یادگارها‌ی جنگ بر پیکر بهبهان

ستاره حجتی/خبرنگار

پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته برای جبران عقب‌ماندگی‌ها و خسارت‌های ناشی از جنگ تحمیلی در مناطق جنگ‌زده در برنامه ششم توسعه ذیل ماده 112 تعریف می‌شود. شهریور امسال ستاد کل نیروهای مسلح در نامه‌ای خطاب به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، مناطق مورد نظر در موضوع ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم را تعیین و پس از آن به استان‌ها اعلام کرد. اما در میان شهرهای مشمول این قانون نام بهبهان به چشم نمی‌خورد. این در حالی است که این شهر نه فقط در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق متحمل خسارت‌های مالی و جانی شهروندانش شد، بلکه میزبان تعداد زیادی از جنگ‌زده‌های جنوب غرب کشور هم بوده است. جنگ‌زده‌هایی که در روزهای مصیبت و بلا این شهر را با همه سخاوت و مهربانی‌اش به عنوان شهر و خانه خود پذیرفتند و اکنون ساکن آن هستند. از زمان ابلاغ این نامه فعالان اجتماعی بهبهان در تلاش و رایزنی برای قرار گرفتن بهبهان در ذیل این قانون هستند؛ قانونی که به واسطه اثرگذاری بر بودجه شهرستانی، می‌تواند در توسعه، به‌ویژه توسعه روستاها، اثرگذار باشد.  
تلاش استاندار خوزستان هم فقط منجر به این شده است که همه خوزستان به واسطه بدی آب‌و‌هوا مشمول بند یک این قانون شود. 

کل خوزستان؛ زیرمجموعه بند یک
استاندار خوزستان که خود زاده بهبهان است دراین باره به همشهری می‌گوید: با رایزنی انجام شده توانستیم همه خوزستان و از جمله بهبهان را درشمول بند یک ماده 68 خدمات کشوری در آوریم.  غلامرضا شریعتی می‌افزاید: طبق بند یک این ماده در مناطق کمتر توسعه‌یافته و دارای بدی آب‌و‌هوا، صاحبان مشاغل تخصصی که شاغلان آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر باشند تا 25 درصد حقوق ثابت و سایر مشاغل تا 20 درصد حقوق ثابت، افزایش حقوق دریافت می‌کنند.
 بهبهان از شمول این قانون، که در هر دوره 5 ساله و برای هر برنامه به تصویب هیات وزیران می‌رسد، جامانده بود. با رایزنی‌های صورت‌گرفته، این نگرانی رفع شد و حالا بهبهان هم ذیل این قانون قرار می‌گیرد.  استاندار خوزستان اما درباره سایر بخش‌های ماده 112 توضیحی نمی‌دهد؛ بخش‌هایی که به نظر تحققش برای بهبهان می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات باشد. 

درخواست فعالان اجتماعی چیست؟
محمد داس‌مه، فعال اجتماعی و وکیل پایه یک دادگستری، به همشهری می‌گوید: آنچه استاندار خوزستان توضیح داده مربوط به بخش حقوق کارکنان دولت است، اما آنچه ما پیگیری می‌کردیم تحت پوشش قرار گرفتن بهبهان ذیل قانون جبران عقب‌ماندگی‌های مناطق عملیاتی دفاع مقدس است. بهبهان در این بخش پذیرفته نشده است. این قانون، بندهای فرعی هم دارد. 
برای مثال یکی از بندهای فرعی، افزایش حقوق معلمان این مناطق است که البته استاندار با پیگیری از معاونت حقوقی مجلس این بخش را مشمول همه مناطق خوزستان کرد. با این وجود کلیت این قانون که بهبهان ذیل آن قرار نمی‌گیرد، ارتباط مستقیم با توسعه شهرستان پیدا می‌کند و با بودجه سر و کار دارد. 
او ادامه می‌دهد: بهبهان منطقه جنگی بوده و دردوران هشت سال دفاع مقدس متحمل خسارت شده است و برای این موضوع مستندهای زیادی وجود دارد. ما موشک‌باران را تجربه کرده‌ایم. 

علاوه بر اصابت موشک به پالایشگاه، 74 شهید معلم و دانش‌آموز در نتیجه اصابت موشک به مدرسه داریم. همچنین با اصابت موشک به بازار تره‌بار و ماهی بهبهان 1100 شهید به جای ماند. بهبهان به شهر سرداران شهید هم مشهور است. این‌ها شواهد مستقیم جنگ در این منطقه است. 
همچنین بخش زیادی از جنگ‌زده‌ها در ابتدای جنگ دربهبهان اسکان پیدا کردند و امروز تعداد زیادی از این مناطق به شکل روستا درآمده است که اتفاقا روزنامه همشهری گزارش مبسوطی از شرایط فعلی سکونت اسکان‌داده‌های پس از جنگ در اردوگاه‌‌‌های سابق و روستاهای فعلی تهیه کرد. بنابراین سهم این افراد از توسعه و نیاز به جبران خسارت‌ باید در نظر گرفته شود. 
داس‌مه می‌گوید: شکی نیست دزفول، آبادن، ماهشهر و غیره مورد حمله مستقیم قرار گرفته بودند، اما مستندهای جنگ که حتی نیم ‌قرن هم از آن نگذشته است، قابل انکار نیست و بهبهان هم مورد این حمله‌ها قرار گرفته.
 همچنین در آن زمان، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل و شورای امنیت ارسال کرد که در آن حمله‌های موشکی بهبهان را قید و از آن به عنوان حمله‌ای غیر انسانی یاد می‌کند. امام‌ خمینی (ره) هم پس از حمله موشکی صدام به مدرسه راهنمایی پیروز بهبهان این شهر را مظلوم و قربانی‌شده خوانده بودند. همه شواهد نشان می‌دهد که نبود بهبهان دراین فهرست غیرمنطقی است. 

