روز تحلیف 2رئیسجمهور برای افغانستان
اشرف غنی و عبدالله عبدالله فردا بهطور همزمان مراسم تحلیف برگزار میکنند
3روز مانده به امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان، احتمال تشکیل 2دولت در کابل، شرایط سیاسی افغانستان را بحرانیتر از قبل کرده است.
اشرف غنی و رقیب انتخاباتی او یعنی عبدالله عبدالله قرار است فردا بهطور همزمان مراسم تحلیف برگزار کرده و بهعنوان رئیسجمهور آینده افغانستان سوگند یاد کنند. هفته گذشته کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نتیجه نهایی انتخابات ریاستجمهوری این کشور را با تأخیر 5ماهه اعلام کرد که براساس آن غنی بهعنوان پیروز انتخابات، 5سال دیگر ساکن ارگ ریاستجمهوری افغانستان باقی خواهد ماند. اعلام نتایج اما با اعتراض عبدالله عبدالله مواجه شد و او اعلام کرد؛ خود را پیروز میدان و نتایج اعلام شده را ناشی از تقلب میداند. شرایط امروز افغانستان یادآور وقایع 6سال پیش این کشور است. عبدالله در دور قبلی انتخابات ریاستجمهوری افغانستان هم رقیب اصلی غنی بود. پس از اعلام نتایج، در انتخابات سال2014، اشرف غنی با کسب 32درصد آرا و عبدالله عبدالله با 45درصد آرا به دور دوم راه پیدا کردند. در دور دوم اما غنی پیروز انتخابات شد و عبدالله و تیمش موضوع تقلب در انتخابات را پیش کشیدند؛ وضعیتی که افغانستان را در یک بحران بیسابقه فرو برد. چندینماه کشمکش میان دو طرف و احزاب سیاسی همپیمان آنها در نهایت با میانجیگری آمریکا و با تشکیل «دولت وحدت ملی» به پایان رسید. در دولت وحدت ملی، اشرف غنی در جایگاه ریاستجمهوری و عبدالله در جایگاه معاون اجرایی قرار گرفت.
عبدالله عبدالله اتهام تقلب را چند روز پس از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری امسال در مهرماه علیه اشرف غنی و کمیسیون مستقل انتخابات مطرح کرد و هشدار داد که نتیجهای که بر مبنای تقلب شکل گرفته باشد را نمیپذیرد. او پس از انتشار نتایج نهایی نیز اعلام کرد که در برابر دولت اشرف غنی، یک «دولت فراگیر» تشکیل خواهد داد. اشرف غنی اما نشان داده که قصد ندارد در مقابل فشارهای عبدالله تسلیم شود. غنی روز دوشنبه با تشکیل کمیسیونی ویژه، دستور داد مراسم تحلیف و ادای سوگند او روز پنجشنبه برگزار شود تا دولت جدید بتواند کار خود را آغاز کند. دستور اشرف غنی با واکنش عبدالله عبدالله روبهرو شد و او نیز با تشکیل کمیسیونی اعلام کرد؛ روز پنجشنبه مراسم تحلیف خود را برگزار میکند.
عبدالله طی روزهای اخیر پا را فراتر از این گذاشته و تاکنون در چند ولایت شمال افغانستان، والی خود را هم منصوب کرده است. برخی اعضای تیم عبدالله اعلام کردهاند که او قرار است پس از ادای سوگند، اعضای کابینه و والیهای خود را نیز معرفی کند؛ موضوعی که احتمال تشکیل 2 دولت موازی در افغانستان و حتی در گرفتن یک جنگ داخلی دیگر در این کشور را جدیتر کرده است.
همزمان، با افزایش تنشها، نهادهای امنیتی و دفاعی افغانستان با انتشار اطلاعیهای به افراد و گروههای سیاسی معترض هشدار دادند. در این اطلاعیه که از سوی وزارت داخله، وزارت دفاع و اداره امنیت ملی افغانستان منتشر شده آمده است: «بر بنیاد قوانین نافذه دولت جمهوری اسلامی افغانستان، حمله بر تأسیسات دولتی، غصب و تخریب آن و نیز مانع ایجاد کردن در روند امور کار نهادهای دولتی خیانت ملی و جرم پنداشته میشود.» بهنظر میرسد دولت اشرف غنی قصد دارد رفته رفته به سمت برخورد با هواداران عبدالله گام بردارد که طی روزهای اخیر با تصرف برخی ساختمانهای اداری در ولایتهای شمالی، والی مورد نظر خود را به کرسی نشاندهاند.
نگرانی آمریکا از وضعیت سیاسی در کابل
وضعیت سیاسی در پایتخت افغانستان در شرایطی بحرانیتر میشود که آمریکا و طالبان پس از 11دور مذاکره که حدود یکسال و نیم طول کشیده است، قرار است روز شنبه آینده، پس از پایان یک دوره 7روزه آتشبس، توافق صلح را امضا کنند. دو طرف از روز شنبه هفته جاری یک آتشبس موقت اعلام کردند که مقدمهای برای امضای توافق صلح آمریکا و طالبان خواهد بود؛ توافقی که قرار است زمینهساز آغاز روند خروج نیروهای آمریکایی از خاک آمریکا، برقراری آتشبس فراگیر و آغاز گفتوگوهای بینالافغانی باشد.
تشکیل 2دولت در کابل اما میتواند روند امضای توافق صلح را به کلی ویران کند. زلمای خلیلزاد، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور افغانستان، با توجه به این واقعیت به رایزنی با اشرف غنی و عبدالله رو آورده است. خلیلزاد که هفته گذشته به افغانستان سفر کرده بود، با تمدید مدت زمان حضورش در کابل، تلاش دارد برگزاری مراسم تحلیف از سوی 2 رقیب را به تعویق بیندازد تا شاید راهحلی سیاسی برای عبور از بحران پیدا شود.
خبرگزاری رویترز دیروز به نقل از 2 منبع آگاه خبر داد که خلیلزاد از غنی خواسته مراسم سوگندش را بهدلیل وجود نگرانی از شعله ور شدن اختلافات در کابل به تعویق بیندازد. در سال2014، جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا با سفر به کابل راهحلی تحت عنوان دولت وحدت ملی پیش روی 2 سیاستمدار افغان گذاشت. این بار گویا قرعه بهنام خلیلزاد افتاده است که بین سالهای 2003 تا 2005 سفیر آمریکا در افغانستان بوده است. با این همه، عبدالله عبدالله پیش از این موضع خود را در قبال میانجیگری آمریکا مشخص کرده است. پس از انتخابات با رد پذیرش میانجیگری بین خود و غنی گفت: «این بار مصلحت را مدنظر نمیگیرد که تاوان آن را مردم بپردازند.»