گالری‌ها روی خط

مرتضی کاردر ـ روزنامه‌نگار

گالری‌ها در یکی، دو هفته اخیر از رخوت گذشته بیرون آمده‌اند و برنامه‌هایی را برای علاقه‌مندان به تماشای آثار تجسمی تدارک دیده‌اند. خوشبختانه نمایش و فروش آنلاین آثار با استقبال مواجه شده است؛ به‌ویژه اینکه قیمت آثار ارائه شده نیز کمتر از گذشته است. یکی، دو گالری هم فعالیت خود را با حفظ فاصله اجتماعی آغاز کرده‌اند. برای نخستین گالری‌گردی سال جدید به تماشای آثار آنلاین پرداخته‌ایم.


بارگذاری لحظه‌به‌لحظه آثار تازه
گالری ایرانشهر، فضایی در سایت خود فراهم آورده است تا هنرمندان بتوانند آثار خود را برای نمایش و فروش عرضه کنند. گالری سهم خود را حذف کرده تا هنرمندان در روزهای سخت بتوانند آثار خود را به قیمت مناسب‌تری به‌دست خریداران برسانند. استقبال هنرمندان از طرح بسیار زیاد بوده و شمار آثار به فروش رسیده نیز درخور توجه است. تماشای آثار هنرمندان در «آتلیه‌۹۹» تصویری از هنر ایران به‌دست می‌دهد.

تا نقش‌های کاشی
به اینها گوناگونی مواد و ابزار و فنون و شیوه ارائه برای خلق اثر هنری را نیز اضافه کنید؛ از مقوا و فلز و چوب تا کاشی. کارهای آتنا فریدونی و ساناهین باباجانیانس روی چوب خلق شده. مجموعه عکس‌های غلامرضا تختی، اثر خسرو حسن‌زاده سیلک‌اسکرین روی کاشی است. هنرمند می‌داند یکی از جاهایی که عکس‌های اسطوره کشتی ایران همواره جا داشته، قهوه‌خانه‌ها بوده، پس عکس‌های تختی را روی کاشی قهوه‌خانه‌ها بازآفرینی می‌کند. آنچه در «آتلیه ۹۹» جالب توجه است کثرت حضور هنرمندان جوان است؛ هرچند شمار آثار هنرمندان پیشکسوت‌تر و شناخته‌شده‌تر نیز در این میان کم نیست. وجه هیجان‌انگیز «آتلیه ۹۹» اینجاست که آثار در لحظه بارگذاری می‌شوند و در هر بار مراجعه می‌توان آثار تازه‌ای را تماشا کرد.




در هاله‌ای تاریک و مه‌آلود
«گالری اُ» با حفظ فاصله اجتماعی از جمعه کار خود را آغاز کرده است. «میانجی»، عنوان مجموعه آثار محمد امامی است که نخستین نمایشگاه گالری اُ در سال۱۳۹۹ را شکل داده. محمد امامی به نقاشی فضای واقعی پیرامون پرداخته است. چیزی که سبب تمایز کارهای او از بازآفرینی صرف واقعیت می‌شود، استفاده از رنگ‌های تیره است و تصویرهایی که در هاله‌ای از مه و دود غرق شده‌اند. اما نکته اینجاست که ترکیب رنگ‌های تیره  سبب شده است که تضادها به اندازه کافی معلوم نباشد و هنر نقاش کمتر به چشم تماشاگر بیاید و تماشاگران بیشتر با هاله‌هایی تاریک و دودآلود مواجه ‌شوند، هرچند قدرت نقاش در خلق چنین فضاهایی انکارناشدنی است. در عین حال گالری اُ در بخش استودیوی سایت، آثار هنرمندان خود را برای فروش عرضه کرده است. بیشتر آثار از آنِ هنرمندانی است که سال گذشته در گالری اُ نمایشگاه برگزار کرده‌اند، منتها آثاری از آنها برای ارائه انتخاب شده که پیش‌تر به نمایش درنیامده‌اند. کارهای علی نصیر، رسول اکبرلو، آذرخش عسکری، پگاه رجامند، شهرزاد چنگلوایی، علیرضا چلیپا، محمدرضا میرزایی، غزال خطیبی، نیلوفر لهراسبی، سیاوش طلایی و مرتضی متقی که در معرض فروش قرار گرفته‌اند.




