شورا
اعضای شورای شهر تهران نسبت به تبعات افزایش آلاینده‌ها هشدار دادند و خواستار اجرای قانون هوای پاک شدند
دفاع از حق نفس
زینب زینال‌زاده- خبر‌نگار
جلسه شورای شهر روز گذشته به ریاست محسن هاشمی رفسنجانی در حالی برگزار شد که بررسی گزارش حسابرسی سازمان بهشت‌زهرا و معاونت فنی و عمران شهرداری تهران برای سال مالی1393 در دستور کار اعضا قرار داشت و در نهایت هم تصویب شدند. اما زمان اصلی جلسه به موضوع اوج‌گرفتن آلودگی هوا طی روزهای اخیر در پایتخت اختصاص داده شد و اعضای پارلمان شهری هم تذکراتی را به مسئولان ذیربط دادند.
به گزارش همشهری، تذکرات اعضای شورای شهر تهران دیروز در حالی مطرح شد که شاخص کیفیت هوای پایتخت روی عدد154بود. در این بین، برخی اعضای شورا ازجمله محسن هاشمی و زهرا نژادبهرام به اجرای ضروری قانون هوای پاک اشاره کردند؛ قانونی که تابستان سال1396به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و مهم‌ترین سند بالادستی کشور درباره آلودگی هوا به شمار می‌رود و به‌عنوان «قانون نفس» هم شناخته می‌شود. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز دیروز در نشست بررسی مدیریت مصرف سوخت زمستانی کشور به اهمیت این قانون اشاره کرد و از استانداران خواست تا بند به بند قانون هوای پاک را اجرا کنند. او با بیان اینکه مردم بحق نگران هستند و شاخص‌های آلاینده‌های هوا بالاست و این آلاینده‌ها موجب بروز بیماری‌ها و افزایش اضطراب و نگرانی مردم می‌شود، گفت: «اجرای این قانون می‌تواند کمک کند تا بتوانیم این مراحل را پشت سر بگذاریم. حتما باید برای تردد کامیون‌های دودزا، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌هایی که مطابق با استانداردها نبوده و معاینه فنی ندارند، ممنوعیت ایجاد شود. او اضافه کرد: «استان‌ها، اولویت‌بندی مصرف سوخت شهرستان‌های خود را براساس آلودگی هوا تعیین کنند، چراکه عمده آلودگی‌ها در کلانشهرهاست.» رحمانی‌فضلی به هماهنگی دادستان‌های کل کشور با وزارتخانه‌های نفت و نیرو در راستای مصرف مازوت در نیروگاه‌ها تأکید کرد و گفت: «در شرایط بسیار خاصی هستیم؛ به هرحال درصورتی که امکان مصرف سوخت نداشته باشیم، نیروگاه تعطیل می‌شود و در این صورت خاموشی خواهیم داشت که تبعات زیادی به‌دنبال دارد که یا باید این شرایط را بپذیریم و یا اینکه در برخی مناطق با ملاحظات زیست‌محیطی و رعایت شاخص‌هایی که محیط‌زیست و وزارت نفت داده است، بتوانیم از سوخت مازوت استفاده کنیم که این مسئله هم باید در کارگروه‌های مدیریت مصرف سوخت استان‌ها بررسی شود و دادستان‌ها با آن کارگروه هماهنگ شوند و به‌گونه‌ای نباشد که با مشکلات بیشتری مواجه شویم. البته وزیر نفت تأکید کردند که در هیچ نیروگاهی در استان تهران و البرز، مازوت مصرف نمی‌شود.»
دیروز محسن هاشمی رفسنجانی در صحن شورا صحبت‌هایش را با 2پیام تسلیت به‌مناسبت نخستین سالگرد شهادت سردار حاج‌قاسم سلیمانی و درگذشت آیت‌الله مصباح‌یزدی شروع کرد و به موضوع آلودگی هوا که این روزها به یک معضل بزرگ پایتخت تبدیل شده، اشاره کرد و گفت: «براساس بررسی‌های به عمل آمده توسط کمیسیون تخصصی محیط‌زیست شورای شهر تهران، استفاده از سوخت‌های پرگوگرد در صنایع، نیروگاه‌ها و فعالیت برخی مشاغل آلاینده تأثیرات جدی در تشدید آلودگی هوای تهران در هفته‌های اخیر داشته‌اند و غلظت دی‌اکسید گوگرد در تهران دو‌برابر شده است.» او ادامه داد: «متأسفانه اطلاعات دقیقی از میزان مصرف مواد آلاینده مانند مازوت، گازوئیل و... در اختیار اعضای شورا قرار نمی‌گیرد و مدیریت شهری هم اختیاری برای ایجاد محدودیت و کنترل آنها ندارد و با وجود درخواست‌ها و تذکرات مکرر، هنوز از سوی مسئولان مربوطه تصمیم لازم برای کاهش سوخت‌های پرگوگرد در صنایع و نیروگاه‌ها گرفته نشده است.»
