چهره های موسیقی سال

بازار هنر به چهره‌ها و اتفاقاتش زنده است. با وجود اینکه امسال از سال‌های پراتفاق موسیقی، به‌خصوص در حوزه موسیقی کلاسیک و موسیقی ایرانی نبود اما موسیقی پاپ، سال پرچهره‌ای را سپری کرد که در مقایسه با سال‌های گذشته با ورود چهره‌های جدید و پرکار که امید به زیر و رو کردن بازار موسیقی ایران داشتند همراه بود. گزارش زیر نگاهی دارد به چهره‌هایی که حداقل به خاطر یک دلیل مشخص، نامشان بارها و بارها طی سال 96 شمسی در عالم نه‌چندان بزرگ موسیقی ایران شنیده شد. 

محمدرضا شجریان

به‌واسطه فضای مجازی بیش از قبل هم به آن دامن زده شده است، دست به دست کردن خبر بیماری و مرگ هنرمندان در حوزه‌‌های مختلف است. یکی از قربانیان این اخبار در حوزه موسیقی، استاد بلامنازع آواز ایران، محمدرضا شجریان بود. او طی 2 سال گذشته به دلیل بیماری توانایی فعالیت هنری نداشت و طی ماه‌های گذشته بار دیگر اخباری مبنی بر تشدید بیماری و وخامت  اوضاع سلامتی ایشان شنیده شد.  همایون شجریان طی ماه‌های گذشته در یکی از گفت‌وگوهایش، زمانی که مورد این پرسش قرار گرفت که آیا حاضر است همراه پدر بارِ دیگر روی صحنه برود، گفت: «اگر شرایط ایشان (محمدرضا شجریان) به گونه‌ای باشد که بتوانند و بخواهند که به صحنه بازگردند، من در مقابل ایشان و روی صحنه، خاک‌ پای ایشان را تمیز می‌کنم.

در کنار ایشان نشستن همیشه افتخار من بوده است». او همچنین در خصوص آخرین وضعیت جسمی پدرش اینطور گفت: «سال گذشته و به دلیل بیماری‌ای که پدر دچارش بودند، مجبور شدند پرتو‌درمانی را در ناحیه سر داشته باشند که این باعث می‌شود بافت‌های سالم هم آسیب ببیند. پرتو درمانی ضمن اینکه مریضی را کنترل می‌کند موجب یک‌سری اشکالات می‌شود. الان نسبت به روزهای اول وضعیت ایشان خیلی بهتر شده است». او در ادامه با اشاره به اینکه پس از ثابت شدن شرایط جسمی پدرش (محمدرضا شجریان) در مقطعی قرار گرفتند که دو راه بیشتر پیش رو نداشتند، در توضیح شرایط گفت: «یا اینکه ایشان باید با فیزیوتراپی به سمت بهتر شدن شرایط جسمی می‌رفتند و یا اینکه مریضی پیشرفت کند و ایشان را به سمت بدترشدن پیش ببرد.

متاسفانه به سمت بهبود نرفته‌ایم اما در عین حال خوشبختانه الان ۷-۸ ماه است که وضعیت بدتر نشده و ما هنوز سر آن دوراهی مانده‌ایم؛ یعنی وضعیت ایشان نه بدتر شده است و نه بهتر». در همان گفت‌وگو همایون شجریان با ابراز نگرانی از اینکه ممکن است بیماری دوباره فعالیتش را در بدن پدرش آغاز کند، گفت: «بخشی که ما دوست داشتیم با فیزیوتراپی بهتر شود، متاسفانه برای ۷-۸ ماه هست که در همان مرحله‌ مانده و ما را مقداری ناامید کرده است. اما حضور ایشان و وجود ایشان برای ما نعمت است و هنوز ایشان مثل همیشه هوشیاری‌های خاص خودشان را دارند و گاهی اوقات سؤالاتی از من می‌کنند که با خودم می‌گویم بابا چطور اینها را هنوز به خاطر دارند. آرزو می‌کنیم و امیدواریم که ایشان بهتر شوند و مردم هم همواره لطف دارند و دعا می‌کنند». طی هفته‌های گذشته اما بار دیگر شایعه‌ها شروع شد که منجر به تکذیب روابط عمومی شرکتِ دل‌آواز و همچنین «آوا مشکاتیان»- نوه‌ دختری استاد- شد.  



