پژوهش
شهروندان شهر را خود قضاوت می‌کنند
نتایج یک پژوهش نشان داد که شهروندان براساس مشاهدات و تجربیات خود به داوری درباره برنامه‌های شهرداری می‌پردازند
محمد سرابی ـ خبر‌نگار
آگاهی شهروندان از اقدامات شهرداری، نه از راه اخبار رسانه‌ها و نه از مسیر تبلیغات شهرداری به‌دست نمی‌آید. نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که شهروندان براساس مشاهدات و تجربه‌های شخصی خود فعالیت‌های شهرداری را ارزیابی می‌کنند. فضای مجازی یا بیلبورد‌ها و همایش‌ها هیچ کدام به اندازه اینکه گذر یک شهروند مستقیما به میدانگاه شهری بیفتد و در آن قدم بزند تأثیر ندارد.
جامعه آماری این پژوهش شهروندان بالای 18سال بود که بیش از 5سال ساکن شهر تهران باشند و در عمل با پرسش از 1017نفر از شهروندان مناطق 22گانه تهران انجام شد که 45درصد آن را زنان و 55درصد آن را مردان تشکیل می‌دادند. بیشتر آنها بین 35تا 45سال سن داشتند. برخی از شهروندان هم درباره موضوعات مطرح شده نظر بینابین داشتند یا سؤال را بی‌پاسخ گذاشتند. این نظر سنجی محدوده زمانی 1396تا 1398را زیر پوشش قرار می‌دهد.
امسال بخش اصلی کارگاه بزرگ مترو در میدان هفت‌تیر جمع‌آوری شد و در فضای باقیمانده از آن میدانگاه شهری، فضای سبز و یک آمفی‌تئاتر ساخته شد. مسیر‌هایی برای رسیدن به خط مترو و زیرگذر به سمت شرق نیز در همین میدانگاه ایجاد شده است. این طرح در دیگر نقاط شهر مانند زیرگذر خودرو‌ها در تقاطع خیابان آزادی با خیابان استاد معین هم اجرا خواهد شد. بیشتر پاسخگویان پژوهش از اتمام کار کارگاه‌های ساختمانی در معابر عمومی شهر رضایت داشتند. رویکرد شهرداری نیز افزایش فضای عمومی به جای ساخت بنا‌های جدید است که در نقاطی مانند محله شکوفه با ایجاد میدانگاه شهری امیرکبیر اجرا می‌شود.
برنامه‌های شادستان با رویکرد محله‌گرایی و خانواده‌محوری برای افزایش نشاط اجتماعی به اجرا در آمد. اجرای استندآپ کمدی، بخش بازی و سرگرمی کودک، بخش نوجوان، پاتوق کتاب، برپایی جشن ویژه اعیاد و مناسبت‌های مذهبی و کنسرت بخش اصلی شادستان بود که در حاشیه آن برنامه‌های ویژه کودکان، تئاتر، پانتومیم، نقاشی، خطاطی، نقاشی بزرگ دیواری، بازی‌های فکری وحرکتی، اوریگامی، سفالگری و نقاشی کودک نیز اجرا شد. بیشتر کسانی که در پژوهش شرکت کردند از این برنامه‌ها رضایت داشتند.
رویکرد تراکم فروشی که باعث بارگزاری بیش از ظرفیت و رشد سریع آپارتمان‌ها در شهر شده بود زیان‌های زیادی برای شهر داشت. نه‌تنها ترافیک خیابان‌ها تحت‌تأثیر کمبود پارکینگ قرار گرفت بلکه افزایش جمعیت در بخش‌هایی از شهر که توان و زیرساخت‌های لازم را برای ارائه خدمات مناسب نداشت، باعث ایجاد مشکلات فراوان شد. در دوره جدید شورای شهر تصمیم گرفته شد که با وجود کمبود بودجه، تراکم فروشی کاهش پیدا کند. تعداد کسانی که از رویکرد جدید شهرداری اعلام رضایت کردند چند برابر کسانی بود که از آن رضایت نداشتند.
هرروز نزدیک 9هزار تن پسماند در تهران جمع‌آوری می‌شود و گروهی از خودرو‌های سنگین پیمانکاران شهرداری به انتقال این زباله‌ها می‌پردازند.
اگرچه کارخانه‌هایی برای تفکیک زباله‌ها ساخته شده و طرح‌های متعددی برای کاهش تولید زباله از مبدا اجرا شده است اما انتقال این زباله‌ها همچنان یکی از مسئولیت‌های دشوار شهرداری به شمار می‌رود. 64درصد شهروندانی که در این پژوهش شرکت کرده‌اند از خدمات شهرداری در جمع‌آوری زباله رضایت داشته‌اند.
امسال روند بازسازی خانه‌های تاریخی در ساختمان‌هایی مانند خانه موزه لرزاده و خانه مینایی اجرا شد و این بنا‌ها که ممکن بود تخریب شوند به‌دلیل ارزش تاریخی و هنری، کاربری متناسب با هویت خود را پیدا می‌کنند.
تعداد زیادی از ساختمان‌های تاریخی نیز در فهرست ثبت و بازسازی قرار دارند تا بتوان از این طریق بخشی از گذشته شهر را حفظ کرد.
میزان رضایت شهروندان از این کار به 64درصد می‌رسد و تنها 25درصد پاسخگویان از آن بی‌خبر بودند.
برخورد مستقیم شهروندان با پروژه‌های شهری
بخشی از تحقیق انجام شده به این موضوع اختصاص داشت که شهروندان تهرانی چگونه از اقدامات شهرداری با خبر می‌شوند. معمولا همزمان با طراحی، آغاز به‌کار یا پایان یک پروژه، اطلاع‌رسانی از طریق نصب پلاکارد و بیلبورد و همینطور رسانه‌هایی مانند خبرگزاری‌ها یا روزنامه‌ها انجام می‌شود. فضای مجازی هم در این میان سهمی پیدا کرده است اما این پژوهش نشان می‌دهد که با وجود به کارگیری تمام این روش‌ها، برخورد مستقیم و روبه‌رو شدن شهروندان با نتایج طرح‌هایی که از سوی شهرداری انجام می‌شود مهم‌ترین سهم در کسب آگاهی را دارد. به این معنی که هیچ‌یک از روش‌های گوناگون خبررسانی به اندازه بهره‌بردن ساکنان تهران از پروژه‌ها مؤثر نخواهد بود.
