حیات وحش
لاشه پرندگان مهاجر در سفره ایرانی‌ها
فعالان محیط‌زیست از انتقال لاشه پرندگان تلف شده میانکاله به بازار فریدونکنار توسط سودجویان خبر داده‌اند
الهام مصدقی‌راد- خبرنگار
بعد از تلف شدن چندین هزار بال پرنده مهاجر در تالاب میانکاله، به‌تازگی در بخش‌های دیگری از این تالاب واقع در استان گلستان 6هزار لاشه جدید از پرندگان مهاجر مشاهده و جمعآوری شد. فارغ از اینکه آمار رسمی و غیررسمی لاشه‌های معدوم شده پرندگان 17هزار یا بیش از 40هزار لاشه است یا آنکه دلیل تلف شدن پرندگان میانکاله سم بوتولیسم یا هر عامل دیگر باشد، آنچه ضرورت دارد، اقدام فوری برای نجات پرندگان و ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله است.
آنچه این‌روزها مطرح است، جمعآوری شبانه لاشه‌های تلف شده از میانکاله توسط سودجویان و انتقال آن به بازار فریدونکنار است؛ بازاری که سال‌هاست، انواع پرندگان حلال‌گوشت و حرام گوشت و حتی در حال انقراض را بی‌آنکه نوع شکار و صیدشان اهمیت داشته باشد، در منطقه فریدونکنار و شهرهای اطراف جمعآوری می‌کند و به فروش می‌رساند. به‌رغم تکذیب مسئولان محیط‌زیست استان مازندران، برخی اهالی و همچنین فعالان محیط‌زیست در منطقه تأیید کرده‌اند که لاشه‌های تلف شده در بازار فریدونکنار به فروش می‌رسد. فریدونکنار مازندران، در دنیا به‌عنوان سیاهچاله پرندگان مهاجر شناخته می‌شود. این عنوانی است که چند سال قبل یکی از نشریات بین‌المللی در حوزه پرندگان به فریدونکنار اختصاص داد. سالانه در فصل مهاجرت پرندگان مهاجر به ایران و فریدونکنار، بیش از یک میلیون قطعه از انواع پرندگان حتی آنها که در معرض خطر انقراض قرار دارند، با شیوه‌های گوناگون و ناجوانمردانه شکار شده و در بازار پرنده فروشان فریدونکنار عرضه می‌شود، بخشی از آنها نیز به‌صورت مستقیم به رستوران‌های محلی منتقل شده و حتی به در منازل مشتری‌های ثابت هم ارسال می‌شود. مشتریان پرندگان فریدونکنار، همگی بومی هستند؛ اهالی و ساکنان فریدونکنار و شهرهای اطراف. محلی‌ها می‌گویند نه ذائقه غیربومی‌ها با این پرندگان سازگار است و نه شیوه طبخ آن را می‌دانند.البته همین بومیان هم سال‌های سال است که می‌دانند سودجویان از شیوه‌هایی همچون دانه‌های سمی برای شکار پرندگان استفاده می‌کنند، اما با وجود این خرید و مصرف گوشت این پرندگان ادامه دارد.
سودجویان شبانه لاشهها را جمع می‌کنند
حسین ابراهیمی کارنامی، مدیرکل محیط‌زیست مازندران حدود 2هفته قبل اعلام کرد، خرید و فروش پرندگان تلف‌شده میانکاله در بازار فریدونکنار صحت ندارد. اما فعالان محیط‌زیست منطقه این اظهارات را رد کرده و تأکید دارند که لاشه پرندگان از میانکاله به فریدونکنار منتقل می‌شود.
حر منصوری، دیده‌بان میانکاله و فعال محیط‌زیست با اشاره به اینکه تعداد تلفات پرندگان میانکاله نسبت به چند روز قبل کمتر شده اما همچنان ادامه دارد به همشهری می‌گوید: محیط‌بانان محیط‌زیست آنقدر نیستند که بتوانند وسعت 45هزار هکتاری میانکاله را به‌صورت دائمی تحت نظر قرار داده و از حضور شکارچیان و سودجویان جلوگیری کنند. به همین دلیل بخشی از لاشهها که هنوز جمعآوری نشده یا به تازگی تلف شده‌اند، توسط سودجویان جمعآوری می‌شوند. او به حضور شبانه سودجویانی اشاره می‌کند که دراین مدت سوار بر قایق در میانه تالاب، لاشه‌های افتاده در آب را که هنوز جمعآوری و معدوم نشده جمع کرده و برای فروش منتقل می‌کنند. منصوری می‌گوید: با قطعیت می‌گویم تمام اینها به بازار فریدونکنار منتقل می‌شود. هیچ بازاری در این منطقه به جز فریدونکنار، این پرندگان را نمی‌خرد. 90درصد پرندگانی که لاشه آنها منتقل می‌شود «چنگر» است. این پرنده اگر به‌صورت عادی هم شکار شود ظاهرش تفاوت چندانی با نوع مرده آن ندارد و به همین دلیل قابل تشخیص نیست و به‌دلیل حلال گوشت بودن، مشتری دارد.
