جرایم ‌مالیاتی در انتظار آلاینده‌ها

مجلس در نشست روز دوشنبه، ضمن تصویب قواعد مالیات سبز، به افزایش مالیات بر ارزش افزوده ناشی از مصرف سیگار، دخانیات، بنزین، سوخت هواپیما و نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت رأی مثبت داد و همچنین بر خودروهای آلاینده هوا برای نخستین بار مالیات بست.
به‌گزارش همشهری، انتظار نمایندگان این است که با تصمیم یادشده، از تردد خودروها و وسایط نقلیه جلوگیری شود یا دست‌کم کاهش یابد و از سوی دیگر جلوی مصرف کالاهای آسیب‌زننده به سلامت جامعه گرفته شود. طبق تصمیم مجلس، نرخ مالیات بر ارزش افزوده انواع بنزین و سوخت هواپیما از 20درصد فعلی به 30درصد افزایش یافته و دولت باید بابت مصرف نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع 15درصد مالیات بر ارزش افزوده وضع کند و از مردم بگیرد. البته نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام که وزارت نفت به پالایشگاه‌ها می‌فروشد و واردات بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی در وزارت نفت و شرکت‌های تابعه، مشمول مالیات نخواهد بود.

خودروهای آلاینده نقره‌ داغ می‌شوند
دیروز نمایندگان مجلس ضمن تعیین عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه موافقت کردند؛ خودروهای کم‌مصرف و انواع خودروهای هیبریدی از پرداخت مالیات و عوارض شماره‌گذاری معاف شوند. این تصمیم مجلس یک گام به جلو برای کاهش آلایندگی شهرها در نتیجه تردد خودروها و وسایل نقلیه با هدف حفظ محیط‌زیست به شمار می‌رود. وکلای مردم در مجلس با رسیدگی به موادی از لایحه مالیات بر ارزش افزوده به اعمال عوارض جدید سالانه آلایندگی وسایل نقلیه رأی مثبت دادند؛ به این ترتیب عوارض سالانه وسایل نقلیه تولید داخل معادل یک ‌درهزار قیمت فروش کارخانه و وسایل نقلیه وارداتی معادل 1.5‌درهزار مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی خواهد بود.
همچنین وسایل نقلیه در شهرهای آلوده تا 10سال پس از تولید با عوارض تعیین شده در این قانون و معادل یک ‌‌بیستم نرخ‌های مندرج در جدول مصوب مجلس، علاوه بر عوارض، مشمول عوارض سالانه آلایندگی وسایل نقلیه می‌شوند و پس از سال دهم تولید، هر سال به میزان 10درصد به نرخ پایه عوارض آلایندگی وسایل نقلیه مذکور اضافه می‌شود این نرخ تا حداکثر به 2برابر نرخ پایه افزایش می‌یابد. نمایندگان مجلس همچنین مقرر کردند: تمام وسایل نقلیه‌‌ای که نرخ عوارض سالانه آلایندگی آنها در جدول مصوب صفر درصد لحاظ شده، تا 5سال پس از سال تولید، از پرداخت عوارض سالانه آلایندگی معاف هستند و پس از آن، وسایل نقلیه سنگین با نرخی معادل یک ‌‌دهم و سایر وسایل نقلیه با نرخی معادل یک ‌‌دهم نرخ‌‌های تعیین شده مشمول عوارض سالانه آلایندگی خواهند شد. در مورد خودروهایی که تولید یا واردات آنها متوقف می‌شود، مأخذ محاسبه عوارض سالانه متناسب با آخرین سال تولید یا واردات تعیین است.

