موج‌سواری شایعه‌سازان در هورالعظیم

رضا کربلائی/ روزنامه‌نگار
مردم عصبانی‌ هستند و می‌گویند چرا زندگی‌شان باید زیر آب برود تا مبادا تاسیسات نفتی آسیب ببیند. این روایت زهرا رفیعی، خبرنگار اعزامی همشهری به استان خوزستان است که می‌گوید: مردم فکر می‌کنند عمدا آب به سمت روستاها و شهرهای این استان بحران‌زده هدایت شده تا مبادا به تاسیسات نفتی آسیبی وارد شود. او می‌افزاید: برخی تحت‌تأثیر فیلم‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود قرار گرفته‌اند و حتی در برابر هشدارها مقاومت می‌کنند و اصرار دارند که آب نباید وارد خانه‌هایشان شود و بهتر است سیلاب به سمت هورالعظیم روانه شود.

به گفته خبرنگار همشهری، جو روانی و شایعه باعث شده تا مردم بیشتر حالت عصبی و سردرگمی پیدا کنند و کسی از مسئولان هم در بین مردم دیده نمی‌شود که به این شایعات پاسخ دهد. خبرنگار ما می‌گوید: دست به‌دست شدن برخی فیلم‌ها بین مردم حتی خدمت‌رسانی را در برخی مناطق با اختلال مواجه کرده و در برخی از نقاط شهر سوسنگرد تلاش برای ایجاد یک سیل‌بند ادامه دارد درحالی‌که حجم آب سرریز شده به مناطق درگیر سیل بالاست و حتی در برخی مناطق به بالای 3متر هم رسیده است. او توضیح می‌دهد که مردم توجه جدی به اخطارها و هشدارها نشان نمی‌دهند و حتی از رفتن به اماکن امن تعیین شده خودداری می‌کنند و می‌گویند به جای انتقال سیل‌زده‌ها به پادگان‌های اطراف که حدود 30کیلومتر با شهر سوسنگرد فاصله دارد، بهتر است کمپ‌هایی در نقاط مرتفع شهر برپا شوند تا مردم به آنجا منتقل شوند. خبرنگار همشهری با اشاره به مشارکت جوانان خوزستانی با امدادگران برای امدادرسانی و ایجاد سیل‌بندها گزارش می‌دهد: برخی می‌گویند ابتدا به آنها گفته شده که درصورت تشدید بارش‌ها و سیل، آب به مناطق کشاورزی هدایت می‌شود و خطری خانه‌ها و اموال مردم را تهدید نمی‌کند و حالا می‌گویند باید شهر و روستایشان را ترک کنند که این وضعیت از نظر مردم گرفتار سیل  شایعه و چندان قابل‌قبول نیست و آنها نگران هستند و عصبانی در عین حالی‌که نیروهای سپاه حاضر در منطقه سیل‌زده با حفظ خونسردی مردم را به آرامش دعوت می‌کنند و از آنها خواهش می‌کنند که با امدادگران همکاری کنند و به نقاط امن بروند.

هور‌العظیم، نفت و مردم
جو روانی حاکم بر خدمت‌رسانی به مردم گرفتار در سیل در 24ساعت گذشته پس از آن تشدید و برخی شهروندان خوزستانی را عصبانی کرده که فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی دست به‌دست می‌شود که به شایعه‌ها مبنی بر شکستن عمدی سیل‌بندهای ایجاد شده به‌دست مردم برای جلوگیری از هجوم آب به تاسیسات نفتی واقع در این استان دامن زده است. حتی یکی از شبکه‌های اجتماعی شایعه کرده در بخش ایرانی هورالعظیم ٢۵٠ حلقه چاه نفتی مربوط به میادین آزادگان شمالی و جنوبی، یاران شمالی و جنوبی و... وجود دارد که در شرایط فعلی در محاصره سیل رودخانه کرخه قرار گرفتند.

حضور فرمانده نیروی دریای سپاه
آخرین خبرها از استان بحران‌زده خوزستان این است که فرمانده نیروی دریایی سپاه با حضور در مناطق سیل‌زده استان خوزستان، از نزدیک دستوراتی را درجهت امدادرسانی بیشتر به سیل‌زدگان صادر کرد و در پی این دستور تاکنون تعداد ۱۰۰ فروند قایق تندروی این نیرو برای کمک به مردم سیل‌زده خوزستان به منطقه اعزام شده‌اند. استاندار خوزستان هم در خبری اعلام کرد: در اهواز دبی ورودی آب کارون 3200مترمکعب بر ثانیه است اما مشکلی نیست. به گفته قاسم شریعتی، در شیبان سیل‌بند شکسته شده و دستور تخلیه این شهر به همراه شهر حمیده صادر شده است. براساس یکی از فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی زمین‌های کشاورزی و استخرهای پرورش ماهی که در حریم رودخانه نیستان ایجاد شدند، مانع ادامه مسیر طبیعی آب کرخه به هورالعظیم می‌شوند.

