در کدام سمت تاریخ ایستادهایم؟
جواد نصرتی ـ روزنامه نگار
تشخیص سمت درست تاریخ، بعد از گذشت چند قرن و عصر از رویدادها، احتمالا یکی از آسانترین کارهایی است که میتوان انجام داد. قدرت گرفتن هیتلر و دوران سیاه حکومت او که میلیونها نفر را در اروپا و فراتر از آن به کام مرگ کشاند، یک فاجعه تلخ در تاریخ بشر است. عموم انسانها، این واقعیت را قبول دارند، چون مدتها از آن دوران سیاه گذشته است، تشخیص سمت درست تاریخ راحتترین کار ممکن است. مشکل، ایستادن در سمت درست تاریخ، در دورانی است که در آن زندگی میکنیم. در روزهای اخیر، واکنشهای ناامیدکننده به 2رویداد تلخ، که از قضا در هردو مورد پای آمریکا در میان است، این واقعیت را به یادمان میآورد که ایستادن در سمت درست تاریخ، از قضا چندان هم تضمینشده و قطعی نیست. در مورد اول، دیپورت دانشجویان ایرانی که با ویزای معتبر به آمریکا رفته بودند، با شادمانی برخی از ایرانیها همراه شد و در توییتر، تعدادی از کاربران نهتنها از دولت نژادپرست دونالد ترامپ دفاع کردند که همچون مفتشهای اداره گمرک و مرزبانی فدرال آمریکا، در فضای مجازی بهدنبال سرنخهایی گشتند تا دیپورت دانشجویان را توجیه کنند. اینکه یک دانشجو کجا عکس یادگاری گرفته و چه صفحههایی را در فیسبوک پسندیده، شاید برای اداره مرزبانی و گمرک آمریکا توجیهی برای اخراج دانشجویان ایرانی باشد اما دلیل نمیشود که مردم عادی، به استناد آنها حکم ناعادلانه دولت آمریکا را تأیید کنند و جشن بگیرند. اینکه این مردم عادی، هموطنان دانشجویان اخراج شده هستند، فقط مسئله را تلختر و غیرقابلهضمتر میکند.
مسئله دیگر، رونمایی از طرح صلح خاورمیانه دولت ترامپ برای پایان دادن به مناقشه فلسطینیها و اسرائیلیهاست که با استقبال بخشی از کاربران فارسیزبان مواجه شده است. کدام انسان با وجدانی با اندک بهرهای از عدل و انصاف، از این طرح که تیر خلاص به آرمان فلسطینیهاست و از بهترین رویاهای اسرائیلیها هم شیرینتر است، دفاع میکند؟ در رد این طرح بهاصطلاح صلح همین بس که فقط با مشارکت یک طرف دعوا و مطلقا به نفع آنها -اسرائیلیها- نوشته شده است. دونالد ترامپ و دولت او، عملا میلیونها فلسطینی، خواستهها و کرامت آنها را نادیده گرفته و برخلاف خواست جامعه جهانی، کمر به محو آنها در سرزمین آبا و اجدادیشان بسته است. ارائه چنین طرحی از ترامپ و دولت او، چندان عجیب نیست، چیزی که عجیب است برخاستن موج حمایت از این طرح ناعادلانه در فضای مجازی فارسیزبان است.
بعدها، تاریخ ترامپ را قضاوت خواهد کرد؛ هرچند قضاوت او، از همین حالا شروع شده؛ در آمریکا، رفتار او با مهاجران خارجی ازجمله دانشجویان ایرانی بهشدت تقبیح شده و طرح او برای خاورمیانه، در خود اسرائیل با انتقادهایی مواجه شده است. در چنین فضایی، حمایت از 2اقدام اخیر ترامپ، مصداق قدم زدن در سمت اشتباهی تاریخ است. احتمالا در پس انگیزههای حامیان ایرانی ترامپ در 2رویداد اخیر، خصومت بیانتها با حاکمیت در ایران نقشی اساسی دارد. اما تاریخ، قضاوتگر بیرحم است. مهم نیست این افراد چه انگیزههایی دارند، مهم این است که سمت نادرست تاریخ را انتخاب کردهاند.