او تأکید کرد: «امیدواریم در شرایطی که تلفات کرونا در تهران با موافقت دیرهنگام محدودیت‌های درخواست‌شده توسط شورای شهر ظرف یک ماه از 200نفر به 20نفرکاهش پیدا کرده، این کاهش با افزایش قربانیان آلودگی هوا به‌خصوص در بیماران، سالمندان و کودکان جبران نشود.» او به اهمیت توسعه حمل‌ونقل عمومی هم گریزی زد و گفت: «در چنین شرایط نامساعد جوی، توسعه حمل‌ونقل عمومی هنوز بهترین و مؤثرترین راهکار برای کاهش آلودگی هواست و به همین دلیل امیدواریم اعتبارات مورد نیاز و قانونی توسعه حمل‌ونقل عمومی هر‌چه زودتر محقق شود. از طرفی اجرای قانون هوای پاک و نیز کاهش مصرف سوخت مدنظر همه دست‌اندر‌کاران قرار بگیرد تا شاهد هوای پاک در تهران باشیم.»
دادستانی و کمیسیون اصل۹۰ به بحث آلودگی هوا ورود کنند
سید‌آرش حسینی میلانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای اسلامی شهر تهران هم روز گذشته در صحن شورا به‌دلیل تأخیر در ارسال 2لایحه مهم «ساختمان سبز» و «تشکیل صندوق محیط‌زیست و توسعه حمل‌ونقل عمومی» به شهرداری تذکر داد و گفت: «اهمیت لایحه ساختمان سبز، این است که اگر ما ساختمان‌های اینچنینی داشته باشیم، میزان مصرف برق و انرژی کاهش می‌یابد و فشار کمتری به نیروگاه‌ها وارد می‌شود؛ بنابراین با توجه به تهیه پیش‌‌نویس 2لایحه مذکور توسط معاونت‌های تخصصی مربوطه، شهرداری فرصت یک‌ماهه دارد تا آنها را به شورا ارسال کند.»
به‌گفته این عضو شورای شهر در روزهای اخیر افزایش ۳۰درصدی مصرف گاز و پدیده مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اطراف تهران، به‌عنوان یک ریسک مهم محیط‌زیستی آشکار شده است: «دادستان به‌عنوان مدعی‌العموم باید حقوق عامه را پیگیری کند و بحث مازوت‌سوزی را به شکل شفاف مورد رسیدگی قرار دهد. همچنین از کمیسیون اصل۹۰ مجلس هم می‌خواهیم به موضوع آلودگی هوا ورود کرده و این موضوع را نه فقط در تهران بلکه در کشور و سایر شهرها پیگیری کند.»
تصمیم‌گیری دیرهنگام به سلامت مردم آسیب می‌زند
زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران هم در واکنش به افزایش میزان آلودگی هوای تهران در روزهای اخیر گفت که این روزها تهران از استفاده بی‌رویه منابع انرژی مانند بنزین، گازوئیل، نفت، گاز و مازوت رنج می‌برد. او ادامه داد: «در چنین شرایطی قطعا باید رویه‌ها در این زمینه تغییر کند و انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق استفاده و جایگزین سوخت‌های فسیلی شوند. از استاندار و دولت گلایه دارم که چرا با وجود گزارش‌های هواشناسی و داده‌های علمی که حاکی از پایداری هوا و تشدید اینورژن بیش از گذشته بوده و این مسئله ضرورت توقف فعالیت‌ها را می‌طلبد، اما هنوز اتفاقی رخ نداده است.» وی تأکید کرد که باید متوجه آثار تصمیم‌گیری دیرهنگام باشیم چراکه تعلل در این کار به سلامت مردم آسیب می‌زند.