فهرست شهرهای آلوده
طبق مصوبه مجلس، فهرست شهرهای آلوده، حداکثر تا پایان دی‌ماه هر سال با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط‌زیست و تصویب هیأت وزیران برای اجرا در سال بعد تعیین می‌شود؛ به این ترتیب وسایل نقلیه، با پلاک انتظامی متعلق به شهرهای آلوده، مشمول عوارض سالانه آلایندگی می‌‌شوند.
مجلس همچنین سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را مکلف کرد تا با ایجاد سامانه الکترونیک متمرکز عوارض‌‌ سالانه وسایل نقلیه، امکان پرداخت و صدور الکترونیک مفاصاحساب عوارض را برای مالکان و استعلام برخط (آنلاین) میزان عوارض پرداخت نشده مربوط به وسایل نقلیه را برای نیروی انتظامی و دفاتر اسناد رسمی فراهم کند. طبق قانون پرداخت عوارض‌‌ برعهده مالک وسیله نقلیه است و آنها باید عوارض‌ هر سال را تا پایان همان سال پرداخت کنند، درصورتی که مالکیت وسایل نقلیه مذکور پس از سال تولید تغییر کند، پرداخت عوارض سالانه و عوارض سالانه آلایندگی از سال انتقال بر عهده مالک جدید است.

عطف‌به ماسبق
نمایندگان در مصوبه‌خود مقرر کردند تمام وسایل نقلیه‌ای که قبل یا بعد از لازم‌الاجرا شدن این قانون، شماره‌گذاری شده باشند، مشمول عوارض‌ آلایندگی سالانه خواهند شد. براین اساس ثبت سند انتقال وسایل نقلیه در دفاتر اسناد رسمی یا مراکز تعویض پلاک نیروی انتظامی، منوط به تسویه عوارض‌‌ آلایندگی خواهد بود. درصورتی که مالک یا مالکان خودروهای سبک و سنگین و موتور سیکلت از پرداخت عوارض‌ موضوع این ماده به‌مدت 5سال از سال مالکیت، خودداری کند، نیروی انتظامی موظف است به توقف وسایل نقلیه مزبور تا پرداخت بدهی اقدام کند.

تشویق خودروهای پاک
نمایندگان دیروز همچنین رأی دادند که خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت‌های برقی و تمام هیبرید پلاگین به تشخیص وزارت صنعت مشمول مالیات ارزش افزوده و عوارض آلایندگی نخواهند بود. وزارت صنعت، مکلف شد ظرف مدت3‌ماه از تاریخ ابلاغ این قانون، با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان ملی استاندارد ایران، فهرست همه خودروها و موتورسیکلت‌های تولید داخل و وارداتی را با توجه به رتبه انرژی، که در برچسب انرژی آنها درج شده، اعلام و برای اطلاع عموم، منتشر کند. همچنین اشخاص حقیقی واردکننده خودرو و موتورسیکلت مکلفند قبل از شماره‌گذاری، با مراجعه به ادارات امور مالیاتی ذی‌ربط، مالیات و عوارض متعلق به آن را پرداخت کنند و نیروی انتظامی هم مکلف شد قبل از شماره‌گذاری وسایل نقلیه، گواهی پرداخت مالیات و عوارض را کنترل و از شماره‌گذاری وسایل نقلیه‌ای که مالیات و عوارض آنها پرداخت نشده، خودداری کند.

مالیات در خدمت سلامت
با تصمیم مجلس، از سال آینده نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت تولید داخل مشمول مالیات با نرخ 16درصد و واردات آنها مشمول مالیات با نرخ 36درصد خواهد شد. به این ترتیب فهرست کالاهای مشمول و واحدهای تولیدکننده آنها پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می‌شود. همچنین نرخ مالیات انواع سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخلی 25درصد، سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل 40درصد، سیگار، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی 65درصد، توتون خام وارداتی 10درصد و توتون فرآوری شده وارداتی 35درصد خواهد بود. و از سال دوم اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده نرخ مالیات بر ارزش افزوده در هر سال 5درصد افزایش پیدا می‌کند تا زمانی که برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل به 55درصد، برای تولیدات داخل با نشان بین‌المللی به 95درصد و برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی به 125درصد برسد. نمایندگان مقرر کردند تولیدکنندگان سیگار و محصولات دخانی مکلفند از زمان لازم‌الاجرا شدن این قانون، قیمت خرده فروشی و تاریخ تولید را روی پاکت بسته بندی محصولات دخانی درج کنند. براساس قانون فعلی مالیات بر ارزش افزوده، نرخ مالیات انواع سیگار و محصولات دخانی 12درصد است.