حسین علیزاده 

امسال حسین علیزاده اثری متفاوت را روانه بازار موسیقی ایران کرد که مشابه آن در موسیقی و قصه‌گویی ایرانی «شهرقصه» بیژن مفید است. نویسندگی و کارگردانی «غمنومه فریدون» را پیمان قدیمی بر عهده داشته و آهنگسازی  آن کار حسین علیزاده است. در این اثر صابر ابر، فرهاد اصلانی، امیر جعفری، حبیب رضایی، سیامک صفری، فاطمه معتمدآریا، ژاله علو، آیدا شاملو و مرتضی احمدی به صداپیشگی پرداخته‌اند. علیزاده درباره این آلبوم می‌گوید: «پیمان قدیمی با من قرار گذاشت که از موسیقی‌هایم برای اثر غمنومه فریدون به صورت انتخابی قطعه‌هایی را برگزیند.

وقتی متن را خواندم پیشنهاد دادم که خودم موسیقی‌اش را می‌سازم. غمنومه فریدون باعث شد که خانواده‌ای هنری تشکیل دهیم؛ در این کار، موسیقی کاملا هنری و جدی و زبان محاوره‌ای است. به نظرم نتیجه آن هم بسیار خوب بوده است. در موسیقی پاپ زیاد این اتفاق می‌افتد اما موسیقی‌های پاپ ماندگار نیستند. در حال حاضر اپراهای زیادی درباره خیام و مولوی ساخته شده که در نوع خودشان خیلی خوب هستند و کارهایی هنری و ارزشمند محسوب می‌شوند، ولی من وقتی عروسکی را می‌بینم که با زبان جدی سخن می‌گوید زبان آن عروسک را باور نمی‌کنم. زبان حافظ و مولوی و خیام با حرکات یک عروسک سنخیت ندارد. شاعران و ترانه‌سرایان ما می‌توانند ترانه‌هایی بگویند که به درد موسیقی جدی هم بخورد اما زبانش محاوره باشد».




حامد همایون

حامد همایون، استعداد تازه کشف‌شده کمپانی ترانه شرقی که از دی ماه پارسال فعالیتش را آغاز کرد، باتوجه به تعداد بالای کنسرت‌هایش تصمیم به ثبت آنها به صورت رسمی گرفت. طبق آمار به‌دست آمده، حامد همایون از ابتدای سال 96 تا پایان شهریور با احتساب برگزار نشدن کنسرت‌ها در ماه مبارک رمضان، یعنی به عبارتی در 5 ماه موفق به برگزاری بیش از 200 اجرا شده که این رقم در مقایسه با آمار برگزاری کنسرت در ایران رقم بسیار قابل توجهی است و محسن رجب‌پور- مدیر برنامه‌های حامد همایون- طی ماه‌های گذشته اعلام کرد که برنامه‌های این خواننده در ماه‌های آینده، بنا دارد که برای ثبت جهانی در کتاب رکوردهای گینس پرونده تعداد کنسرت‌های این خواننده را ارائه دهد؛ کنسرت‌هایی که تعدادشان تا به امروز عدد 300 را هم رد کرده است. 



امید نعمتی 

امید نعمتی را همه به دلیل اینکه خواننده گروه موسیقی «پالت» است می‌شناسند. اما او طی 4سال گذشته مشغولیت دیگری هم داشته که تولید آلبوم «حرمان»، اولین آلبوم مستقل بوده است. در این آلبومِ الکتروآکوستیک، اشعاری از شاعران معاصر همچون حمید مصدق، مهدی اخوان‌ثالث، رسول یونان، هوشنگ ابتهاج، حسین منزوی و نادر نادرپور قرار دارد که با تنظیم صادق تسبیحی و آهنگسازی مشترک صادق تسبیحی و امید نعمتی تولید شده است. حدود 4 سال پیش بود که امید نعمتی به همراه صادق تسبیحی، کاوری از قطعه قدیمی «مریم چرا» را آماده و با نام «حرمان» منتشر کردند.