صیانت از حق حیات شهروندان توسط 3قوا
در جلسه روز گذشته پارلمان شهری، مجید‌فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران هم با بیان اینکه سالانه هزاران ایرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند، گفت: «هفته گذشته شاخص آلودگی هوای تهران هر روز در وضعیت قرمز و بالای 140 بوده است. هم‌اکنون این شاخص روی عدد152 قرار دارد و همین روزهاست که احتمال رسیدن آن به بالای 160 و شرایط بسیار خطرناک وجود دارد. در شرایط جدید همه آمارها نشان می‌دهد که حدود 60درصد آلودگی هوای شهر و استان تهران به‌دلیل سوخت مازوت در صنایع و نیروگاه‌های اطراف تهران از یک‌سو و سوخت گازوئیل در خودروهای دیزلی و کامیون‌ها از سوی دیگر است.» به‌گفته او، مازوت به‌دلیل دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق، آلوده‌ترین سوخت فسیلی و مقدار سولفور موجود در گازوئیل هم بیش از 20برابر مجاز و بالای 1000 است. او افزود: «بنابراین مدیریت کاهش آلودگی هوا نیازمند عزم جدی سران 3قوه قضاییه، مجریه و مقننه است و درخواست می‌کنم با تشکیل جلسه فوری تصمیم عاجل برای صیانت از سلامت و حق حیات شهروندان گرفته شود. همچنین از حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، ریاست قوه قضاییه می‌خواهم با ورود به مسئله آلودگی هوا اجازه ندهد با حکم احدی از مسئولان سلامت شهروندان به خطر بیفتد.»
اجرای قانون هوای پاک
زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورای اسلامی شهر تهران هم به افزایش میزان آلودگی هوای تهران واکنش نشان داد و گفت در وضعیتی که به واسطه شرایط کرونایی، مدارس، دانشگاه‌ها و حتی ادارات با 50درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند، ادامه چنین روندی و بروز این میزان آلودگی برای شهروندان شهر تهران غیرقابل پذیرش است.
او ادامه داد: «نامه‌ای به عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط‌زیست، که براساس قانون مسئولیت هوای پاک را بر عهده دارد، نوشته و درخواست کرده‌ام در اسرع وقت نسبت به قطع مصرف سوخت مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌های اطراف شهر تهران مساعدت کند.» او در این نامه خواسته است تا قانون هوای پاک به‌درستی اجرا شود.
تصویب یک فوریت لایحه عبور ایمن از پل‌های عابرپیاده
در جلسه روز گذشته پارلمان شهری، اعضای شورای شهر یک فوریت طرح «الزام شهرداری به ارائه لایحه عبور ایمن شهروندان از پل‌های عابرپیاده شهر تهران» را با 16رأی تصویب کردند. این طرح توسط علی اعطا، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در صحن شورا ارائه شد و وی در ضرورت تصویب یک فوریت آن گفت: «مجموعه ضوابطی که برای پل‌های عابرپیاده، ازجمله نصب تابلوهای تبلیغاتی، موضوعات جداره‌های پل‌ها، مسیرهای دسترسی مانند پله‌هایی که به پل منتهی می‌شود و روشنایی پل‌ها، ایمنی کافی برای شهروندان را ایجاد نمی‌کند و همواره با نارضایتی شهروندان مواجه هستیم. همچنین در برخی موارد از پل‌های عابرپیاده به‌دلیل اینکه دو طرف تابلوهای تبلیغاتی نصب شده‌اند و روشنایی کافی وجود ندارد، به تونل وحشت تعبیر شده است. یک فوریت این طرح از این منظر است که این مطالبه‌مدت زیادی است که مطرح می‌شود و چون در پایان دوره هستیم، برای اینکه این موضوع در کمیسیون‌ها، مشمول مرور زمان نشود، با یک فوریت تقدیم شده است.» مرتضی الویری در مخالفت با این طرح، گفت: «این طرح فوریت ندارد. اگر به آن فوریت بدهیم، باید به همه طرح‌ها فوریت داد.» محمد سالاری هم به‌عنوان موافق گفت که مسئله فضاهای بیدفاع شهری مشکلی است که بخش قابل‌توجهی از شهروندان به‌صورت مداوم با آن مواجهند و امروز یک کمپین به گستردگی تمام شهروندان تهرانی در این زمینه ایجاد شده است و به‌عنوان یک مطالبه بسیار جدی از اعضای شورای شهر و مدیریت شهری مطرح می‌کنند. سیدمناف هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران هم از تهیه گزارشی برای شهردار تهران در مورد وضعیت ایمنی پل‌های عابرپیاده پایتخت خبر داد و گفت: «می‌پذیرم که ناامنی در حوزه پل‌های هوایی وجود دارد که ناشی از نصب تبلیغات است و از این‌رو شهردار دستور داده گزارشی تهیه کنیم تا این موضوع با هماهنگی سازمان زیباسازی حل شود.» هاشمی با بیان اینکه معضل ناامنی پل‌های عابرپیاده بدون متولی و رها شده است، عنوان کرد: «جای خوشحالی است که با همکاری شورای شهر اقدام مشترکی انجام دهیم تا این فضاها امن و قابل استفاده شوند. حتی اگر خواستیم تبلیغات انجام دهیم، باید فضا امن و روشنایی حفظ شود؛ چراکه در بسیاری از این مکان‌ها نور وجود ندارد و خصوصا در مناطق جنوبی و بزرگراه‌ها اتفاقاتی در حد سرقت و خفت‌گیری رخ می‌دهد.»
