دردسرهای مسلمانی در چین

جواد نصرتی/ خبرنگار
نایب‌رئیس کمیته مبارزه با تبعیض سازمان ملل با انتقاد شدید از رفتار دولت چین با اقلیت مسلمان اویغور اعلام کرد که بیش از یک میلیون نفر در منتهی‌الیه غربی چین در بازداشتگاه‌های مخفی نگهداری می‌شوند.

به گزارش الجزیره، گی مک‌دوگال این صحبت‌ها را در جلسه بررسی عملکرد حقوق‌بشری چین در کمیته حذف تبعیض در دفتر سازمان ملل در ژنو سوئیس مطرح کرد. مک دوگال در ابتدای نشست این کمیته دو روزه درباره دستگیری اویغورها و دیگر اقلیت‌های مسلمان در چین «عمیقا ابراز نگرانی» کرد و گفت که این دستگیری‌های گسترده، منطقه خودمختار اویغور (سین‌کیانگ) را به چیزی شبیه یک کمپ عظیم و مخفی بازداشت تبدیل کرده و می‌توان این منطقه را «منطقه حقوق ممنوع» خواند.او همچنین گفت: «نزدیک به 2میلیون نفر دیگر برای آموزش‌های سیاسی و فرهنگی به کمپ‌های بازآموزی (اجباری) منتقل شده‌اند.»هیئت 50نفره چین در این جلسه اظهارنظری در این‌باره نکرد.

چین می‌گوید که سین‌کیانگ با تهدیدهای امنیتی جدی و همینطور شورشی‌ها و جدایی‌طلب‌هایی که برای حملات خود در حال برنامه‌ریزی هستند مواجه است. براساس اعلام دولت، برنامه دیگر این جدایی‌طلبان افزایش شکاف و تنش‌ها بین مسلمانان اویغور که این منطقه را خانه خود می‌خوانند و نژاد چینی هان است.

یو جیان‌هوا نماینده چین در دفتر سازمان ملل در ژنو، پیش از شروع جلسات روز جمعه گفت که کشورش برای تحقق برابری و همبستگی میان تمامی گروه‌های قومی تلاش می‌کند.

مسئول هیأت چینی همچنین به موارد زیادی ازجمله پیشرفت اقتصادی و افزایش استانداردهای زندگی اشاره کرد. جلسه بررسی عملکرد چین روز دوشنبه ادامه می‌یابد و نتیجه جلسه بعدا اعلام خواهد شد.


اعداد متفاوت

این نخستین‌بار است که یک سازمان بین‌المللی چنین واضح از برخوردهایی در این سطح خبر می‌دهد و چنین اعداد متحیرکننده‌ای را مطرح می‌کند.

پیش از صحبت‌های مک‌دوگال سازمان‌های حقوق‌بشری با احتیاط درباره آمار بازداشت‌شدگان و مسلمانانی که زیر نظارت مستقیم دولت قرار دارند صحبت می‌کردند. پیش از این البته شبکه مدافعان حقوق بشر چین هم با اعداد بزرگی به دستگیرشدگان و افرادی که به بازآموزی اجباری فرستاده می‌شوند اشاره کرده بود.آمارهایی که دیگر گروه‌ها ارائه داده‌اند اما به‌شدت پایین‌تر است؛ دیده‌بان حقوق بشر پیش‌تر اعلام کرده بود که «ده‌ها هزار نفر» در مراکز آموزش سیاسی به‌سرمی‌برند درحالی‌که سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی نوشته بود که «دست‌کم ده‌ها هزار نفر ‌و براساس برخی تخمین‌ها صدها هزار نفر» از اویغورها بازداشت شده‌اند.

به گزارش گاردین، براساس گزارشی که در ‌ماه جولای منتشر شد، از هر 5دستگیری در سال گذشته میلادی در چین، یک مورد در منطقه اویغور یا همان سین‌کیانگ بوده است. سین‌کیانگ، نزدیک به 22میلیون نفر جمیعت دارد که نزدیک به بیش از نیمی از آنها از مسلمانان اویغور هستند.این منطقه، از سال2016 به‌شدت تحت مراقبت‌های امنیتی دولت قرار دارد و عملا به یک ایالت پلیسی تبدیل شده است. از آن زمان استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای کنترل ساکنان منطقه سین‌کیانگ به‌شدت افزایش یافته است. بسیاری از دستگیری‌ها با استفاده از همین فناوری انجام می‌شود و بازداشت‌شدگان به مراکز بازآموزی فرستاده می‌شوند. خبرنگاران سایت بازفید در سال2017 موفق به بازدید از یکی از همین مراکز شدند و در گزارش خود به نقل از یکی از ساکنان محلی نوشتند که بسیاری از افرادی که به این مراکز فرستاده می‌شوند هرگز از آن خارج نمی‌شوند؛ «مردم در داخل این ساختمان ناپدید می‌شوند.»یکی از کارشناسان مسائل این منطقه هم در گفت‌وگویی با سایت گلوب‌اندمیل کانادا گفته است که این مراکز بازآموزی، «روشی سازمان‌یافته برای ناپدید شدن اجباری» افراد هستند.چین به‌شدت به ارتباط‌های خارجی مسلمانان این منطقه حساسیت دارد و اخیرا بیش از 100دانشجو را که از کشورهایی مانند مصر و ترکیه بازگشته‌اند بازداشت کرده. شرایط نگهداری این بازداشت‌شدگان چنان مصیبت‌بار بوده است که تعدادی از آنها جان خود را از دست داده‌اند.

دولت چین، برای مسلمانانی هم که در مراسم پیش روی حج به عربستان سعودی سفر می‌کنند تدابیر امنیتی خاصی درنظر گرفته است و به تمام حاجیان ردیاب‌های جی‌پی‌اس وصل می‌کند. به گزارش بیزینس اینسایدر، نصب این ردیاب‌ها روی حدود 12هزار حاجی چینی، بخشی از برنامه نظارت و گسترده دولت چین است.