مالیات ستانی از زرگرها
طبق رأی نمایندگان مجلس، اصل طلا، جواهر و پلاتین به‌کار رفته در مصنوعات ساخته شده از فلزات مزبور، از مالیات معاف شد و تنها بر اجرت ساخت، حق العمل و سود فروشنده 9درصد مالیات اعمال خواهد شد. طلافروشان موظفند تمام عملیات خرید و فروش خود را در سامانه تعیین شده ازجمله ارزش اصل طلا، جواهر و یا پلاتین، اجرت ساخت، حق‌العمل و سود فروشنده به تفکیک درصورتحساب الکترونیک ثبت کنند و در غیراین صورت مشمول جریمه غیرقابل بخشش 9درصدی خواهند شد. همچنین تمام واحدهای فعال در صنعت طلا و جواهر باید حداکثر تا دو‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون از پایانه فروشگاهی مورد تأیید سازمان امور مالیاتی استفاده کنند. در غیر این صورت اتحادیه‌های ذیربط و اتاق اصناف ایران موظفند پروانه فعالیت این واحدها را باطل کنند.

   حکم سبز مجلس به محیط‌زیست

نمایندگان مجلس، سازمان حفاظت محیط‌زیست را مکلف کردند حداکثر ظرف مدت 6ماه پس از تاریخ لازم‌الاجراشدن قانون، پایگاه اطلاعاتی واحدهای آلاینده را ایجاد کند و امکان دسترسی آنلاین سازمان به سامانه مزبور را فراهم کند. با این تصمیم واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی آلاینده که به تشخیص سازمان حفاظت محیط‌زیست، حدود مجاز و استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند، درصورتی که در مهلت زمانی که برای آنها تعیین می‌شود، به رفع آلایندگی اقدام نکنند، براساس معیارهایی نظیر شدت، مدت، نوع و مکان آلایندگی با نرخ‌های نیم‌درصد، یک‌درصد و یک‌و‌نیم‌درصد، به مأخذ فروش کالا یا خدمات، مشمول عوارض سبز می‌شوند. این حکم در مورد همه واحدهای آلاینده، اعم از واحدهای معاف و غیرمعاف، صادراتی و واحدهای مستقر در مناطق آزاد تجاری - صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی جاری است و معیارهایی که در تعیین سطح‌ آلایندگی واحدها، مبنای عمل سازمان محیط‌زیست قرار می‌گیرد، حداکثر 3‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، در کارگروهی ویژه تعیین می‌شود. همچنین سازمان حفاظت محیط‌زیست مکلف شد حداکثر ظرف مدت 6‌ ماه پس از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، پایگاه اطلاعاتی واحدهای آلاینده را ایجاد و امکان دسترسی برخط (آنلاین) به سامانه مزبور را فراهم و نام واحدهای آلاینده و سطح آلایندگی آنها را در پایگاه مزبور درج و آن را مستمر به ‌روزرسانی کند. طبق این مصوبه درصورتی‌که پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌هایی که سوخت اصلی آنها نفت کوره و نفت ‌گاز نیست، در مقاطع خاصی از سال با درخواست دولت، به استفاده از سوخت‌های مزبور مجبور شوند، سازمان حفاظت محیط‌زیست موظف است این موضوع را در احتساب سطح و مدت آلایندگی آن واحدها لحاظ کند و افزایش آلایندگی ناشی از استفاده نفت کوره و نفت گاز را مطابق شرایط قبل از الزام قانونی محاسبه کند.


   خودروهای کم‌مصرف و انواع خودروهای هیبریدی از پرداخت مالیات و عوارض شماره‌گذاری معاف شدند
   نرخ مالیات بر مصرف دخانیات از 12درصد فعلی تا 65درصد افزایش یافت
   نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت تولید داخل مشمول مالیات با نرخ 16درصد و واردات آنها مشمول مالیات با نرخ 36درصد خواهد بود