میان عکس و نقاشی
تمایل به واقع‌گرایی به‌عنوان گرایشی جدی در نقاشی سال‌های اخیر آشکار است. نقاشان عامدانه می‌کوشند به عکس نزدیک شوند، عکاسان نیز می‌کوشند تا کارهای خود را به نقاشی نزدیک کنند. انگار مرز میان عکس و نقاشی قرار است برداشته شود. فراواقع‌گرایی گرایشی جدی در نقاشی امروز ایران است. حتی شاید بعضی از آنها با تعریف‌های رایج، هایپررئال محسوب نشوند، اما به هر حال نمی‌توان تمایل آنها را به واقع‌گرایی و شبیه‌شدن به عکس انکار کرد. آثار مریم قزوینیه، مهدی مشایخی، مرتضی خسروی از این زمره‌اند.





بازگشت به طبیعت
وجه دیگری که در نقاشی امروز ایران تماشایی است، بازگشت به سبک‌ها و مکتب‌های نقاشی پیش از قرن بیستم است. سبک‌هایی که نقاشی ایران به‌دلیل گسست‌های تاریخی کمتر تجربه کرده است. دقت نقاشان در بازآفرینی طبیعت و خلق فضاهای طبیعی ستودنی است. هرچند بدیهی است که بازآفرینی آنها از نقاشی طبیعت‌گرا عین گذشته نیست و تجربه نقاشی یکی، دو قرن گذشته را با خود دارد. در میان آثار «آتلیه‌۹۹» ساسان نصیری، مجید فعال، آتنا فریدونی، عطا هاشمی‌نژاد در این دسته قرار می‌گیرد.




پیش‌تر از گالری‌های دیگر
گالری گلستان که پیش‌تر از گالری‌های دیگر برای روزهای فاصله اجتماعی فکر کرده بود، نمایشگاه آنلاینی از پنجم اردیبهشت تا پنج خرداد برگزار کرده است. امکان خرید آثار نیز از سایت گالری گلستان فراهم است. آثار الیکا ابراهیمی قاجار، سوسن ادیبی، سهیلا ‌الله‌قلی، بهرو باقری، فیروزه بختیاری، پونه جعفری‌نژاد، ‌رؤیا حسینی، اشلینگ حق‌شناس، ساناز دزفولیان، نازنین رجب‌دوست، راحیل سراج، مریم عاشوری، رضا عنصری، شمس‌الدین غازی، آریو فرضی، ساناز فیضی‌زاده، گلناز قدیری، علی قهرمانی، مریم کوهستانی، فربد مرشدزاده، ندا معین‌افشاری، نازیلا مقدم، لیلا میری، رایکا میلانیان، هومن نصیری، مرجان نعمتی و آرمان یعقوب‌پور در سایت گالری گلستان به نمایش درآمده است.




گرافیک علیه کرونا
گالری‌ ایده، همزمان با هفته گرافیک، نمایشگاهی از پوسترهای هنرمندان ایران و جهان درباره کرونا برگزار کرده است. هنرمندان ایرانی از زبانی جهانی برای خلق اثر بهره‌برده‌اند. گوناگونی آثار گرافیست‌های ایرانی که در خلق و ارائه آثار هنری در واکنش به اتفاق‌های روز، همیشه پیش‌تر از هنرمندان دیگر رشته‌های تجسمی بوده‌اند، ستودنی است. اما به‌نظر می‌رسد هنوز قدری زمان باید بگذرد تا خلاقیت گرافیست‌های ایرانی بیشتر بروز کند. چیزی که در نمایشگاه غایب است، توضیح آثار است. آثار چگونه گردآوری شده‌اند؟ هنرمندان در چه فرایندی آثارشان را خلق کرده‌اند؟ آثار هنرمندان خارجی چگونه به نمایشگاه آمده است؟ هنرمندان ایرانی و هنرمندان سایر کشورها معرفی هم نشده‌اند و تنها نام انگلیسی هنرمندان در کنار اثر به چشم می‌خورد.