نطق پیش از دستور:
ترویج فرهنگ شهروندی
الهام فخاری: فرهنگ شهروندی، بینش‌ها، آگاهی‌ها، گرایش‌ها، مهارت‌ها و رفتارهایی هستند که افراد جامعه از حیث سکونت یا اقامت در شهر باید واجد آن باشند.
درواقع فرهنگ شهروندی بخشی از فرهنگ فردی و اجتماعی است که متناسب با مفهوم شهر شکل یافته است. چشم‌انداز جهت‌گیری‌های استراتژیک و راهبردی تهران ۱۴۰۴ در محور فرهنگی و اجتماعی بر نکاتی ازجمله تقویت ویژگی‌های ایمان، صداقت، نظم و قانون‌مداری، کارآفرینی و تلاش، احساس تعلق و مشارکت در شهروندان، تربیت شهروندان آینده از طریق سرمایه‌گذاری آموزشی با همکاری نهادهای ذیربط، هدفگذاری برای توسعه سوادهای پایه‌ای عصر اطلاعات به‌ویژه سواد فرهنگی در بین کودکان، نوجوانان و جوانان و سرمایه‌گذاری فرهنگی برای تقویت حس تعلق شهروندان تأکید دارد.
ترویج فرهنگ شهروندی با تکیه بر ظرفیت‌ها و قالب‌های متنوع فرهنگی و هنری و تلاش در راستای اصلاح رفتارهای اجتماعی با ارائه آموزش‌ها و الگوهای مناسب، از مهم‌ترین وظایف مدیریت شهری قلمداد می‌شود. بر این اساس می‌توان مأموریت‌های مدیریت شهری را در 2محور، یکی ظرفیت‌سازی برای ایجاد فرصت‌های مشارکت شهروندان در راستای ترویج آموزش‌های شهروندی و دیگری هم مدیریت فرصت‌های یادگیری در جهت تقویت رفتارهای مطلوب مبتنی بر فرهنگ شهروندی، خلاصه کرد.
موضوعاتی از قبیل کاهش کیفیت محیط‌زیست شهری، افزایش آلودگی صوتی، آلودگی بصری، کمبود منابع، رشد آسیب‌های اجتماعی، نابسامانی سیستم‌های دفع فاضلاب و زباله، توسعه غیررسمی کلانشهرها، کاهش کیفیت زیست و رفاه شهری، مسائل سکونتی و ناهنجاری‌های رفتاری در شهر از اولویت‌های آموزشی شهروندان در تهران تلقی می‌شوند.
با وجود این، پس از سال‌ها گفت و شنود در مورد ضرورت آموزش شهروندان در شرایط کنونی فقدان آموزش فرهنگ زندگی شهری کاملاً مشهود بوده و ناآگاهی از فرهنگ شهرنشینی و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه‌های زیادی را به اداره‌کنندگان شهر، محیط شهری و ساکنان شهر تهران تحمیل کرده است.
در این میان، بررسی مطالبات و انتظارات شورای شهر تهران از مدیریت شهری که بخشی از آن در مصوبات این نهاد مورد تأکید قرار گرفته است، از توجه ناکافی مدیریت شهری در این امر حکایت می‌کند. به‌عنوان نمونه براساس مصوبه دستورالعمل آموزش و فرهنگسازی شهروندان در زمینه چگونگی جمع‌آوری و بازیافت زباله به شماره ابلاغ 19329/2096/160به تاریخ20/7/94شهرداری تهران موظف است با تشکیل کمیته برنامه‌ریزی و نظارت بر آموزش و فرهنگسازی در حوزه مدیریت پسماند اهداف تعیین شده در مصوبه را محقق سازد. طبق ماده6 این مصوبه، سازمان مدیریت پسماند به‌عنوان دبیرخانه کمیته گزارش حسن اجرای مصوبه را هر 3ماه یک‌بار به شورا ارائه می‌کند که متأسفانه در سال‌جاری گزارش‌های ادواری مذکور دریافت نشده است.
بر این اساس، توجه و پیگیری مجدانه ترویج و مشارکت‌محور کردن آموزش رفتارهای شهروندی را متذکر می‌شود؛ از این‌رو انتظار می‌رود با توجه به وضعیت همه‌گیری کرونا و برپایه امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، زمینه‌های دیگر آموزش و فرهنگسازی رفتار شهروندی که در نگهداشت شهر و بهبود زندگی شهروندان اهمیت چشمگیر دارد، مورد توجه قرار گیرد.
