شورای پنجم و رسالت جدید شورایاری‌ها
سیدآرش حسینی میلانی
عضو شورای شهر تهران
نهم اردیبهشت در حالی مزین به نام روز شوراهاست که تا پایان کار شورای پنجم حدود یک‌سال و 3ماه مانده و در طول حدودا 3سالی که بر سر کار آمده، تلاش کرده لکوموتیو مدیریت شهری را بر ریل اصلی خود مبتنی بر شفافیت، کارشناسی، کاهش هزینه‌ها و ایجاد درآمدهای پایدار به دور از شهرفروشی و تخریب باغات برگرداند. اینکه تا چه اندازه شورای پنجم توانسته به اهداف ترسیمی خود دست پیدا کند، خود مجال دیگری می‌طلبد. من تنها به تحولی که در پارلمان شهری در طول این 3سال و درخصوص تلاش برای بازگرداندن و وضعیت انجمن‌های محلات و شورایاری‌ها به جایگاه اصلی خود مبتنی بر فلسفه شوراها انجام شده، خواهم پرداخت.
شورایاری‌ها انجمن‌های محلی برای افزایش مشارکت شهروندان در اداره امور شهر، بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی برای حل و فصل مشکلات، تصمیم‌گیری بهتر برای مسائل شهر و ارتقای سرمایه اجتماعی از طریق پیگیری مطالبات مردمی هستند که به یادگار از نخستین دوره شورای شهر در دولت اصلاحات به‌وجود آمده‌اند. ساختار این نهاد مدنی در راستای تأکید و تثبیت زیرساخت‌های همگرایانه، شهری و دوری از واگرایی گروه‌ها شکل گرفته است. شورایاری‌ها پله نخست مشارکت شهروندان در اداره شهر و بستری برای رسیدن به زندگی مناسب در محلات هستند. در این مسیر، شورایاران می‌توانند صدای رسای مردم محلات باشند که صدایشان در هیاهوی شهر و فراز و نشیب‌های زندگی روزمره کمتر به گوش می‌رسد و توجه کمتری را به خود جلب می‌کند.
براساس آسیب‌شناسی از شرایط گذشته، با وجود چنین شرایطی، شورای پنجم تلاش خود را بر تحول بنیادین در شورایاری‌ها بنیان نهاد. ایجاد اصلاحات ساختاری در مرامنامه و اساسنامه انجمن‌های شورایاری‌ها، تلاش بر ساماندهی و جهت‌بخشیدن به شورایاری‌ها از فعالیت‌های مبتنی بر سرای محلات به خدمت‌رسانی در تمام حوزه‌های مدیریت شهری، ایجاد کارگروه‌های تخصصی و درنهایت، تعریف روندهای جدید برای گزارش‌دهی و گزارش‌گیری از انجمن‌ها، ازجمله اقداماتی بوده که در این مدت صورت گرفته است.
هرچند اقدامات شورا برای شأنیت بخشیدن به شورایاری‌ها، گام‌هایی اساسی محسوب می‌شوند اما این ایده‌آل بدون همت و مسئولیت‌پذیری منتخبان جدید و مشارکت جدی آنان در کارگروه‌های تخصصی و بهره‌گیری از مشورت آنان از سوی پارلمان شهری شدنی نبوده و نیست؛ چراکه تشکیل شورایاری‌ها، فرصتی بی‌نظیر برای بهره‌مندی مدیریت شهری از توان، ظرفیت و دیدگاه‌های شهروندان برای اداره بهتر شهری است که به همه شهروندان تعلق دارد. به همین‌خاطر، تلاش شد در انتخابات شورایاری‌های دوره پنجم، زمینه حضور پررنگ‌تر افراد مؤثر، متعهد و متخصص از تمامی اقشار مختلف اجتماعی فراهم شود.
حضور پررنگ زنان و جوانان در انتخابات شورایاری‌ها و افزایش مشارکت آنها در روند تصمیم‌گیری‌ها، نه‌تنها شورای پنجم را به حرکت این دوره از شورایاری‌ها به سمت فعالیت‌های تخصصی امیدوار می‌کند بلکه پیام افزایش دغدغه آحاد مختلف جامعه برای مشارکت در اداره امور را منعکس می‌کند که کمترین نتیجه آن افزایش همدلی در میان شهروندان و افزایش سرمایه‌های اجتماعی است.
رویکردهای اصلاحی شورای پنجم در عرصه انجمن‌های محلات موجب شده تا شورایاران امروز در دوره پنجم فعالیت شورایاری‌ها، به معتمدان این شهر تبدیل شوند. نمونه این اعتماد را می‌توان به مجاهدت و حضور پررنگ شورایاران در 2ماه اخیر در مقابله با ویروس کرونا مشاهده کرد. شورایاران در این بحران، به‌علت رسالت اجتماعی که دارند، نوعی ماموریت نسبت به سرنوشت، وضعیت و رفاه مردم محله برای خود تعریف کرده و در این زمینه احساس وظیفه کرده‌اند. آنها در این بحران، با روحیه مددکارانه و داوطلبانه به میدان مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا ورود پیدا کردند و نقش ویژه‌ای در گندزدایی و ضد‌عفونی کردن سطوح و معابر داشته، در افزایش آگاهی‌رسانی به مردم فعالیت کرده و در جمع‌آوری کمک‌های مردمی پیشقدم شده‌اند.
همه این مسائل موجب شده تا شورای پنجم به تداوم فعالیت شورایاری‌ها و نهادینه‌سازی این انجمن‌ها امیدوار باشد. امید آن است که شورایاران با همکاری متقابل مدیریت شهری در انجام وظیفه اصلی خود یعنی ارتباط بین شهروندان و مسئولان شهری در داشتن شهری که شایسته شهروندان است از هیچ تلاشی دریغ نکنند.
