخیر، نمونه‌ای از واکنش طبیعت به بی‌مهری ما با طبیعت و محیط‌زیست بود؛ واکنشی که اگر ما رفتارمان را با طبیعت تغییر ندهیم  بدون شک تکرار خواهد شد اما این بار با خساراتی سهمگین‌تر که شاید مجالی برای جبران آن وجود نداشته باشد.