بغض بهبهان
بی‌بی‌فاطمه یکی از شهروندان بهبهانی است که اتفاقا روزهای جنگ را هم به یاد دارد. نام جنگ که می‌آید، بغض در گلویش می‌شکند و می‌گوید: آن زمان در خانه بهبهانی‌ها به روی جنگ‌زده‌ها باز بود. در خانه‌های خودمان پذیرای آنها شدیم. خدا برای کشور نیاورد، اما لازم باشد باز هم این کار را می‌کنیم. بهبهانی‌ها هم شهید و کشته دادند. بچه‌هایمان را فدا کردیم. حالا هم نباید ما را فراموش کنند. 
با وجود آنچه گفته شد، اما در نامه ابلاغی ستاد کل نیروهای مسلح در شهریور امسال، مناطق جنگی دردوران دفاع مقدس شامل آذربایجان غربی (اشنویه، پیرانشهر و سردشت)، کردستان
 (بانه، مریوان و سرآباد)، کرمانشاه (اورامانات، پاوه، نوسود، باینگان، تازه‌آباد، ازگله، سرپل ذهاب و قصرشیرین)، ایلام (ایوان، ایلام، صالح آباد، ملک‌شاهی، مهران، دهلران و موسیان)، خوزستان (اندیمشک، دزفول، شوش، هفت‌تپه، سوسنگرد، بستان، حمیدیه، هویزه، اهواز، خرمشهر، آبادان، شادگان، اروندکنار، بندر امام‌ خمینی (ره)، ماهشهر و هندیجان) و بوشهر
 (بندر دیلم، بندر گناوه، جزیره خارگ و بندر بوشهر) معین شده است. 

همچنین به موجب این نامه مناطق امنیتی درگیر در دوران دفاع مقدس هم استان آذربایجان‌ غربی (سلماس، ارومیه، اشنویه، نقده، مهاباد، پیرانشهر، شاهین‌دژ، بوکان، سردشت و تکاب)، کردستان (سقز، بانه، دیوان‌دره، سنندج، کامیاران، مریوان و سروآباد)، کرمانشاه (اورامانات، نوسود، پاوه، جوانرود، تازه‌آباد، ازگله، کرند، گهواره، روانسر، باینگان، کوزران و اسلام‌آباد برای یک ماه تهاجم منافقین در عملیات مرصاد) و سیستان‌ و ‌بلوچستان (زابل، زاهدان، پیشین، سراوان، جالق، خاش، ایرانشهر، پزمان، نیک‌شهر و نصرت‌آباد) معین شده است که نام بهبهان در هیچ یک از 2 فهرست به چشم نمی‌آید. 
شاید برخی از مدیران، حادثه موشکی مدرسه پیروز را فراموش کرده‌اند، اما آبان خونین 62 برای شهروندان بهبهان فراموش‌نشدنی است. 4 آبان 1362، 74 دانش‌آموز و معلم در مدرسه‌ای راهنمایی به شهادت رسیدند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، که در آن زمان رئیس‌ جمهوری بودند، در دیدار با دانش‌آموز مجروح مدرسه پیروز روایتی از امام خمینی (ره) نقل کرده بودند که: «آن شب که حادثه بهبهان اتفاق افتاده بود ما در اتاقی نشسته بودیم. امام خمینی (ره) تشریف آوردند و اولین حرفشان اشاره به حادثه بهبهان بود. او برای فرزند خویش گریه نکرد. اما برای این بچه‌های مردم بارها گریه کرده است.»

ماده 112 چیست؟
طبق ماده ۱۱۲ قانون برنامه ششم توسعه، برای جبران عقب‌ماندگی‌های استان‌های مناطق عملیاتی دفاع مقدس:
1- ستاد کل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام کند.

2- سازمان موظف است ارزیابی جامعی از وضعیت توسعه‌یافتگی زیرساخت‌های این مناطق را تا سطح شهرستان تهیه کند.

3- دولت موظف است ردیف متمرکزی را در قوانین بودجه سنواتی به‌ جبران عقب‌ماندگی‌ها و ارتقای شاخص‌های برخورداری مناطق موضوع این ماده اختصاص دهد به‌گونه‌ای که این شاخص‌ها سالانه 10 ‌درصد افزایش یافته و به سطح متوسط شهرستان‌های برخوردار کشور برسد. 

4- دولت موظف است از سال اول اجرای این قانون در قالب قرارداد ۱۹۷۵ میلادی (موضوع قانون عهدنامه مربوط به مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق مصوب ۲۹/۲/۱۳۵۵) و قوانین مربوطه و در قالب بودجه سنواتی، حداقل سالانه 25 درصد نسبت به لایروبی اروندرود و توسعه سواحل آن اقدام کند به‌طوری‌که در پایان 4 سال به اتمام برسد. 

5- سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است اعتبار لازم را برای اعمال سقف فوق‌العاده‌ پیش‌بینی شده در بند (۱)‌ ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارکنان شاغل در این مناطق از سال اول اجرای قانون برنامه تأمین و اعمال کند.

6-  سازمان اداری و استخدامی کشور مکلفند به صدور احکام پرداخت مزایای شاغلان مناطق عملیاتی دفاع مقدس برابر جداول و ضوابط ابلاغی سال ۱۳۷۶ سازمان امور اداری و استخدامی کشور از سال دوم اجرای قانون برنامه اقدام کند.