این قطعه آنقدر پرمخاطب شد که تصمیم گرفتند به شکلی جدی‌تر، آن را با قطعاتی در همان سبک و سیاق، در قالب یک آلبوم منتشر کنند که نتیجه آن آلبوم حرمان شد. در این آلبوم که یکی از ویژگی‌هایش حضور نوازندگان گسترده و تیم بزرگ تولید در آن است، علاوه بر اعضای گروه پالت، یعنی روزبه اسفندارمز، مهیار طهماسبی، داریوش آذر و کاوه صالحی، نوازندگانی همچون کوروش بابایی، بهرنگ بقایی، دارا دارایی، نیما رمضان دانیال جورابچی، مازیار خواجیان و امین طاهری نیز ساز زده‌اند و آرش پاکزاد و رضا فرهادی نیز وظیفه میکس و مسترینگ آن را به عهده داشته‌اند.



نزهت امیری 

نزهت امیری یکی از اسامی‌ای بود که سال گذشته بارها در جریان جشنواره موسیقی فجر شنیده شد. او به عنوان تنها رهبر ارکستر خانم ایرانی، چوب رهبری ارکسترش را در تهران بالا برد. امیری در ۱۳۵۸ پس‌از پایان تحصیلات متوسطه، یادگیری موسیقی را آغاز کرد. با شروع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز موسیقی، از ادامه تحصیل بازماند. او دروس دانشگاهی موسیقی را پیش از ورود به دانشگاه در سال ۱۳۶۸، نزد استادان موسیقی به پایان رساند. امیری در سال ۱۳۸۲ در مقطع کارشناسی‌ارشد رشته آهنگسازی فارغ‌التحصیل شد، سپس زیرنظر حسین دهلوی به تدریس دروس «تلفیق شعر و موسیقی» وی و همچنین «مبانی و اصول اجرا» و «آواز جمعی» در همانجا مشغول شد. او در جشنواره موسیقی فجر ارکستر «نغمه باران» را رهبری کرد.




علیرضا عصار 

نهمین آلبوم علیرضا عصار پس از 6سال دوری او از بازار موسیقی، آذرماه امسال به بازار موسیقی ایران آمد و دل علاقه‌مندانش را شاد کرد. او که در کنسرت دی‌ماه 95 برای اولین‌بار، وعده انتشار آلبوم خود را داده بود و حتی رونمایی مختصری هم از برخی قطعات جدیدش داشت، سرانجام بعد از یک‌سال آن را منتشر کرد؛ اما حدود یک‌سال سپری شد تا اینکه اوایل آذرماه امسال با رونمایی از قطعه «جز عشق نمی‌خواهم»، نام آلبوم تازه را هم فاش کرد؛ قطعه‌ای با ترانه روزبه بمانی و موسیقی پویا نیکپور که زمینه‌ساز مناسبی برای انتشار آلبوم این خواننده بود. عصار  که از اولین نسل خوانندگان موسیقی پاپ بعد از انقلاب ایران است در این آلبوم سراغ همکاری با 4هنرمندی رفت که طی چند سال اخیر، به‌صورت مشترک یا انفرادی، هرکدام تجارب موفقی در بازار موسیقی داشتند. روزبه بمانی، افشین مقدم، سعید زمانی و علیرضا افکاری که معمولاً به عنوان آهنگساز حلقه اتصال این افراد بوده است.



همایون شجریان و سهراب پورناظری

به دلیل فعالیت‌های مشترک زیادی که همایون شجریان و برادران پورناظری، به ویژه سهراب انجام می‌دهند، تقریبا نمی‌شود دیگر نامشان را جدای از هم آورد؛ از پروژه سی گرفته تا فعالیت در موسیقی فیلم‌هایی همچون «رگ خواب» و «شعله‌ور» که امسال دیده و شنیده شد تا پروژه «ایران من» و ... . امسال علاوه بر فعالیت‌هایی که یاد شد آنها توانستند در جشن سالانه موسیقی ما برنده بیشترین تعداد جوایز برای بهترین آلبوم و بهترین قطعه  از نگاه کارشناسی و مردمی شوند. 