تذکرات:
رسیدگی به مطالبات کارگران و رانندگان اتوبوسرانی
محمد علیخانی: کارگران و رانندگان زحمتکش شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در خط مقدم خدمت‌رسانی حمل‌ونقل عمومی هستند و متأسفانه چند تن از این عزیزان بر اثر ابتلا به بیماری کرونا جان باخته‌اند و خانواده‌هایشان دچار بحران جدی شده‌اند. واریز نشدن بموقع 4درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان‌آور و افزایش حق جذب، مطالبات کارگران و رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی است که امیدواریم شهرداری هر‌چه زودتر به این موارد رسیدگی کند.
شایسته‌گزینی؛ قربانی خویشگزینی نشود
علی اعطا: برنامه وسیعی برای جذب دستیاران مدیران شهرداری، از طریق معاونت منابع انسانی در حال اجراست و به گمانم اگر از برخی ایرادات و اشکالات صرف‌نظر کنیم، مجموعا اقدام خوب و مثبتی است. در شرایطی که به ده‌ها دلیل منطقی یا خودساخته، تزریق خون تازه نیروی انسانی به رگ‌های مدیریت شهری، جز در معدود مواردی که مدیران ارشد شهرداری شخصا اراده کرده‌اند میسر نبوده، این کار می‌تواند جوانان شایسته‌ای را به مجموعه مدیریت شهری وارد کند و به رویکردهای جدیدی که تهران امروز نیاز دارد، کمک کند. مدتی پیش لیست برگزیدگان به دستم رسید و در یک نگاه اجمالی نام کسانی که به این مرحله از آزمون رسیده‌اند، گویا از فرزندان و بستگان مدیران ارشد شهرداری که منصوب همین دوره هم هستند، به چشم می‌خورد. ممکن است بگویید آزمون ما یک آزمون فراگیر و عمومی و رسمی و... بوده است. از نظر من همین مورد هم قابل بحث است. از وقتی وارد شورا شده‌ایم، عهد کرده‌ایم به عدالت رفتار کنیم و منافع عمومی شهر و شهروندان را بر هر منفعت دیگری مقدم بدانیم، بنابراین امیدواریم در موضوع جذب دستیاران مدیران شهری جوانان شایسته‌ای به مجموعه مدیریت شهری وارد شوند و شایسته‌گزینی، قربانی خویشگزینی نشود.
تمرکزگرایی مانع عملیاتی‌شدن تصمیمات مدیریت شهری
محمد سالاری: شورای شهر و شهرداری تهران تصمیمات خوبی را برای تعیین تکلیف بسیاری از مشکلات مردم در مورد عرصه‌های شهری و طرح‌های موضعی داشته‌اند که به تصویب کمیسیون ماده5 رسیده است. اما شورای‌عالی شهرسازی و معماری با رویکرد تمرکزگرایی مانع عملیاتی‌شدن آنها می‌شود؛ چراکه اصرار دارند این تصمیمات باید در جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری مطرح شوند که طی این مسیر بسیار زمان‌بر است. مورد دیگر، املاک مجاور خط راه‌آهن در محله جوادیه است که شرکت راه‌آهن مدعی است در حریم راه‌آهن قرار دارند و از طرفی در فرایند نقل‌و‌انتقال این املاک تقاضای ارقام قابل‌توجهی به‌عنوان عوارض می‌کند که موجب اعتراض اهالی شده است. بنابراین از رئیس شورا می‌خواهم تذکرات بنده را به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ کنند.
توضیح درباره یک استعفاء
محمد‌جواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در پایان جلسه روز گذشته پارلمان شهری در جمع خبرنگاران موضوع استعفای حجت نظری را منتفی دانست و گفت: «استعفای این عضو شورای شهر 2هفته قبل به هیأت‌رئیسه ارائه شد و بنده و زهرا نژادبهرام سه‌شنبه گذشته جلسه‌ای با حضور حجت نظری داشتیم و نگرانی و گلایه‌های او درخصوص وعده‌ها و قول‌های شورای شهر بود که در آغاز به مردم داده شده است. در پایان جلسه گزارشی تهیه و به هیأت رئیسه دادیم. همچنین بار دیگر روز شنبه جلسه‌ای تشکیل شد و این عضو شورای شهر با حضور در آن خواسته‌هایش را عنوان کرد و قرار شد از این پس در جلسات صحن حاضر شود و موضوع استعفا را منتفی کند.»
در همینه زمینه :