بازار فریدونکنار، 5دقیقه هم تعطیل نشد
فعالان محیط‌زیست معتقدند، تعداد لاشه‌هایی که از میانکاله جمعآوری شده در میان تعداد پرندگانی که طی یک هفته در بازار فریدونکنار به فروش می‌رسد، گم می‌شود. محمد‌علی یکتانیک، دیگر فعال محیط‌زیست هم در گفت‌وگو با همشهری، خرید و فروش لاشه‌های پرندگان تلف شده در میانکاله را تأیید کرده و می‌افزاید: «سال95 که بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان شایع شده بود، بازار فریدونکنار همچنان به فعالیت خود ادامه می‌داد و سودجویان لاشه‌های پرندگان تلف شده را در بازار عرضه می‌کردند و مشتریان هم آن را می‌خریدند. هم‌اکنون نیز همین ماجرا ادامه دارد. در روزهای اخیر 3 بار نیسان لاشه‌های پرندگان میانکاله را به بازار فریدونکنار منتقل کرده است.» حدود یک هفته بعد از تلف شدن تعداد بسیاری از پرندگان در تالاب میانکاله به دلایل نامعلوم که همچنان در هاله‌ای از ابهام فرو رفته، محیط‌زیست مازندران، نیروی انتظامی و استانداری در جلسه‌ای مشترک، تصمیم به تعطیلی بازار فریدونکنار گرفتند. اما این بازار همانند سال95 و در زمان شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان تعطیل نشد! یکتانیک می‌گوید: «بازار فریدونکنار نه برای یک روز حتی به‌مدت 5دقیقه هم تعطیل نشد.» اینکه بازار را نمی‌توانند تعطیل کنند یا نمی‌خواهند یا هر یای دیگری به کنار، اما اهالی و ساکنان این منطقه و شهرهای اطراف در این شرایط نیز همچنان مشتری پرندگان عرضه شده در بازار هستند. مشتریان این بازار به‌دلیل نرخ قابل توجه پرندگانش، اقشار متمول و حتی تحصیلکرده هستند. به گفته یکتانیک، بخشی از فروش بازار مستقیم به در منازل مشتریان خاص حتی از جامعه پزشکان فرستاده می‌شود، اما ظاهرا کسی نگران سلامتی‌اش نیست.
مصرف گوشت حیوانات مرده چه عوارضی دارد؟
ایمان معماریان، دامپزشک ارشد باغ‌وحش ارم به همشهری می‌گوید: «مصرف لاشه هر نوع حیوانی 2خطر جدی به‌همراه دارد. اول اینکه اگر حیوان تازه مرده باشد و لاشه قدیمی نباشد، احتمال انتقال بیماری حیوان به انسان درصورتی‌که آن نوع بیماری مشترک میان هردو باشد، وجود دارد. اگر هم لاشه قدیمی باشد شاید بیماری حیوان به انسان منتقل نشود، اما دراین مدت باکتری‌های بسیاری در بدن لاشه تشکیل شده که به‌طور حتم بیماری زا خواهد بود.» در مورد لاشه پرندگان میانکاله هنوز با قطعیت نمی‌توان نوع بیماری آنها را بوتولیسم دانست، اما اگر قطعیت داشته باشد، به انسان نیز منتقل خواهد شد. این دامپزشک همچنین تأکید می‌کند که شاید مصرف یک مرتبه از گوشت حیوان مرده مشکلی ایجاد نکند، اما شاید شخصی شانس یک مرتبه مصرف بدون عارضه را نداشته باشد و دچار مشکلات جدی شود. معماریان می‌افزاید:« این مشکلات و عوارض از مسمومیت‌های غذایی که شایع‌ترین آنهاست تا مرگ را شامل خواهد شد. اگر نوع بیماری مسری باشد، سایر افراد جامعه نیز به خطر خواهند افتاد.»
در همینه زمینه :
