ماچیسمو؛ کلمه‌ای دیگر برای زندگی
یلدا آذری- خبر‌نگار
در بیست‌و‌ششمین جشنواره تئاتر فجر، محمد یعقوبی، دیگر هنرمند شناخته‌شده بود. او سال‌ها پیش با اجرای نمایش‌های «زمستان 66» و «یک دقیقه سکوت»، «قرمز و دیگران»، «رقص کاغذپاره‌ها»، «شب بخیر مادر» و... خود را به‌عنوان یکی از هنرمندان مستعد تئاتر، به اثبات رسانده بود.
یعقوبی که پیش‌تر هم با اقتباسی از داستان «دل سگ» نوشته بولگاکف، در زمینه اقتباس نمایشی تجربه کسب کرده بود، بار دیگر سراغ رمانی تازه رفت و این بار داستان «کنسول افتخاری» نوشته گراهام گرین را برای اقتباس تئاتری انتخاب کرد. او اما ترجیح داد نام دیگری برای تئاترش انتخاب کند و نتیجه این تصمیم، انتخاب نام «ماچیسمو» برای این نمایش بود.
نمایش ماچیسمو نخستین اجراهای خود را در بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر روی صحنه برد و پس از آن نیز اجرای عمومی خود را در تالار چهارسو تئاترشهر انجام داد.
داستان نمایش درباره چند چریک اهل پاراگوئه بود که همزمان با سفر دیکتاتور کشورشان به آرژانتین تصمیم می‌گیرند سفیر آمریکا را در خاک آرژانتین بربایند تا در ازای جان او درخواست آزادی 20 زندانی سیاسی کشورشان را بکنند. آنان امیدوارند که ژنرال دیکتاتور به احترام میزبان و همچنین برای حفظ رابطه با آمریکا به خواسته آنان تن در دهد. اما مشکل اینجاست که آنان به اشتباه یک کنسول افتخاری را می‌ربایند و...
یعقوبی این نمایش را با بازی علی سرابی، مهدی پاکدل، آیدا کیخایی، حسین میرطاهری، امیررضا دلاوری، پونه عبدالکریم‌زاده و اشکان جنابی روی صحنه برد.
طبیعتا نخستین پرسشی که بعد از شنیدن نام نمایش برایمان پیش می‌آمد این بود که ماچیسمو چیست؟یعقوبی که خود به خوبی این کنجکاوی را پیش‌بینی می‌کرد، ذهنیتش این بود که نام کنسول افتخاری چندان خوش‌آهنگ نیست. ضمن اینکه عنوان ماچیسمو پرسش‌برانگیز است. البته این انتخاب نام دلایل دیگری هم داشت. آنچنان که در نمایش این عنوان بارها به‌کار می‌رفت: «اینجا ماچیسمو کلمه دیگه‌ای برای زندگیه. کلمه دیگه‌ای برای هوایی که تنفس می‌کنیم. اینجا یه مرد بدون ماچیسمو یه آدم مرده است.»
احمد میرعلایی مترجم رمان کنسول افتخاری در پاورقی ترجمه خود ماچیسمو را به‌معنای غرور اسپانیایی ترجمه کرده بود. اما یعقوبی ترجیح می‌داد مانند خود گراهام گرین نویسنده رمان هر کس از لابه‌لای حرف‌های شخصیت‌ها به درک و تعبیر خود از معنای ماچیسمو برسد. اجرای این نمایش در جشنواره تئاتر فجر بیست و ششم که سال 86برگزار شد، جایزه برگزیده بازیگری مرد را برای علی سرابی به ارمغان آورد که البته این جایزه را به‌طور مشترک با ساشاگرساک، بازیگر نمایش «راشامون» از سوئیس دریافت کرد. حقیقتش این است که دوست داشتیم از دیگر نمایش‌های یعقوبی بنویسیم؛ از زمستان 66 که جایزه‌های بسیاری به خانه برد یا یک دقیقه سکوت که همچنان نوستالژیک‌ترین اثر اوست ولی چون عکس مناسبی از این اجراها نداشتیم، دست نگه داشتیم.