پاسخ نفتی‌ها به شایعه‌ها
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت در واکنش به شایعه‌ها با اشاره به پرشدن بخش عمده مخازن تالاب هورالعظیم، به‌صراحت اعلام کرد که تاسیسات نفت، به هیچ عنوان مانعی برای جریان آب در این تالاب نبوده و نیست. به گزارش شانا، تورج دهقانی بحث‌های مطرح شده مبنی بر ممانعت وزارت نفت از هدایت آب سد کرخه به سمت هورالعظیم را به‌دلیل صیانت از تاسیسات نفتی رد کرد و افزود: هم‌اکنون بخش عمده هورالعظیم پرآب شده و ناگزیر برخی جاده‌های دسترسی تاسیسات نفتی نیز آسیب دیده‌اند، اما با وجود این، شرکت متن به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران، با سازمان‌های فعال در منطقه و شورای تامین و کمیته بحران استان همکاری تمام‌عیاری داشته و حتی این شرکت برای هدایت بهتر آب و کاهش شدت بحران، با همکاری نیروهای تلاشگر نظامی مستقر در منطقه نسبت به تقطیع و انفجار در برخی جاده‌های دسترسی خود اقدام کرده است.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت با بیان اینکه از سیلاب اخیر به‌عنوان «سیلاب هزارساله» یاد می‌شود، ادامه داد: با وجود گستردگی این سیل، تولید و توسعه در غرب کارون بی‌وقفه ادامه دارد، البته در شرایطی سخت و طاقت‌فرسا. دهقانی افزود: شرایط عادی در این منطقه عملیاتی حاکم نیست و تقویت و اصلاح زیرساخت‌ها و ترمیم جاده‌های دسترسی با هدف استمرار تولیدی ایمن و پایدار باید در دستور کار قرار گیرد. نصرالله زارعی، معاون توسعه شرکت مهندسی و توسعه نفت نیز در واکنش به برخی شایعه‌ها گفت: هم‌اکنون همه زیرشاخه‌های منتهی به هورالعظیم با تمامی ظرفیت در جریان است و با هدف تخلیه و توزیع بیشتر آب در هور، محل‌های جدید از دایک‌های تحت هدایت سازمان آب و برق خوزستان و با همکاری ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شکافته شده و همه آب ورودی در مخازن هور در بخش ایرانی توزیع و مدیریت می‌شود و تقریبا به جز مخزن یک، همه ظرفیت هور در مخازن ۲، ۳، ۴ و ۵ آبگیری شده است.

زارعی به احداث سیل‌بند در غرب شهر رفیع نیز اشاره کرد و افزود: پیرو دستور وزیر نفت مبنی بر تداوم همکاری شرکت‌های تابعه در کمک‌رسانی به مناطق سیل‌زده، این شرکت در مسیر انجام مسئولیت‌ اجتماعی و با هدف به حداقل رساندن تبعات سیل برای مردم، در 2هفته گذشته نسبت به احداث این سیل‌بند اقدام کرد.

عبدالله طواف، معاون پشتیبانی منطقه‌ای شرکت مهندسی و توسعه نفت نیز در تشریح وضعیت منطقه عملیاتی شهر رُفَیع و منطقه عملیاتی غرب کارون گفت: همه دستگاه‌ها اعم از شرکت‌های نفتی، شهرداری، وزارت نیرو، سپاه و... دوشادوش یکدیگر و با حداکثر نیرو، امکانات و تجهیزات در صحنه حاضر هستند. به گفته او، 2چاه در منطقه یادآوران دچار آب‌گرفتگی شده بودند که به همت کارکنان نفت، مشکل این دو چاه رفع شد و خوشبختانه هیچ آسیبی به تولید نفت در این مناطق وارد نشده است.