ناصر فرهودی

مرداد امسال یکی از بهترین صدابرداران تاریخ موسیقی ایران درگذشت. او ضبط تمامی آثار مجید انتظامی از سال‌ ۱۳۶۳ تا ۱۳۸۶ که در ایران ضبط شده‌اند و فیلم‌هایی همچون «از کرخه تا راین»، «بوی پیراهن یوسف»، «آژانس شیشه‌ای»، «روز واقعه»، «دوئل» و همچنین ضبط تمامی آثار بابک بیات از سال ۱۳۶۲ با موسیقی فیلم «نقطه‌ضعف» تا پاپان عمر ایشان در سال ۱۳۸۵ و کارهایی همچون موسیقی فیلم‌های «مسافران»، «کشتی آنجلیکا»، «دست‌های آلوده» و... را برعهده داشت. فرهودی کار جدی و حرفه‌ای را از سال ۱۳۵۹ و با ضبط موسیقی فیلم «از فریاد تا ترور» ساخته منصور تهرانی آغاز کرد و تا پایان عمر کار ضبط موسیقی قریب به 200 فیلم و مجموعه تلویزیونی را انجام داد.

او در کنار ضبط حرفه‌ای موسیقی، صدابرداری موسیقی فیلم‌های بسیاری را به‌عهده داشته که از ردیف طولانی فیلم‌هایی که او کار ضبط موسیقی آنها را انجام داده می‌توان به «من ترانه پانزده سال دارم»، «اعتراض»، «دست‌های آلوده»، «سرعت»، «جنگ نفتکش‌ها»،«نیاز»، «خون‌بس»، «دوئل»، «پارتی»، «زمانی برای مستی اسب‌ها» ،«عروس آتش»، «آنکه دریا می‌رود»، «سفر به چزابه» و «قرمز» اشاره کرد. نگاهی گذرا به فعالیت‌های ناصر فرهودی در حوزه صدا روشن می‌کند که او توانسته در زمینه‌های متعددی در خدمت سینما و موسیقی ایران باشد. کارهایی که او انجام داده از قبیل ضبط موسیقی، صدابرداری موسیقی، ضبط استودیویی  موسیقی، صدابرداری، صدابرداری سر صحنه و صدابرداری استودیویی و میکس صدا، هریک به‌نوبه خود امور فنی صدا را گامی به جلو برده‌است تا آنجا که به او لقب پدر صدابرداری مدرن موسیقی ایران را دادند. آخرین فعالیت وی صدابرداری فیلم «بادیگارد» از ساخته‌های ابراهیم حاتمی‌کیا بود.



بهنام بانی

به گفته آنهایی که بهنام بانی را می‌شناسند او سال‌هاست که در عرصه موسیقی پاپ فعالیت داشته اما بخت یارش نبوده، تا سال 96 که بالاخره استعداد او کشف شده و با سرعتی باورنکردنی در عوضِ تمام سال‌هایی که نبوده مسیر شهرت را طی کرده است. او شهریور امسال برای اولین بار روی استیج ظاهر شد و تا به امروز نه تنها در تمامی سالن‌های تهران توانسته در سریع‌ترین وضعیت ممکن بلیت‌فروشی کند که در بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی هم به اجرای برنامه پرداخته است. پدرش نوازنده آکاردئون بود و او از۱۰ سالگی نزد پدرش تمرینات موسیقی را شروع کرد، سپس در دوران نوجوانی به‌صورت حرفه‌ای نزد استادان موسیقی مانند محمد نوری به آموزش پرداخت.
مهندسی عمران خوانده و قاری قرآن است و درنهایت هم در مردادماه ۱۳۹۵ با قطعه «علاقه خاص» با آهنگسازی حامد برادران مشهور شد. بهنام بانی با اولین کنسرت خود یک رکورد جدید در مارکت موسیقی ایران به ثبت رساند؛ تمامی ۴۱۰۰ بلیت نخستین کنسرت بهنام بانی در سالن همایش میلاد تهران در کمتر از ۱۵ دقیقه به فروش رسید؛ هرچند این روزها علاوه بر آمار فروش بلیت‌ها و تعداد کنسرت‌هایش بهنام بانی به دلیل سبیل‌ها و پرش‌های بلندش روی صحنه هم مشهور شده است.