هورالعظیم سیراب شد
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان هم از آبگیری هورالعظیم ایران و عراق تا 2میلیارد مترمکعب خبر داد و گفت: جاده‌های دسترسی داخل تالاب مانع آبگیری تالاب در همه بخش‌ها می‌شود و باید بازگشایی جاده‌ها و یکپارچه‌سازی تالاب هورالعظیم در دستور کار قرار گیرد. احمدرضا لاهیجان‌زاده افزود: در شرایط حاضر، 3 شاخه اصلی و ۱۰ شاخه فرعی رودخانه کرخه وارد هورالعظیم می‌شود. تا صبح روز گذشته ورودی آب از رودخانه کرخه به هورالعظیم ۵۷۰ مترمکعب در ثانیه بود البته با توجه به اینکه دبی‌رودخانه کرخه - که به تازگی رهاسازی شده - ۲۴۰۰ مترمکعب در ثانیه است، پیش‌بینی می‌شود با احتساب مقدار آبی که در مسیر، در دشت پخش می‌شود، در روزهای آینده جریان آب با سرعت ۱۳۰۰ مترمکعب در ثانیه به تالاب هورالعظیم برسد.

او با تأکید بر اینکه هورالعظیم به لحاظ آبگیری در وضعیت نرمال است، اظهار کرد: از آنجا که تالاب ظرفیت پذیرش این حجم آب را به‌طور ناگهانی ندارد (به‌ویژه در حوضچه شماره یک و بخشی از حوضچه شماره2 که ورودی رودخانه به تالاب است بیش از حد ظرفیت پذیرش آب وجود دارد)، آب به سمت عراق هدایت و همه دریچه‌های ارتباطی بین ایران و عراق یا همان دایک‌های مرزی بازگشایی شده است. این دریچه‌ها می‌تواند حجم زیادی از آب را به بخش عراقی انتقال دهد. مدیرکل محیط‌زیست استان خوزستان با اشاره به اینکه همه راه‌های ارتباطی بین مخازن هورالعظیم از شماره یک‌تا‌5 باز شده است تا آب وارد شده در کل هورالعظیم پخش شود، در پاسخ به این پرسش که آیا مانعی در مسیر آبگیری تالاب هورالعظیم وجود دارد؟ تصریح کرد: موانع عمدتاً جاده‌های دسترسی داخل تالاب است که بخشی از آنها مربوط به زمان جنگ تحمیلی و بخشی هم مربوط به فعالیت‌های نفتی است البته از حدود 3‌سال پیش حدود ۲۳۰ کالورت یا زیرآبگذر به همراه ۳۹ پل در این جاده‌ها احداث شده و تا حد امکان ارتباطات آبی برقرار شده است اما تالاب همچنان به راه‌های ارتباطی بیشتر نیاز دارد.

انتقال آب به سمت عراق
لاهیجان‌زاده در پاسخ به این پرسش که هم‌اکنون حجم آب تالاب هورالعظیم چه میزان است؟ با اشاره به اینکه بخش عراقی تالاب هورالعظیم هم پرآب شده است، گفت: محاسبه حجم آب هم‌اکنون دشوار است اما به‌احتمال قوی بیش از 2میلیارد مترمکعب آب در دو بخش عراق و ایران هورالعظیم وجود دارد. حجم آب بسیاری از سمت ایران وارد بخش عراقی هورالعظیم شده است. البته از دجله عراق هم آب وارد تالاب شده است. هم‌اکنون بخش عراقی تالاب گنجایش ندارد و آب به رودخانه دجله راه پیدا کرده است و از طریق اروند به سمت خلیج‌فارس تخلیه می‌شود.

او به این پرسش که آیا میزان آب انتقال یافته از سمت ایران به عراق مشخص است، پاسخ مثبت داد و گفت: عدد آب‌های انتقالی به بخش عراقی مشخص است اما به‌دلیل مشغله زیاد نیروهای محیط‌زیست و سایر نهادهای متولی آب، امکان ارائه عدد دقیق وجود ندارد.


مکث

وزارت نفت جان و مال مردم را اولویت نخست می‌داند


کسری نوری، مدیر کل روابط عمومی وزارت نفت در گفت وگو با همشهری اعلام کرد: وزارت نفت هیچ مخالفتی با تصمیم ستاد مدیریت بحران کشور ندارد و این وزارتخانه به هیچ عنوان حفظ تاسیسات نفتی را بر جان و مال شهروندان خوزستانی ترجیح نمی‌دهد. وی افزود: شایعاتی که این روزها توسط برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی تحت تاثیر برخی شانتاژ‌ها و در راستای تشویش اذهان عمومی صورت می‌گیرد، هرگز تایید نمی‌شود و تمامی مردم خوزستان و مقامات استانی از نزدیک شاهد هستند که برابر دستور وزیر نفت، شرکت‌های نفتی تمام امکانات و تجهیزات خود را برای امدادرسانی به سیل‌زدگان به کار گرفته و همواره در کنار مردم هستند.